(rm) صدا | [ 5:14 mins ]
هنرمند هیپ هاپ جی دی، چند روز پیش از جشن تولد 32 سالگی خود در اثر ابتلا به بیماری مرگبار لوپوس Lupus درگذشت. آقای جی دی یا جی دیلو زنده نماند تا شاهد انتشار بهترین کار خود باشد که چنانکه همکار ما بهنام ناطقی از نیویورک گزارش میدهد، امکانات هنری موسیقی هیپهاپ را به نمایش میگذارد. منتقد پیچفورک می نویسد کوبههای طبل سبک هستند که نمونههائی که به عاریت گرفته است، خود را نشان دهند، و از این نظر، آلبوم Donuts یک نمونه خالص از هنر پسامدرن است، یعنی هدف اولیه و اصلی هیپهاپ. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): گوش کردن به آلبوم خیرهکننده «دونات» از هنرمند تهیهکننده موسیقی رپ آقای جی دیلا، شوقانگیز است، ولی این شوق با اندوه تلخ از دست رفتن این هنرمند همراه است که در اوج خلاقیت جهان را ترک گفت.
تهیهکننده مسئول موسیقی و بیتها، یا کوبههائی است که زیر رپ به گوش میرسد، و آقای جی دیلا، غول بیچون و چرای میکس کردن ذرههای پراکنده نغمه و کلمه، کوبه و صدا بود، و 31 قطعه کوتاه که یکی بعد از دیگری در آلبوم جدید Donuts آخرین آلبوم این هنرمند، کنار هم قرار گرفتهاند، شاهد خلاقیت او هستند که در اینجا، فارغ از قراردادهای محدودکننده موسیقی پاپ، نظیر آنچه باید هنگام تهیه موسیقی برای هنرمندی مثل جنت جکسون، مثلا، رعایت میکرد، آزادانه مثل جراحی ماهر، به بریدن و چسباندن مشغول است – جراحی صدا و نغمه، که روزهای آخر عمر، آن را حتی روی تخت بیمارستان ادامه میداد.
منتقد مجله تخصصی داستد Dusted مینویسد با مجموعهای مالیخولیائی از موسیقی سول عسلزده، کوبههای الکترونیک، هیپهاپ بدون زمان و ضربات طبل، این 31 قطعه سرشار، سه برابر قلاب موزیکال دارند و از بیماری نارسائی کمبود توجه رنج میبرند، که به نفع شنونده است.
آقای جی دی J Dee، یا جی دیلا J Dilla، که نام اصلیاش جیمز ینسی James Yancey بود، جوانمرگ شد ولی هنگام مرگ ده سال کار طراز اول هیپهاپ در خلق موسیقی هیپهاپ به عنوان تهیهکننده برای هنرمندانی مثل Pharcyde، A Tribe Called Quest، De La Soul و نظائر آنها از خود بر جای گذاشت، آلبومی که با حذف رپ، هنر جیدیلا را به عنوان تهیهکننده به نمایش میگذارد. برای آنها که با تاریخچه هیپهاپ در این بیست ساله آشنا هستند، ترایب، دولاسول و فارساید نمایندگان هنریترین و ابتکاریترین خط این موسیقی هستند.
در آلبوم دوناتز، جی دیلا تکههای گیتار از فرنک زاپا، یا قطعات آوازی از گروه موسیقی soul کول اند د گنگ Cool and the Gang یا تکههای دیگر از طبل یا موسیقی را میگیرد و میچرخاند و میبرد و میچسابد و در تکرارهای مدام، در هم میریزد و از نو سازمان میبخشد، و صدائی یگانه درست میکند که به قول یک منتقد، تجربه سفر به خارج از بدن را پیشبینی میکند.
رابرت گبرییل منتقد نشریه کرنیکل استین تگزاس، یکی از پایتختهای موسیقی آمریکا آلبوم دوناتز از جی دیلا J Dilla را پنجرهای به روی قرن بیست و یکم توصیف میکند و هنر جی دی را که الگوهای پراکنده و ظاهرا بیربط را به امواجی هماهنگ و درهم تنیده تبدیل میکند، میستاید.
منتقد نشریه موسیقی پیچفورک معتقد است جی دی در این آلبوم یک روایت جدید از موسیقی Soul عرضه میکند و انگار با نمونهبرداری از هنرمندان مشهور soul میخواهد به آنها درسی بدهد که چه امکاناتی را در موسیقی خود نادیده گرفتند. این روش به دی جی امکان میدهد از همان صداهائی که مدرن و امروزی کرده است، تجلیل کند.
وی مینویسد کوبههای طبل سبک هستند که نمونههائی که به عاریت گرفته است، خود را نشان دهند، و از این نظر، آلبوم Donuts یک نمونه خالص از هنر پسامدرن است، یعنی هدف اولیه و اصلی هیپهاپ.