(rm) صدا | [ 6:00 mins ]
این هفته، در حالیکه چند روز از پایان سال 2005 میگذرد، شرکت سنجش رسانهای نیلسون آمریکا، آمار فروش آلبومهای موسیقی را منتشر کرد که قابل اعتمادترین جمعبندی کسبوکار موسیقی در آمریکا و همچنین وسیلهای مطمئنی است برای بررسی سلیقه عمومی در موسیقی، که نشان میدهد در سال 2005 شنوندگان موسیقی از خطرکردن و تجربه پرهیز کردند و به موسیقی آسان و گوشنواز روی آوردند. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): در آخرین ماه سال گذشته آلبوم ریتماندبلوز مدرن مرایا کری Emancipation of Mimi، به مقام پرفروشترین آلبوم سال رسید.
با ترانههائی در باره عشق و یافتن و باختن آن، آلبوم مرایا کری توانست آلبوم پرفروش دیگر سال، یعنی آلبوم قتل عام Massacre از هنرمند رپ آقای 50 Cent را با ترانههای در باره سکس و لاتبازی، از بالای جدول بیرون بیاندازد. هرکدام از آنها بیش از 5 میلیون نسخه فروش داشتند، که در شرایطی که صفحهخریدن زیر رقابت اینترنت، ماهواره، ای پاد و DVD قرار گرفته، خیرهکننده است.
مردم در صفحهفروشی با دلارهای خود رای میدهند و در سال 2005 بیشتر به موسیقیای رای دادند که اندکی آرامش و اندکی رقص میآورد، به عبارت دیگر، سرگرمی جای بلندپروازی را در گزینش علاقمندان موسیقی گرفت.
منتقد پاپ نیویورک تایمز، آقای جان پرالس مینویسد برای بهترین هنرمندان پاپ و راک یعنی هنرمندانی مثل بیتلها، پینگ فلوید، مادونا، مایکل جکسن، امینم، الیشا کیز، متالیکا و بروس اسپرینگستین، که سلیقهساز و الهامبخش و برانگیزاننده بودهاند، گیرائی ترانهها و قابل پخش بودن آنها از رادیو تنها یک وسیله است نه هدف. اما گوئی برای هنرمندان در سال گذشته گیرائی و سرگرمی زودگذر به هدف تبدیل شده بود.
شاید به همین دلیل باشد که در مجموع فروش موسیقی در سال 2005 به سیر نزولی خود ادامه داد و ترانههای داغ روز لذایذ زودگذری عرضه میکردند که به خریدن و نگهداشتن نمیارزید. در شرایطی که جنگ موضوع روز آمریکاست، موسیقی پاپ نتوانست حرف فراگیری در این باره بزند. دومین آلبوم جدول پرفروشترینها، یعنی آلبوم Massacre یا قتل عام از Cent50 وقتی از سرباز صحبت میکند، منظورش نوچههای خیابانی است و به جای عشق، درس همخوابگی میدهد، مثل این آهنگ به نام قنادی، یا Candy Shop
در سال 2005 بهترینهای آلبومهای سال 2004 همچنان به فروش خیرهکننده خود ادامه دادند از جمله اینها، آلبوم گروه U2 بود با عنوان چگونه میتوان بمب اتم را پیاده کرد How to Dismantle an Atomic Bomb پر از ترانههای جدی در باره ایمان، علم، شهرت و خانواده، یا راک اپرا گیرای گروه پاپ – پانک Green Day بود به نام American Idiot ابله آمریکائی، با ترانههائی جدی در باره از خودبیگانگی نسل جوان در قرن بیست و یکم.
ترانههای تنها گروه پانک راک پرفروش سال 2005 یعنی گروه Fall Out Boy که سومین آلبوم آن تحت عنوان زیر درخت چوب پنبه Under the Cork Tree یک میلیون و 650 هزار نسخه فروش کرد، بیشتر بازتاب خودمحوری نوجوانانه بودند تا موضوعهای عمده روز.
در میان هنرمندان پرفروش، تنها گروه رپ و هیپهاپ Black Eyed Peas در آلبوم سال 2005 خود Monkey Business یا مسخره بازی، بعد از پرداختن به نصایحی در باره رابطه عشقی و پرستش برجستگیهای بدن، تنها در آخرین ترانه Union به موضوع جنگ میرسد و میخواند «ما جنگ نمیخواهیم و دیگر تحملش را نداریم.»
تنها استثناء، هنرمند برجسته موسیقی هیپهاپ آقای کانیه وست Kanye West بود که در سال 2005 با آلبوم دوم خود Late Registration یا ثبت نام دیرهنگام، کاری برتر، متنوعتر و گستردهتر از سال گذشته ارائه داد و از اینکه به صراحت سیاسی باشد و سیاسی رفتار کند، پرهیز نکرد.
منتقد نیویورک تایمز برای هنرمندانی که میکوشند حرف تازهای بزنند ولی نام آنها در فهرست پرفروشها نمیآید مثل Bright Eyes، Animal Collective، سوفیان استیونز Sufjan Stevens . چالش هنوز هم این است که ابتکار را با گیرائی و گوشنوازی همراه کنند.