بحران اتمی با کشمکش میان قدرتهای بزرگ و حکومت ایران بر سر تاریخ پاسخ به مشوق های توقف غنی سازی اورانیوم، ادامه می یابد

کاندولیزا رایس، وزیر امورخارجه آمریکا، برای شرکت در اجلاس وزرای امورخارجه هشت کشور بزرگ صنعتی در مسکو حضور یافته بود، گفت ما انتظار داریم که پاسخ رسمی و جدی ایران را بشنویم. رایس و سرگئی لاوروف، همتای روسی او، دیدار چهارشنبه آینده علی لاریجانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی حکومت ایران با خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را فرصت مناسبی برای دریافت پاسخ حکومت ایران به مشوق های پیشنهادی اتحادیه اروپا در ازای توقف غنی سازی اورانیوم در ایران، دانستند. ولی منوچهر متکی، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی، در کنفرانس مطبوعاتی در نیویورک گفت در دیدار 10 خرداد ماه سولانا با لاریجانی تاریخ و ضرب الاجلی برای پاسخ تعیین نشد. وی افزود که این پاسخ در اواخر مردادماه داده خواهد شد. بهمن باستانی (رادیو فردا): چالش دیپلماتیک میان حکومت ایران و کشورهای قدرتمند جهان به مرحله کشاکش بر سر زمان رسیده است. از 10 روز پیش که رئیس جمهوری اسلامی در استان همدان اعلام کرد حکومت ایران در اواخر مرداد، یا اواسط اوت، پاسخ سبد پیشنهادهای شش قدرت بزرگ جهان را می‌دهد، تا به امروز تلاش وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی وقف توجیه دلایل به طول انجامیدن ارائه پاسخ مذکور بوده است. منوچهر متکی روز پنجشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی در نیویورک گفت: منوچهر متکی (وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی، نیویورک): در سفر آقای سولانا به تهران، ما روی تاریخ مشخصی برای پاسخگوئی توافق نکردیم. اتفاقا تاکید شده که بررسی‌ها با دقت صورت بپذیرد. به همین دلیل، کمیته‌های مختلفی در حال بررسی بخش‌های مختلف این بسته پیشنهادی هستند. همزمان با این اظهارات وزیر امورخارجه حکومت ایران در نیویورک، نشست وزرای امورخارجه هشت کشور صنعتی جهان بود در مسکو، که در پی آن، کاندولیزا رایس وزیرامورخارجه آمریکا به خبرنگاران گفت: کاندولیزا رایس (وزیر امورخارجه آمریکا، مسکو): ما انتظار داریم که پاسخ رسمی و جدی ایران را بشنویم. و امیدواریم پاسخ جدی‌ای باشد. خانم رایس، مانند همتای روسی خود، سرگئی لاوروف، به دیدار چهارشنبه آینده خاویر سولانا، مسئول دیپلماسی خارجی اتحادیه اروپا، با علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت بعد از آن دیدار به ارزیابی موقعیت می‌پردازیم. کاندولیزا رایس: خاویر سولانا روز 5 ژوئیه با آقای لاریجانی دیدار خواهد کرد و بعد ما ارزیابی می‌کنیم که در کجا قرار داریم. دیروز، پنجشنبه، نشست وزرای امور خارجه هشت کشور بزرگ صنعتی جهان، آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ژاپن، ایتالیا، کانادا و روسیه، در مسکو بیانیه‌ای صادر کرد و در آن ضمن آنکه برنامه‌های اتمی ایران را منبع نگرانی بین‌المللی خواند، اعلام کرد ما انتظار داریم پاسخ روشن و مشخص ایران را در دیدار پنجم ژوئیه، چهارشنبه هفته آینده لاریجانی و سولانا بشنویم. در سوی دیگر، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی در کنفرانس مطبوعاتی خود در نیویورک انتظارها از احتمال پاسخ جمهوری اسلامی به سبد پیشنهادی شش قدرت بزرگ جهان در چند روز آینده و در دیدار چهارشنبه آینده سولانا با لاریجانی را رد کرد و گفت: منوچهر متکی: مذاکره با آقای سولانا، یک گفتگوی شکلی است بیشتر در باره چگونگی اصل مذاکراتی است که برای روشن شدن مباحثی در بسته پیشنهادی ضروری است انجام بشود. گفتگوی آقای سولانا و طرف ایرانی صورت خواهد گرفت اما این عمدتا در شکل مذاکرات هست، در محتوای مذاکرات، مشارکت همه ضروری است. من گفتم که این پاسخ در آگست خواهد بود. اگر چه اکنون تمرکز دیپلماسی زمان‌بندی بر پنجم ژوئیه، چهارشنبه آینده، بر دیدار سولانا – لاریجانی است، اما تا پیش از این گفته می‌شد که قدرت‌های بزرگ جهان از ایران خواسته‌اند تا 29 ژوئن، یعنی تا همین دیروز که نشست وزرای امورخارجه هشت کشور بزرگ صنعتی بود پاسخ رسمی خود را اعلام کند. حال فشار به ایران برای چهارشنبه هفته آینده است. و همه اینها برای آن است که پاسخ ایران به نشست سران هشت کشور بزرگ صنعتی جهان برسد. این نشست 24 تا 26 تیرماه در سن پترزبورگ برگزار می‌شود، یعنی درست یک هفته دیگر، اما حکومت ایران می‌گوید یک ماه بعد از آن تاریخ پاسخ خواهد داد. تشویق کنندگان و نیز تحریم‌کنندگان اقتصادی و سیاسی همین هشت کشور بزرگ صنعتی جهان هستند. به طور خلاصه، آمریکا و اروپا و ژاپن، که در کنار آنها در همین گروه هشت، روسیه هم قرار دارد. در صورت همصدائی روسیه با آمریکا و اروپا، موضع جمهوری اسلامی در این چالش دیپلماتیک، بسیار ضعیف خواهد شد. روز گذشته سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه هم از ایران خواست پاسخ فوری و روشن به سبد پیشنهادهای شش قدرت بزرگ جهان بدهد. این سبد پیشنهادها، که 16 خردادماه توسط خاویر سولانا به ایران برده شد، حاوی شماری مشوق‌های اقتصادی وامنیتی است که در صورت توافق ایران با توقف غنی‌سازی اورانیوم و همچنین تجدیدنظردر ساختن نیروگاه آب سنگین اراک، در اختیار جمهوری اسلامی قرار داده می‌شود. جمهوری اسلامی غنی‌سازی اورانیوم و ساختن نیروگاه را بر پایه پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حق خود می‌داند اما غرب بیم از آن دارد که جمهوری اسلامی از زباله سوخت نیروگاه آب سنگین پلوتونیوم بدست آورد که برای تولید بمب اتمی به کار می‌رود و نیز، با دست یافتن به تکنولوژی غنی‌سازی اورانیوم در سطح صنعتی و گسترده بتواند اورانیوم با درصد غنای بالا با هدف ساخت سلاح اتمی تولید کند. هرچه دریافت پاسخ از جمهوری اسلامی بیشتر به طول بیانجامد، سوءظن‌ها در محافل دیپلماتیک غرب مبنی بر اینکه ایران در پی اتلاف وقت و فرصت یافتن برای دستیابی به اهداف اتمی پنهان خود است، بیشتر می‌شود. جان بولتون، سفیر آمریکا در سازمان ملل، روز پنجشنبه در همین پیوند گفت هیچ دلیلی برای به تعویق افتادن ارائه پاسخ ایران وجود ندارد. بولتون افزود این تاکتیک ثابت جمهوری اسلامی است. به تعویق انداختن، فضا را مبهم و نامشخص جلوه دادن، و از ارائه پاسخ مستقیم طفره رفتن.