اهداف نشست منطقه اي سازمان تجارت جهاني در گرجستان: اظهارات وزيربازرگاني جمهوري اسلامي

فريدون خاوند (گزارش اقتصادي روز) فريدون خاوند (راديوآزادي): زايش آسياي مركزي و قفقاز در صحنة جهاني يكي از دگرگوني هاي تاريخساز ده سال گذشته است با پيآمد هايي بسيار مهم از جمله در عرصه هاي بازرگاني و سرمايه‌گذاري بين‌المللي. در نخستين نشست منطقه‌اي سازمان تجارت جهاني براي آسياي مركزي و قفقاز، كه ديروز و امروز در سطح وزيران بازرگاني يا اقتصاد و دارايي در تفليس پايتخت گرجستان برگزار شد، سيزده كشور شركت داشتند : پنج جمهوري آسياي مركزي، سه جمهوري قفقاز و نيز روسيه، اوكراين، تركيه، اقغانستان و ايران. هدف رسمي اين نشست، كمك به كشور هاي منطقه است براي مشاركت فعالانه در بازرگاني بين‌المللي، چه آنهايي كه عضو «سازمان تجارت جهاني» هستند و چه آنهايي كه به انتظار عضويت در اين سازمان نشسته‌اند. مايك مور، مدير كل «سازمان تجارت جهاني»، در سخنراني افتتاحية خود، بر اهميت استراتژيك قفقاز و آسياي ميانه تأكيد كرد كه در نيمه راه اروپا و آسيا، در پيچ و خم راه ابريشم، در گذشته مركز جهان لقب گرفته‌اند، تا جايي كه مك كيندر، يكي از پايه‌گذاران ژئوپوليتيك دربارة آن گفته است : هركس كنترل آسياي مركزي و قفقاز را در اختيار بگيرد، كنترل جهان را در اختيار خواهد گرفت. مدير كل «سازمان تجارت جهاني» جملة مك كيندر را اصلاح كرد و گفت كه امروز به جاي كنترل زمين و جغرافيا، آنچه اهميت دارد، تسلط بر ظرفيت هاي توليدي و جريان هاي بازرگاني و سرمايه‌گذاري وابسته به آنها است. آسياي مركزي و قفقاز و كشور هاي پيرامون آنها مي توانند در آيندة نه چندان دور به يكي از مهم ترين بازار هاي نو ظهور بدل شوند. از هم اكنون مجموعة مسائل ناشي از انتقال نفت و گاز حوزة خزر و نيز بازسازي افغانستان جاي مهمي در ادبيات بين‌المللي اقتصادي اشغال كرده و رقابت ميان قدرت هاي منطقه‌اي و جهاني بر سر برخورداري از فرصت هاي قابل پيش بيني، رو به اوجگيري است. ايران در اين منطقه حساس استراتژيكي از برگ هاي برنده استثنايي برخوردار است، هر چند كه بسياري از آنها را، به دلايل گوناگون از دست داده و ميدان را به رقيبان رنگارنگ رها كرده است. انزواي ايران در عرصه هاي سياسي و اقتصادي بين‌المللي، بيش از پيش از دامنة مانور اين كشور در قفقاز و آسياي مركزي كاسته است. در نشست ديروز و امروز تفليس، محمد شريعتمداري وزير بازرگاني جمهوري اسلامي از اين كه كشور وي، به رغم انجام اصلاحات گوناگون از جمله در قوانين ناظر بر بازرگاني خارجي، نمي تواند به «سازمان تجارت جهاني» راه يابد، شكايت كرد و با اشارة تلويحي به آمريكا گفت: هيچ كشوري نبايد جلوي پيوستن كشور هاي ديگر را به اين سازمان بگيرد. عضويت ايران در «سازمان تجارت جهاني» بدون ترديد با سد هاي ناشي از مخالفت واشنگتن روبرو است، ولي در اين ميان موانع سياسي و اقتصادي درون جمهوري اسلامي را نيز نبايد دست كم گرفت.