تروریست یا مبارزه راه آزادی: فیلم جدید سازندگان متریکس V for Vendetta

جنجال‌ترین فیلم روز در آمریکا فیلمی است تخیلی، از تیم سازنده فیلم‌های «متریکس،» که قهرمان آن به نام مبارزه علیه فاشیسم، زیر ساختمان‌ها بمب می‌گذارد: این فیلم قرار بود تابستان به پرده بیاید اما بعد از حملات تروریستی اسلامگرایان به قطارهای زیرزمینی و اتوبوس‌های لندن، پخش فیلم را کمپانی وارنر به عقب انداخت. چنانکه همکار ما بهنام ناطقی از نیویورک گزارش می‌دهد، فیلم V for Vendetta یا الف مثل انتقام را خیلی از منتقدها در آمریکا ستایش کرده‌اند. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): آخرین محصول سینمای تخیلی و پرهیجان براداران واچائوسکی Wachowski فیلم V for Vendetta که ترجمه فارسی اسم آن می‌شود مثلا می‌شود الف برای انتقام، تجربه برادران واچائوسکی در ساختن فیلم‌های اکشن و تخیلی با استفاده از گرافیک کامپیوتری در سری فیلم‌های متریکس را یک گام جلوتر می‌برد. داستان فیلم در سال 2020 می‌گذارد: یک ویروس مرموز آمریکا و اروپا را نابود کرده ولی انگلستان که جزیره جداگانه‌ای است همچنان سرپاست ولی زیر یوغ حکومتی فاشیستی و دیکتاتوری است تحت ریاست شخصیتی که نقش او را جان هرتJohn Hurt هنرپیشه انگلیسی ایفا می‌کند، حکومتی که تحت عنوان حفظ امنیت، آزادی‌های را محدود کرده است. قهرمان فیلم V for Vendetta در آغاز فیلم ساختمان دادگاه‌های بریتانیا Old Bailey را منفجر می‌کند، و بعد تلویزیون را اشغال می‌کند که تبلیغات دولت را در این باره خنثی کند ومسئولیت انفجار را برعهده بگیرد. البته بعد از آنکه یک زن خبرنگار تلویزیون از تجاوز توسط ماموران پلیس نجات می‌دهد و باخود همدست می‌کند. نقش این خانم خبرنگار را نتلی پورتمن بازی می‌کند که دراینجا بدون گیسو هم زیباست: او زیر شکنجه قرار می‌گیرد که هویت وی را فاش کند. فیلم وی براساس یک سری داستان مصور است از نویسنده و طراح الن مور، Alan Moore ، و پنهان نمی‌کند که انتقادی است از سیاست‌های حکومت دست‌راستی مارگرت تاچر در بریتانیا که همان موقع یعنی سال 1989 به صورت کتاب منتشر شد. اما در آن زمان وضع دنیا فرق می‌کرد، هر چند که در آن روزگار هم بمب‌گذار تروریست می‌توانست مبارز آزادی تصور شود، بسته به زاویه‌ای که به او نگاه شود. هیوگو ویوینگ، بازیگر فیلم متریکس در نقش شخصیت نقابدار «وی» کار سختی دارد زیرا به جای صورت باید با صدا و اندام شخصیت سازی کند. ماسکی که قهرمان فیلم برچهره دارد، صورت یک شخصیت تاریخی را نشان می‌دهد به نام Guy Fawkes که مبارزی مذهبی هوادار کلیسای کاتولیک بود و مخالف با سلطنت بریتانیا، که در آغاز قرن هفدهم، در سال 1609 بعد از آنکه زیر پارلمان بریتانیا را پر از بشکه‌های باروت کرده بود، دستگیر شد و قرنها بعد از آن روز 4 نوامبر در بریتانیا روزی گای فاوکز نامیده بچه‌های مدارس شبیه او را آتش می‌زنند. توجه برادران واچائوسکی لری و اندی، که نقش نویسنده و تهیه‌کننده را در فیلم V for Vendetta دارند به این داستان تعجب آور نیست زیرا قهرمان فیلم تخیلی متریکس هم علیه نظامی فاشیستی که جهان را درکنترل دارد مبارزه می‌کند. از طرف دیگر، قهرمانی که شبانه به راحتی از صفوف پلیس عبور می‌کند، تمی است که طراح و نویسنده کتاب V for Vendetta در مجموعه داستان‌های مصور دیگری براساس زندگی یک قاتل زنجیره‌ای به نام Jack the Ripper به وجود آورد. متنقدها به خصوص در رابطه‌ای که «وی» با شخصیت خبرنگار تلویزیون با بازی نتلی پورتمن پیدا می‌کند، شباهت‌هائی به داستان شبح اپرا Phantom of the Opera هم می‌بینند و ماسک‌دار بودن شخصیت وی این شباهت را تکمیل می‌کند. آقای راجر ایبرت منتقد شیکاگوسان‌تایمز کار کارگردان جیمز مک تیگ James McTeigue و نویسندگان فیلم برادران واچائوسکی را مغشوش و گیج‌کننده می‌بیند با این حال این اغتشاش ایده‌ها را عیب فیلم نمی‌بیند. خانم روث استاین در سنفرانسیسکو کرانیکل آن را فیلم سرگرم‌کننده ولی تفکربرانگیزی می‌داند. ریچارد کورلیس در هفته نامه تایم جنبه‌های بصری و شورانگیزی فیلم را ستایش می‌کند و می‌گوید در طراحی حماسی آن، اعتمادبه‌نفس می‌یابد، و انتخاب هنرپیشگان بریتانیائی در نقش‌های فرعی را می‌ستاید. آقای پیتر تراورس از هفته نامه رولینگ استون می‌گوید این فیلم از اندیشه‌هائی قدرت گرفته است که ساخته کامپیوتر نیستند. اما مانولا درگیس در نیویورک تایمز می‌گوید با توجه به رابطه نزدیک برادران واچائوسکی با کارگردان فیلم، این همه اغتشاش فکر و داستان در این فیلم غیرقابل توجیه است. آقای دیوید دنبی در نیویورکر می‌نویسد اگر پاکسازی از طریق انفجار ساختمان‌ها را یک اندیشه حساب نکنیم، فیلم V for Vendetta از هر اندیشه‌ای خالی است.