سياست ايران در افغانستان از سه ديدگاه

دكتر داود هرميداس باوند، استاد دانشگاه مقيم تهران به راديو آزادي مي گويد عمليات نظامي آمريكا در افغانستان قابل پيش بيني بود و مورد تاييد اعضاي پيمان ناتو و اتحاديه اروپا قرار گرفت كه گفتند بين مردم رنجديده افغانستان با رژيمم طالبان تمايز قايل شده اند. وي گفت جمهوري اسلامي ضمن اعلام بيطرفي، نسبت به حمله به غيرنظاميان در افغانستان ابراز نگراني كرد. دكتر باوند موضع جمهوري اسلامي را "سرزنش آميز" توصيف مي كند. دكتر سعيد رجايي خراساني، نماينده سابق جمهوري اسلامي در سازمان ملل در گفتگو با راديو آزادي، عمليات نظامي آمريكا را "اشتباه بزرگ" مي داند و از موضع رسمي كه جمهوري اسلامي در سرزنش آمريكا اتخاذ كرده است، دفاع مي كند و آن را "اصولي، آرام، متحرم و واقع بينانه" مي داند. رجايي خراساني به راديو آزادي مي گويد مردم در بيش از صد كشور با موضع جمهوري اسلامي همراه هستند. دكتر علي اصغر حاج سيدجوادي، نويسنده منتقد جمهوري اسلامي در پاريس، در گفتگو با راديو آزادي، هم سياست آمريكا در قبال كشورهاي اسلامي و عرب خاورميانه را شايان انتقاد مي داند و هم از كارنامه 23 ساله جمهوري اسلامي در افغانستان انتقاد مي كند. حاج سيدجوادي مي گويد دو مثلث در خاورميانه وجود دارد. يكي مثلث عوام و ديگري مثل خواص، كه شامل نفت، اسراييل و رژيم هاي غيردمكراتيك در منطقه است. "در مبحثي كه آمريكا و غرب مطرح مي كنند، بحثي در باره اين مثلث درنمي گيرد." حاج سيدجوادي به راديو آزادي مي گويد: "در باره مواضع ايران نظر مثبتي نمي توانم عرضه كنم." وي با اشاره به وقايع افغانستان پس از خروج نيروهاي اتحاد شوروي، مي گويد: "ايران سياست روشني عليه فرقه هايي كه هدفي جز گرفتن قدرت زير حمايت پاكستان داشتند، اتخاذ نكرد." وي مي گويد ايران مي بايد براي حفظ منافع خود و منافع ملت افغانستان، به هر قيمت كه مي توانست، از افزايش نفوذ پاكستان در افغانستان جلوگيري مي كرد. حاج سيدجوادي مي گويد سياست جمهوري اسلامي در حال حاضر مبتني بر "ترس و وحشت از حضور نيروهاي آمريكا در افغانستان و كنار مرز هاي ايران است." حاج سيدجوادي مي افزايد كه حضور نيروهاي آمريكايي در افغانستان به علت وضع داخلي اين كشور، بلندمدت خواهد بود و ترس از ادامه اين حضور و عواقبي كه مي تواند براي جمهوري اسلامي در بر داشته باشد، مسئله عمده سياستگذاران جمهوري اسلامي است.