اوج گيري ميزان مصرف بنزين در ايران

فريدون خاوند (گزارش اقتصادى روز) دكتر فريدون خاوند (راديوآزادي): اوجگيري سال به سال مصرف بنزين به يكي از پديده هاي اقتصادي تغيير ناپذير ايران بدل شده و هشدار هاي پي در پي منابع كارشناسي داخلي و خارجي در بارة پيآمد هاي اين پديده، تا امروز تنها فريادي در بيابان بوده است. در گزارشي زير عنوان «برنامه هاي پيش بيني شدة وزارت نفت براي سال 1381»، كه ديروز انتشار يافت، با تكيه بر آخرين ارزيابي هاي انجام شده در سال جاري خورشيدي، گفته مي شود كه ميزان مصرف بنزين در ايران با هفت در صد افزايش نسبت به سال گذشته، به چهل و نه ميليون ليتر در روز ميرسد. بر پاية آماري كه پيش از اين از سوي وزارت نفت جمهوري اسلامي انتشار يافته، چنين پيدا است كه در فاصلة هفت سال گذشته، 1374 تا 1381، مصرف روزانة بنزين 18 ميليون ليتر افزايش يافته و از 31 ميليون ليتر به 49 ميليون ليتر در روز رسيده است. مصرف عنان گسيختة بنزين، در كنار سطح بسيار بالاي مصرف ساير فرآورده هاي نفتي، ايران را وادار كرده است حدود نيمي از توليد كنوني نفت خود را به نياز داخلي خود اختصاص دهد. عامل اصلي اين ناهنجاري بزرگ از سال ها پيش به اين سو روشن تر از آفتاب است : سطح بسيار نازل بهاي فرآورده هاي نفتي به ويژه بنزين در ايران كه راه را بر مصرف عقلايي اين فرآورده ها بسته و سال به سال، سهم مصرف داخلي را به زيان صادرات كاهش مي دهد. در گزارش ديروز وزارت نفت پيش بيني مي شود كه از كل مصرف روزانة بنزين ايران در سال جاري، حدود ده ميليون بشكه آن از خارج وارد خواهد شد، نزديك به 24 در صد بيش از سال گذشته. به بيان ديگر، اگر پيش بيني كارشناسان وزارت نفت را ملاك قرار دهيم، ايران در سال جاري خورشيدي يك پنجم بنزين مورد نياز خود را، با پرداخت حدود يك ميليارد و چهارصد ميليون دلار ارز، از خارج وارد خواهد كرد. با توجه به غير واقعي بودن بهاي بنزين در ايران (هر ليتر پنجاه تومان، معادل يك شانزدهم بهاي آن در تركيه)، قاچاق آن به كشور هاي همسايه امري طبيعي است. در نشست علني ديروز مجلس شوراي اسلامي، اكبر اعلمي نمايندة تبريز به طهماسب مظاهري وزير امور اقتصادي و دارايي گفت : «سال هاي سال است كه شبكه هاي مافيايي قاچاقچيان، فرآورده هاي نفتي را در برخي كشور هاي همسايه با قيمت گزاف مي فروشند و سود هاي كلان مي برند.» به گفتة نمايندة تبريز اين شبكه ها در بخش هايي از قوة قضاييه، گمرك و وزارت نفت نفوذ دارند.