(rm) صدا | [ 3:36 mins ]
رماننویس 78 ساله ترکمن رحیم احسانف Rakhim Esenov که داستانهای او در ترکمنستان سانسور شده بود و دو سال در حبس خانگی قرار داشت و ممنوع الخروج بود، با حضور خود در نیویورک، مقامات انجمن قلم آمریکا را که جایزه معتبر «آزادی نوشتن» را به او دادند، شگفت زده کرد. آقای احسانف از جمله به این سبب مورد انتقاد دولت صفرمراد نیازوف، حاکم ترکمنستان، قرار گرفت که بایرام خان، یک قهرمان ملی ترکمن ها را در کتاب عمده خود متدین به مذهب شیعه معرفی کرده است در حالیکه دولت می خواهد او را سنی قلمداد کند. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): کتابهای رماننویس ترکمن رحیم احسانف را رژیم صفرمراد نیازوف، حکمران مستبد ترکمنستان ممنوع الانتشار کرده است و هزاران جلد آنان را سوزانده است. خود آقای احسانف دوسال پیش وقتی با 800 جلد از مجموعه سه جلدی کتاب خود «ولگرد تاجدار» Ventsenosny Skitalets از مسکو به اشکآباد بازمیگشت توسط ماموران امنیتی دستگیر شد و به جرم قاچاق کتابهای خود به منظور برانگیختن نفرت ملی و مذهبی، به زندان افتاد، و طی دو سال اخیر حتی بعد از آزادی از زندان هم اجازه خروج از ترکمنستان حتی برای مداوا در روسیه به او داده نشده است.
به همین سبب بودکه وقتی سهشنبه گذشته آقای رحیم احسانف در برابر 650 میهمان انجمن قلم نیویورک ظاهر شد که جایزه «آزادی برای نوشتن» خود را شخصا دریافت کند، همه را شگفت زده کرد.
سهگانه یا تریلوژی آقای احسانف که انتشار آن در ترکمنستان ممنوع است، داستان یک شاعر و سردار قرن 16 ترکمن است به نام بایرام خان که گفته میشود امپراتوری مغولها را از فروپاشی نجات داد. انجمن قلم آمریکا اعلام کرد که صفرمراد نیازوف، حاکم ترکمنستان، در سال 1997 کتابهای سه گانه آقای احسانف در باره بایرام خان را «از نظر تاریخی نادرست» اعلام کرد زیرا در این کتابها، بایرام خان، که در ترکمنستان به عنوان یک قهرمان ملی مورد احترام است، شیعه توصیف شده است، در حالیکه موضع رسمی حکومت ترکمنستان این است که او سنی بود.
آقای احسانف گفت هرچند بیش از 30 کتاب نوشته است، سهگانه ولگرد تاجدار را که روی آن 27 سال کار کرده است، مهمترین اثر خود میداند. او که از سانسور و کتابسوزی توسط حکومت ترکمنستان خشمگین است در مصاحبهای در نیویورک گفت تنها حکومتهای تاریخ که دست به کتابسوزی زدهاند حکومت نازی هیتلر در آلمان بوده است و حکومت صفرمراد نیازوف در ترکمنستان. البته در این باره شاید اغراق کرده باشد زیرا موارد کتابسوزی و آتش زدن کتابخانهها و کتابفروشیها در کشورهای دیگر از جمله در ایران بعد از روی کار آمدن رژیم جمهوری اسلامی کم نبود.
در نیویورک سهشنبهشب، آقای رحیم احسانف جایزه خود را از دست باربارا گلدسمیت، نویسنده و مورخ که جایزه آزادی برای نوشتن انجمن قلم را حمایت میکند، دریافت کرد. خانم گلداسمیت در مصاحبهای گفت که معمولا دریافتکنندگان جایزه آزادی برای نوشتن یا در زندان هستند یا برایشان مقدور نیست راه دور سفر به نیویورک را طی کنند. وی گفت تا روز یکشنبه یعنی دو روز پیش از مراسم خبر نداشت که آقای احسانف قصد دارد به نیویورک سفر کند و این خبر را یک فعال انجمن قلم از طریق سفارت آمریکا در عشقآباد یا اشک آباد دریافت کرد.
خانم تریسی ان جیکبسون، Tracy Ann Jacobson سفیر آمریکا در ترکمنستان در مصاحبهای به روزنامه نیویورک تایمز گفت مقامات سفارت آقای احسانف و دخترش را تا فرودگاه اشک آباد همراهی کردند، ولی کوششهای آنها در گذشته برای کمک به خروج افراد دیگری که حکومت نیازوف ممنوعالخروج اعلام کرده است، موفقیتآمیز نبود. وی گفت آشکار است که دولت ترکمنستان با خروج آقای احسانف مخالفتی نکرد.
رحمانف که در جنگ جهانی دوم در خذمت نیروهای شوروی بود، برای مداوا که در روسیه برای او مجانی است به مسکو سفرخواهد کرد.