ايران و توسعه پايدار

فريدون خاوند (گزارش اقتصادي روز) دكتر فريدون خاوند (راديوآزادي): از همايش بزرگ زمين ، كه زير عنوان «توسعة پايدار» در ژوهانسبورگ جريان دارد، انتظار معجزه نمي توان داشت. گردهمايي هاي بزرگ بين‌المللي، به ويژه آنها كه در چارچوب سازمان ملل متحد جريان مي يابند، در بسياري موارد با قطعنامه هاي پر آب و رنگ به پايان ميرسند،‌ بي آنكه گفته ها و وعده ها به كردار بدل شوند. با اينهمه، تكرار واقعيت ها هيچگاه بي ثمر نيست، به ويژه واقعيت هايي كه ناديده انگاشتن آنها بقاي تمدن انساني را به مخاطره مي اندازد. «توسعه پايدار» مفهومي است كم و بيش تازه و شناخت ابعاد گوناگون آن از سوي افكار عمومي در سطوح ملي و بين‌المللي، كمترين پيآمد همايشي است كه هم اكنون در ژوهانسبورگ جريان دارد. رسانه هاي ايران نيز، به رغم بار سنگين رويداد هاي سياسي داخلي و منطقه‌اي، از پرداختن به گرد همايي ژوهانسبورگ و درونماية اصلي بحث هاي آن (توسعة پايدار)، غافل نيستند. در واقع پايداري توسعه، محور همة بحث هايي است كه در محافل كارشناسي و دانشگاهي ايران دربارة اقتصاد اين كشور و چشم انداز هاي آن جريان دارد. توسعه‌اي پايدار يا ماندگار است كه منافع نسل هاي كنوني را تأمين كند، بي آنكه منافع نسل هاي آتي را به خطر بياندازد. حرف اصلي اين است : ما زمين را از پدران خود به ارث نبرده‌ايم، بلكه آنرا از فرزندانمان به عاريت گرفته‌ايم. آيا ايرانيان در بهره برداري از منابع كشورشان، منافع فرزندان خويش را در نظر گرفته‌اند؟ آيا نسل هاي ديروز و امروز ايران در باره نسل هاي فردا، به عدالت رفتار كرده‌ و ميكنند؟ پرسش هايي از اين دست در بطن سياستگزاري اقتصادي جاي دارند. جمعيت ايران از حدود ده ميليون نفر در آغاز قرن بيستم ميلادي به هفده ميليون در نيمة همان قرن افزايش يافت و امروز نيز، بر حسب ارزيابي هاي گوناگون، بين 65 تا 69 ميليون نفر را در بر ميگيرد. آيا نسل هايي كه در قرن گذشتة ميلادي تمشيت منابع اقتصادي ايران را بر عهده داشتند، منافع ايرانياني را در نظر گرفته‌اند كه بيست سال ديگر شمار آنها پيرامون صد ميليون نفر نوسان خواهد كرد؟ آيا منابع آبي كشور را، براي استفاده نسل هاي آتي، حفظ كرده‌اند؟ آيا نفت، ثروت بزرگ زير زميني ايران را در راه منافع كوتاه مدت خود بر باد داده‌اند يا آنرا، به ثروتي ماندگاردر خدمت نسل هاي آتي بدل كرده‌اند؟ چه سهمي از توليد كشور به پس انداز و سرمايه ‌گذاري اختصاص يافته تا رفاه بيشتري را براي ايران صد ميليون نفري فردا فراهم آورد؟ اين پرسش ها را مي توان درباره وضعيت جنگل ها و درياچه ها، حيات وحش، هواي شهر ها و غيره به گونه هاي ديگر تكرار كرد. سخن بر سر داد است و بيداد در روابط ميان نسل ها.