(rm) صدا | [ 4:46 mins ]
تلاش دولت آمریکا برای اشاعه دمکراسی در کشورهای دوردست، به خصوص در خاورمیانه، با واکنش برخی از مفسران آمریکائی روبرو شده است که اعلام درخواست بودجه بیشتر برای کمک به آزادیطلبان در ایران نیز به آن دامن زد. روز دوشنبه، واشنگتن پست درسرمقالهای انتقاد از این برنامه را محکوم میکند و می نویسد آنها که از برنامه دمکراسی انتقاد می کنند در نشان دادن گزینه دیگری صادق نیستند و دلایلی که برای توجیه خود می آورند نیز قابل قبول نیست. نویسنده و فعال سیاسی، عباس میلانی، و همکار او در موسسه «هووور» دانشگاه استنفورد، مایکل مکفال، در باره هزینه کردن بودجه در خواستی برای ایران، به دولت آمریکا سفارشهائی میکنند. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): سرمقالهنویس واشنگتن پست با اشاره به مقالاتی که در صفحه اظهارنظرهای همین روزنامه طی هفته گذشته به چاپ رسید، مینویسد مخالفت با دمکراسی بالا گرفته است، از یک طرف به خاطر خونریزی در عراق و از سوی دیگر به خاطر پیروزی سازمان تروریستی حماس در انتخابات پارلمان فلسطینی. نویسندگان از جناح راست و چپ در مقالاتی در همین روزنامه واشنگتن پست، به سه دلیل به مخالفت با برنامه اشاعه دمکراسی پرداختهاند: یکی اینکه دمکراسی تحمیلشدنی نیست، دیگر اینکه برای برگزاری انتخابات قبل از جا افتادن جامعه مدنی نباید فشار آورد، و سوم اینکه دیکتاتورهائی مثل حسنی مبارک برای ما بهتر هستند از جانشین آنها، که ممکن است هرج و مرج، تروریسم، یا بنیادگرائی مذهبی باشد.
سرمقالهنویس واشنگتن پست مینویسد مخالفت با برنامه اشاعه دمکراسی اشکالی ندارد به شرطی که در باره گزینههای دیگر صادق باشیم. در اکثر کشورهای اسلامی، جایگزین دمکراسی گسترش آرام و تدریجی جامعه مدنی نیست، بلکه شرایطی است که بعد از حملات تروریستی 11 سپتامبر به آمریکا، تهدیدکننده تشخیص داده شد. واشنگتن پست مینویسد بیشتر کشورهای اسلامی با مشکل اقتصادهای بسته و فرومانده روبرو هستند که حاصل آن میلیونها جوان بیکار است و در آنها پلیس مخفی خشونتکار در جوامع نفوذ دارند و از پیشرفت آموزش جلوگیری میکنند و فکر آزاد را عقیم میسازند. در این کشورها، حکمرانان فاسد از افراطیگری در مذهب حمایت میکنند با این هدف که نظام خود را در داخل پایدار نگه دارند و در خارج دردسر بیافرینند.
سرمقاله نویس واشنگتن پست مینویسد اینکه نمیتوان دمکراسی را با زور برقرار کرد زیاد هم صحت ندارد زیرا شاهد شکوفائی بسیاری از دمکراسیها بعد از جنگ بودهایم، نظیر ژاپن و آلمان مثلا، و از طرف دیگر، آمریکا هیچگاه برای برقراری دمکراسی در کشوری وارد جنگ نشده است. استدلال اینکه در کشورهائی که آمادگی ندارند هم نمیشود دمکراسی را گسترد، چندان صحیح نیست، زیرا با نگاهی به کشورهای دمکراتیک جهان از کره جنوبی گرفته تا هند و آفریقای جنوبی و السالوادور، میبینیم که قاعده یا زمینه مشخص یا سابقه فرهنگی خاصی وجود ندارد که بشود گفت پرورنده یا مانع از پرورش دمکراسی است.
نتیجه انتخابات پارلمان فلسطینی و مصر و نظائر آن هم بهانه خوبی برای مخالفت با اشاعه دمکراسی نیست زیرا معلوم نیست بدون انتخابات میشد حماس را ساکت کرد و از طرف دیگر، اسلامگرائی رادیکال مخالف غرب در جوامع خاورمیانه نیروئی قوی است که قبل از برگزاری انتخابات وجود خود را از طریق توسل به تروریسم ابراز میکرد، و شرکت در روند دمکراتیک باعث شده است که نیروهائی مثل حماس و حزبالله لبنان و برخی از گروههای سنی و شیعه در عراق دست کم موقتا از خشونت دست بردارند.
واشنگتن پست مینویسد آنها که دمکراسی را به عنوان بهترین گزینه توصیه میکنند میدانند که آسان و سریع به دست نخواهد آمد.
در همین زمینه، آقای عباس میلانی، نویسنده کتاب معمای هویدا و مایکل مکفال، همکار او در موسسه تحقیقاتی هوور در دانشگاه استنفورد کالیفرنیا، مقالهای در وال استریت جورنال منتشر کردهاند مینویسند حالا که آمریکا بودجهای به کار گسترش دمکراسی در ایران اختصاص داده است، باید بحث شود که چه کسانی باید از این بودجه بهرهمند شوند.
آنها از جمله بحث میکنند که آمریکا نمیتواند از این بودجه به گروهها یا رهبران سیاسی که خواهان مبارزه خشونتآمیز با نظام حاکم بر ایران هستند کمک کند، و همچنین نباید اجازه دهد آنها که خواهان جایگزین کردن دیکتاتوری مذهبی با دیکتاتوری غیر مذهبی هستند، از این پول بهره ببرند.
آقای میلانی و همکار او از جمله یادآور میشوند که سهم بزرگی از این پول به جای داده شدن به گروه یا تشکلی خاص در داخل یا خارج از ایران، باید صرف حمایت از موسسات سخنپراکنیای نظیر رادیو فردا و تعدد بخشیدن به آنها بشود که بدون ارتباط مستقیم با دولت آمریکا، در باره مفاهیمی چون دمکراسی و جامعه مدنی و قانون اساسی به زبان فارسی برنامه پخش کنند.