چشم انداز احتمال مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا از دید یک کارشناس روابط دو کشور

در حالی که روز جمعه آمریکا اعلام کرد جمهوری اسلامی به خاطر احساس ضعف در پرونده هسته ای، به خواست آمریکا به انجام مذاکرات درباره عراق پاسخ داده است، روز شنبه غلامحسین الهام سخنگوی دولت تاکید کرد این مذاکرات ربطی به پرونده هسته ای ندارد و منحصرا به عراق مربوط می شود. هوشنگ امیراحمدی کارشناس روابط ایران و آمریکا در ایالت نیوجرسی اساسا چنین بحثی را بی مورد می داند و در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: این بحث که چه کسی ضعیف است و چه کسی قوی است اشتباه است، زیرا واقعیت این است که پس از 25 سال جمهوری اسلامی یک تصمیم راهبردی گرفته و یک تابویی است که شکسته، بنابراین هر دو طرف باید از آن استقبال کنند. آقای امیراحمدی می گوید: جمهوری اسلامی می تواند نقش بسیار مهمی برای ایجاد آرامش در عراق ایفا کند و باید این مذاکرات را بسیار جدی بگیرد تا بتواند در سطوح بالاتر و از جمله درباره پرونده اتمی در مذاکرات با آمریکا مثبت عمل کند. مشاور امنیت ملی آمریکا استیون هدلی روز جمعه گفت پیشنهاد آمریکا به ایران برای انجام مذاکره درباره حل مساله عراق، احتمالا اقدامی است برای کاستن از فشار بر پرونده هسته ای ایران. به گفته او ایران ماهها پیشنهاد آمریکا را در این باره بی جواب گذاشت و تنها پس از ارجاع پرونده هسته ای به شورای امنیت است که تن به مذاکره داده است. این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی تاکید کردند مذاکرات تنها به عراق مربوط می شود و موضع ایران درباره مساله اتمی به آن ربطی ندارد. نازی عظیما (رادیو فردا): در حالی که روز جمعه آمریکا اعلام کرد جمهوری اسلامی به خاطر احساس ضعف در پرونده هسته ای، به خواست آمریکا به انجام مذاکرات درباره عراق پاسخ داده است، امروز شنبه غلامحسین الهام سخنگوی دولت تاکید کرد این مذاکرات ربطی به پرونده هسته ای ندارد و منحصرا به عراق مربوط می شود. هوشنگ امیراحمدی کارشناس روابط ایران و آمریکا در ایالت نیوجرسی اساسا چنین بحثی را بی مورد می داند. هوشنگ امیراحمدی: این که این بحث را بکنیم که چه کسی ضعیف است و چه کسی قوی است و چرا این اتفاق افتاده، اشتباه است و واقعیت این است که پس از 25 سال جمهوری اسلامی یک تصمیم راهبردی گرفته که با آمریکا سر میز مذاکره مستقیم بنشیند. این را باید به نظر من هم آمریکایی ها استقبال کنند و هم ایرانی ها. زیرا به هر حال یک تابویی است که شکسته، یک حرکت بسیار مهمی است. این که کی ضعیف عمل می کند و نمی کند، برمی گردد به جریانات بعدی. ن . ع: استاد دانشگاه رادگرز در پاسخ به این سئوال که اساسا چرا آمریکا درباره حل مساله عراق در مذاکره با ایران اصرار دارد، می گوید: هوشنگ امیراحمدی: این دو دلیل دارد که آمریکا می خواهد با ایران بر سر عراق مذاکره کند. یک دلیلش کمک گرفتن مستقیم از ایران است سر همین قضیه عراق. ایران با کردها و شیعیان رابطه خیلی خوبی داشته و دارد. شیعه و کرد مخصوصا قسمت شیعه با سنی های عراق مشکل دارند و شیعیان حاضر نشدند تاکنون با سنی ها کنار بیایند و نقش مهمی را در دولت جدیدی که بوجود آمده به اینها بدهند. مشکل اصلی آمریکا هم با سنی ها است الان. ایران می تواند با فشار روی شیعه، سنی ها را هرچه بیشتر وارد این میدان وسیعتر سیاست عراق کند. یعنی یک سازش هایی را به شیعان اگر نه تحمیل، حداقل از آنها بخواهد. بنابراین مهمترین جایی را که به نظر من ایران می تواند به آمریکا در عراق کمک کند، ایجاد یک سازشی است بین شیعه و سنی. و نکته دوم ایران مرز بسیار وسیعی با عراق دارد و می تواند این مرزها را بیشتر ببندد و دردسر بیشتری برای سنی های تروریست بوجود بیاورد. این هم خودش کلی کمک می کند به آمریکا. ن . ع: اما ایران با نشستن بر سر میز مذاکرات با آمریکا، چه پاسخی به متحدان تندروی خود خواهد داد؟ هوشنگ امیراحمدی: در شیعه، سنت صلح از سنت جنگ همیشه قویتر بوده و در شیعه همیشه می گویند جنگ تحمیل شده. الان هم به نظر من کاری که دولت جمهوری اسلامی به عنوان یک دولت شیعه می کند، همین است. صد میلیون نفر این طرف، 70 میلیون نفر آن طرف نشستند بر سر میز مذاکره مسائلشان را حل می کنند. اول باید از نظر مذهبی توضیح دهیم که صلح در ذات و فلسفه شیعه اسلام است، دوم باید واقعیات این دنیا را به اینها بگوییم و این که چرا به نفع جمهوری اسلامی است و به نفع اسلام شیعه است و به نفع اسلام است که صلح بین ایران و آمریکا برقرار شود. ن . ع: این مذاکرات چه تاثیری بر روابط ایران و آمریکا خواهند گذاشت و آیا به راستی مساله هسته ای در این مذاکرات غایب خواهند بود؟ هوشنگ امیراحمدی: بعد از 25 سال جمهوری اسلامی آمده قبول کرده با آمریکا بر سر میز مذاکرات بنشیند. اکنون از این پس یواش یواش دیگر نه جمهوری اسلامی می ترسد با آمریکا مذاکره کند و نه آمریکا خواهد گفت جمهوری اسلامی با ما مذاکره نمی کند. از این پس توپ را ایران به طرف آمریکا می اندازد. یعنی تا کنون همیشه حرف آمریکا این بوده که ما حاضریم با ایران مذاکره کنیم، ایران حاضر نیست با ما مذاکره کند. با شکستن این طلسم، ایران این توپ مذاکره را انداخته در حیاط آمریکا. ن . ع: اما دکتر امیراحمدی شریط موفقیت در این مذاکرات را داشتن تیمی قوی از سوی ایران می داند. هوشنگ امیراحمدی: فکر می کنم آقای علی لاریجانی رهبری ایران در مذاکره با آقای خلیلزاد را جدی بگیرد و تیم ایران باید تیمی قوی و سطح بالایی باشد. اگر ایران این کار را بتواند بکند و این جریان را جدی بگیرد و با این انگیزه که پس از چند ماه جریان به جریان وسیعتر هسته ای می رود، به جریان تروریسم و اعراب و اسرائیل، آن وقت به نظر من برنده می شود ایران. ولی اگر بخواهد جدی نگیرد و فقط بگوید نخیر این جریان مهم نیست، اشتباه تاکتیکی بزرگی خواهد بود که متاسفانه نتیجه منفی خواهد داشت. ن . ع: زلمای خلیلزاد سفیر آمریکا در عراق قرار است طرف دیگر مذاکرات باشد. هنوز تاریخ دقیق این مذاکرات تعیین نشده است.