افزایش بی رویه پرداخت یارانه به کالا های اساسی از راه در آمد های حاصل از نفت

یارانه پرداختی دولت جمهوری اسلامی بابت کالا های اساسی و دارو در پنج ماهه نخست سال31 در صد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته و 47 در صد بیش از رقم پیش بینی شده در بودجه مصوب سال جاری بود. دولت با استفاده از در آمد های نفتی، به افزایش همه جانبه یارانه ها روی آورده است و یارانه جنبه فراگیر پیدا کرده است. به این معنی که نظام یارانه ای کنونی، به دلیل فراگیر بودن، با فقیر و غنی به گونه ای یکسان رفتارمیکند. بر پایه گزارش سال 2006 سازمان تجارت جهانی، ایران در فاصله سال های 1998 تا 2002 هر سال به طور متوسط 11.7 در صد هزینه های بودجه خود را به یارانه ها اختصاص داده، بالا ترین سطح در کشور های مورد بررسی این گزارش در خاورمیانه و آفریقا. فریدون خاوند (رادیو فردا، پاریس): به گزارش خبرگزاری «مهر»، یارانه پرداختی دولت جمهوری اسلامی بابت کالا های اساسی و دارو در پنج ماهه نخست 1385 به 35 هزار میلیارد ریال رسید، 31 در صد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته و 47 در صد بیش از آنچه در بودجه مصوب سال جاری پیش بینی شده بود. چنین پیدا است که دستگاه اجرایی ایران، با استفاده از انبوه در آمد های نفتی، سیاست عقلایی کردن یارانه ها را یکسره رها کرده و به افزایش همه جانبه آنها روی آورده است. یارانه در اصل ابزاری است اقتصادی- اجتماعی برای کمک به محرومان، به شرط انکه قشر های آسیب پذیر کشور را زیر چتر حمایت خود قرار دهد. در ایران اما نظام یارانه ای جنبه فراگیر دارد، به این معنی که دولت، با به هدر دادن منابع عظیم، بهای کالا های اساسی را به گونه ای مصنوعی برای تمام جمعیت، اعم از ثروتمند و میانه حال و فقیر، پایین نگهمیدارد. به بیان دیگر نظام یارانه ای کنونی، به دلیل فراگیر بودن، سخت ظالمانه است، زیرا با فقیر و غنی به گونه ای یکسان رفتارمیکند. در دوران دو رئیس پیشین جمهوری اسلامی، سیاست عبور از نظام یارانه ای فراگیر کنونی به نظام هدفمند، که تنها در خدمت قشر های نیازمند باشد، یکی از محور های اصلی اصلاحات بود که البته از سطح شعار و برنامه های کلی فراتر نرفت. با روی کار آمدن دولت نهم، دیگر از طرح شعار گونه این مسئله حساس نیز خبری نیست. در این عرصه نیز، همچون بسیاری دیگر از عرصه ها، با پر شدن خزانه از دلار های نفتی، حتی فکر اصلاحات به خاک سپرده شده. بر پایه گزارش سال 2006 سازمان تجارت جهانی، ایران در فاصله سال های 1998 تا 2002 هر سال به طور متوسط 11.7 در صد هزینه های بودجه خود را به یارانه ها اختصاص داده، بالا ترین سطح در کشور های مورد بررسی این گزارش در خاورمیانه و آفریقا. طی چهار سال گذشته سهم یارانه در هزینه های دولت جمهوری اسلامی باز هم بیشتر شده و بر پایه پاره ای ارزیابی ها، به بالای شانزده در صد رسیده. تازه در این محاسبه ها، یارانه های عظیمی که در عمل، و به زیان محروم ترین قشر های اجتماعی ایران، به فرآورده های نفتی به ویژه بنزین تعلق میگیرد، به حساب نیامده است.