(rm) صدا | [ 12:02 mins ]
در «قلمرو ادب» این هفته ادامه مصاحبه با علیاشرف درویشیان پخش میشود که در باره افزایش سانسور در جامعه و تاثیر آن بر خشکاندن خلاقیتها و همچنین تاثیر آموزش و پرورش در رشد خلاقیت دانشآموزان سخن میگوید. بعد از آن مریم احمدی، ترجمهای عرضه میکند از نقد کوتاهی که منتقد روزنامه واشنگتن پست بر ترجمه دیک دیویس مترجم توانا از شاهنامه فردوسی به چاپ رسانده است. علیاشرف درویشیان در برنامه شنبهشب گذشته گفت رمان بوف کور صادق هدایت در ادبیات معاصر فارسی همچنان یگانه و بیهمتاست و نویسندگان بعدی به جای تلاش در ایجاد اثری اصیل خواستهاند از هدایت تقلید کنند و بناگزیر، موفق نبودهاند . در برنامه امروز علیاشرف درویشیان در پاسخ به این سئوال که چرا دیگراثری به بزرگی بوف کور نداریم، میگوید در دورهای که یاران هدایت رشد کردند، فضائی ایجاد شده بود که سانسور هنوز بر آن غالب نبود. وی میافزاید قدرت ابتکاری که از خلاقیت بر میخیزد، در آموزش و پرورش ما وجود ندارد و هر کس در تنهائی خود به تجربیاتی میرسد که فردی است و با مسائل عمومی جامعه برخورد ندارد.
آشنائی با علیاشرف درویشیان:از علياشرف درويشيان بيش از 30 اثر ادبي و پزوهشي تا کنون منتشر شده است از جمله مجموعه داستانها ي کوتاه که تجديد چاپ هم شده است، برگزيده داستانهاي کوتاه کردي امروز برگردان داستانهاي کردزبانان سليمانيه ، اربيل و کرکوک عراق و بوکان و پاوه در ايران به زبان فارسي،گردآور ي فولکلورهاي اير اني ، واژه نامه کردي- فارسي، يادنامه صمد بهرنگي، مصاحبه با صفر قهرمانيان که 32 سال در زندان رژيم پيشين بود، فرهنگ افسانه هاي مردم ايران در 20 جلد که 18 جلد آن منتشر شده است، مجموعه داستانها با عنوان داستانها ي محبوب من در پنج جلد که هر جلد يک دهه ادبيات ايران از سال 1300 به بعد را در بر مي گيرد و رضا خندان مهابادي بر آنها شرح نوشته است، و مجموعه داستانهاي جوانان و کودکان در شش جلد که چهار جلد آن تاکنون منتشر شده است. علي اشرف درويشيان از فعالان کانون نويسندگان ايران است.
نقد واشنگتن پست در باره ترجمه دیک دیویس از شاهنامه فردوسی
شاهنامه فردوسی به ترجمه انگلیسی توسط دیک دیویس در885 صفحه به وسیله نشر وایکینگ منتشر شد. دیک دیویس مترجمی توانا در برگردان متنهای فارسی به انگلیسی است و پیشتر دائی جان ناپلئون به قلم ایرج پزشکزاد را به انگلیسی برگردانده است. مایکل دیردا نقدنویس واشنگتن پست نگاهی دارد به شاهنامه و نقطه ها ی بس فراوان مشتر ک آن با دیگر اسطوره های حماسی بزرگ جهان.
مریم احمدی (رادیوفردا): مایکل دیردا می نویسد شاهنامه حماسه بزرگ ایران باستان با آفرینش جهان به روایت افسانه های کهن ایرانی آغاز می شود و با شکست شاهنشاهی فرسوده ساسانی به دست عربهای مسلمان پایان می یابد.
شاهنامه نبرد بیپایان ایرانیان است با تورانیان در زمان پادشاهی افراسیاب برتوران و کیقبادو کیکاووس بر ایران. وی داستان عشقی زال و رودابه را همانند میداند با داستانهای عاشق ها یا تروبادورهای اروپای سده های میانه.
داستان تراژدی ناشی از هویتهای به اشتباه گرفته شده است که اشاره به داستان رستم و سهراب است، اثری که پیشتر توسط ماتیو آرنولد به انگلیسی برگردانده شده.
داستان تعهدهای اخلاقی غیر قابل سازش، همانها که الهام بخش سوفوکل نمایشنامه نویس یونان باستان هم بوده. از 3 پسر فریدون شاه افسانهای می گوید و تقسیم ایرا ن زمین میان 3 پسر او و حسادت دو برادر به برادر سوم که سرچشمه جنگها می شود و ظهور رستم با رخش و هفت خوان هرکولی، دیو سپید در البرز کوه. زندگی بودا گونه کیکاووس و تصمیم رفتن به آسمان و ترک تاج و تخت. داستان عشق سودابه زن کیکاووس به ناپسری اش سیاوش و رد این عشق و درد ناکامی در عشق به جوانی زیبا که سودابه میان سال می کشد. و همانندی داستان با افسانه فیدرا در غرب.
داستان وفاداریهای متعارض، که در سراسر شاهنامه موج میزند. تنش پدران و پسران که سرچشمهاش قدرتدوستی شاهانی است که نمیخواهند تاج و تخت را به فرزند واگذارند و نمونه درخشان آن داستان رستم و اسفندیار و ترفند گشتاسب به فرستادن پهلوان اسفندیار به نبرد رستم. نبردی که او خود انجام تلخش را می داند. سفر رستم به سرزمین جادوگران همانند سفرهای اودیسه، و عمر 500 ساله رستم و به همان اندازه عمر افراسیاب تورانی..
شاهنامه پر است از افسانه ها و اسطوره ها. افسانه پری و دیو، زادنهای معجزه اسا، نفرینها، سیمرغ افسانه ای و این همه سرچشمه الهام هنرمندان همه زمانها، خاصه نقاشان مینیاتور بوده است.
مایکل دیردا شاهنامه را تلفیق ایلیاد هومر با کتاب داوران تورات میداند ومیپرسد آیا آمریکا در قرن 21 می تواند چیزی در خور در شاهنامه بیابد؟ و پاسخ می دهد آری.
میگوید فردوسی نامی از کورش و داریوش و خشایارشا نبرده اما از بهرام گور و حملهاش به چین سخن گفته است، نام اسکندررا هم آورده و داستان پایان دادن به شاهنشاهی هخامنشی توسط اسکندر.
و در پایان نقدی که خود آنرا بس کوتاه برای اثر بزرگی همچون شاهنامه می داند، مایکل دیردا ترجمه شعر زیبای فردوسی راآورده است که:
نمیرم از این پس که من زندهام
که تخم سخن را پرا کندهام
با ما به نشانی farda@radiofarda.com تماس بگیرید و با نقد و نظرهایتان مارا در بهتر کردن برنامه یاری بدهید.