دون کیشوت: آیینه ای از رفتار اقشار مردم در قرن های 16 و 17 میلادی و سرآغاز ادبیات مدرن

کتاب دون کیشوت اثر نویسنده بزرگ اسپانیایی میگل دو سروانتس آیینه ای از رفتار اقشار مردم در قرن های 16 و 17 میلادی است. در این دوره درخشان تاریخ اسپانیا که پس از استقلال از حکومت اسلامی تحمیل شده مورهای آفریقا درسده های پیشین به نوزایی یا رنسانس فرهنگی در این کشور انجامید، دون کیشوت بازتابی از پایان این دوران است. بسیاری از منتقدان برانند که این رمان سرآغاز ادبیات مدرنیستی جهان است. کتاب دون کيشوت، اثر نويسنده بزرگ اسپانيايی سِروانتس، آئينه ای از رفتار اقشار مردم در قرن های 16 و 17 ميلادی است. اسپانيا که در قرن 12 و 13 حکومت اسلامی تحميل شده توسط مور های آفريقا را برهم چيده و آنها را عمدتاً از کشور بيرون ريخته بود، وارد يک دوره طلايی نوزايی فرهنگی و ادبی می شود که کتاب دون کيشوت نيز بازتابی از انتهای اين دوران است. سهراب آذرنوش (رادیو فردا): در اين دوره درخشان تاريخ اسپانيا، شاعرانی مانند خوان بوسکان Juan Boscan گارسيلاسو دو وگا Garcilaso de la Vega و استادان نقاشی مانند ال گرکو، ولاسکز، موريا، زوربان و ريبرا ظهور می کنند. پيدايی کتاب دون کيشوت، که حماسه های قلابی پهلوانی را به سُخره می گيرد نيز مربوط به همين دوران است. بسياری از صاحب نظران بر آن هستند که اصولاً به همين دليل است که اين داستان پرشکوه، خنده دار و در عين حال غم انگيز، شروع ادبيات به معنای مدرن کلمه است. ديگر، پهلوان پنبه ها و شواليه هايی که مدام می خواهند زن ها را از دست ديوان و ددان نجات دهند، قهرمانان داستان نيستند. کسی همچون سانچو پانزا، اين نوکر وفادار و خرافاتی حضرت دون کيشوت است که جالب ترين حرف ها را می زند و اغلب، ارباب خود را از دنيای خيالپردازی های کودکانه در می آورد. در 1588 ميلادی، فرانسيس دريک Drake به دنبال اشتباهات پادشاهان قبلی اسپانيا، باعث شکست خفت بار آن کشور از بريتانيا شد. کتاب دون کيشوت بر چنين زمينه ای از شکست و حماقت رهبران سياسی نوشته شد. به خصوص در قرن 17 کسب و کار روحانيون رونق ويژه يافت و پيوستن به صفوف آنها، يکی از بهترين راه های ارتقاء طبقاتی در جامعه اسپانيا بود. طبقه زير دست روحانيون، کارمندان و اکثريت مردم عادی روستايی آن زمان بودند. در اعماق جامعه، فرودستان عبارت بودند از کولی ها، گدا ها و بی خانمان ها. همه اين شخصيت ها در شاهکار ميگل سِروانتس، حضوری زنده و پر هيجان دارند.