بررسي دورنماي خوش بينانه رئيس كل بانك مركزي جمهوري اسلامي از اقتصاد ايران

فريدون خاوند (پاريس) دكتر فريدون خاوند (راديوآزادي): محسن نوربخش رييس كل بانك مركزي جمهوري اسلامي هميشه چشم انداز اقتصادي ايران را بسيار اميدوار كننده مي بيند، به ويژه زماني كه بازار جهاني نفت بر وفق مراد او مي چرخد و وحشت از قحطي دلار هاي نفتي در هوا موج نمي زند. در نشست ماهانه كنفرانس پولي-ارزي بانك مركزي، كه دوشنبه ششم آبانماه در تهران برگزار شد، محسن نوربخش وفادار به سنت هميشه خوشبينانه خود، از اقتصادي سخن گفت كه در سال جاري خورشيدي، يك رشد 6.6 در صدي را تجربه خواهد كرد، حساب هاي خارجي‌اش بار ديگر مازاد خواهد داشت و موجودي حساب ذخيره ارزي‌اش به 9 ميليارد دلار خواهد رسيد ،،، راست است كه ايران با برخورداري از طولاني ترين دوره رونق بازار نفت در دوران پس از انقلاب اسلامي، وضعيت متعادلي را در حساب هاي خارجي خود به وجود آورده و از شدت گرفتن تنگنا ها در برخي از عرصه هاي فعاليت اقتصادي جلوگيري كرده است. ميانگين سبد هفت نوع نفت خام سازمان «اوپك» در سه ماهه سوم سال جاري ميلادي به بالاي 26 دلار رسيد، شش دلار بيشتر از سه ماهه اول امسال. در ايران، مانند بسياري ديگر از كشور هاي «اوپك»، رسم بر اين است كه هنگام رونق بازار نفت دشواري هاي بزرگ ريشه‌اي به فراموشي سپرده ميشود، زيرا دلار هاي نفتي بسياري از جراغ خطر ها را مي پوشانند. ايران از فضاي مساعد دو سه سال گذشته در بازار جهاني نفت براي انجام اصلاحات پرهيز ناپذير ساختاري استفاده نكرده و اين خطر وجود دارد كه با فرو ريزي بهاي طلاي سياه، بار ديگر با تكان هاي شديد حساب هاي خارجي و افزايش تعهدات بين‌المللي خود روبرو شود. نوربخش در سخنان روز دوشنبه خود براي نخستين بار پذيرفت كه كسري پيش بيني نشده بودجه سال جاري خورشيدي به 2800 ميليارد تومان خواهد رسيد، حال آنكه شماري از سخنگويان دستگاه اجرايي از جمله محمد ستاري فر، رييس سازمان مديريت و برنامه ريزي، تا كنون ميگفتند كه اين كسري از دو هزار ميليارد تومان فرا تر نخواهد رفت. رسانه هاي بامداد سه شنبه تهران به نقل از رييس كل بانك مركزي مي نويسند كه دو هزار ميليارد تومان اين كسري از راه صرفه جويي در هزينه ها و هشتصد ميليارد تومان آن هم از راه واگذاري سهام شركت هاي دولتي به بخش خصوصي و نيز سود بازرگاني و گمركي ناشي از افزايش واردات تأمين خواهد شد. با اينهمه در مورد كسري پيش بيني نشده بودجه سال جاري و راه هاي تأمين آن بايد به انتظار ارزيابي هايي نشست كه مبهم و تقريبي نباشند. نكته ديگري كه به نقل از محسن نوربخش در شماره روز سه شنبه روزنامه «ايران» چاپ تهران انتشار يافته، بالا رفتن نرخ تورم كشور در سال جاري خورشيدي تا سطح پانزده در صد است، حال آنكه نرخ رسمي تورم ايران در سال 1380 زير دوازده در صد اعلام شده بود. به بيان ديگر محسن نوربخش تلويحا مي پذيرد كه ترس شماري از كارشناسان اقتصادي ايران در مورد اوجگيري نرخ تورم، به ويژه با توجه به افزايش شديد نقدينگي در دو سال و نيم گذشته، بي پايه نبوده است.