(rm) صدا | [ 4:05 mins ]
در گزارش های رسمی مذاکرات الهام علی اف، رئیس حکومت آذربایجان با مقامات بلندپایه حکومت ایران، موضوع اختلاف دو کشور بر سر تقسیم منابع دریای خزر، و مالکیت حوزه نفتی البرز، و همچنین گسترش روابط آذربایجان با آمریکا مطرح نشدند اما اشاره شد که طرفین به روابط دو کشور پرداختند. قرار است در اين سفر مقامات دو کشور هشت سند مربوط به گسترش همکاري هاي اقتصادي، فرهنگي و سياسي را امضا کنند. روابط دو کشور در سال هاي اخير با نزديکتر شدن جمهوري آذربايجان به آمريکا و متحدان اروپاييش به سردي گرائیده است. بهمن آقايي ديبا، کارشناس امور دریای خزر، در مصاحبه با رادیوفردا می گوید اوضاع منطقه و برنامه هسته اي جمهوري اسلامي سبب شده است تا مذاکرات درباره تعيين رژيم حقوقي درياي خزر به حاشيه کشيده شود. شيرين فاميلي (راديو فردا): آيت الله علی خامنه اي، رهبر جمهوری اسلامی و علی اکبر هاشمي رفسنجاني رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام، امروز با الهام علي اف رئيس حکومت آذربايجان ديدار کردند. رئيس جمهوري آذربايجان روز گذشته براي يک ديدار رسمي وارد تهران شد و در اولين روز سفر خود با محمد خاتمي رئيس جمهوري ديدار و گفتگو کرد. قرار است در اين سفر چندين قرارداد گسترش همکاري هاي اقتصادي و فرهنگي به امضا برسد. اما آنچنان که جمشيد زند گزارش مي دهد، در اين گفتگوها مسائل مهم مورد اختلاف دو کشور به طور جدي به بحث گذاشته نشده است.
جمشيد زند (راديو فردا): الهام علی اف رئيس جمهوري آذربايجان در اولين سفر رسمي خود به ايران با مقامات عاليرتبه جمهوري اسلامي ديدار کرد. طبق گزارش هاي رسيده منتشر شده، در مذاکرات دوجانبه به مهمترين مسائل مورد اختلاف دو کشور از جمله تعيين رژيم حقوقي درياي خزر، اختلاف دو کشور بر سر حوزه نفتي البرز و گسترش روابط جمهوري آذربايجان با آمريکا و ناتو اشاره اي نشد و رهبران دو کشور بيشتر به مناسبات باکو - تهران تاکيد کردند.
قرار است در اين سفر سران دو کشور هشت سند مربوط به گسترش همکاري هاي اقتصادي، فرهنگي و سياسي را امضا کنند. الهام علی اف امروز در ديدار با آيت لله خامنه اي گسترش روابط با ايران را از اصول سياست ملي جمهوري آذربايجان خواند.
روابط دو کشور در سال هاي اخير با نزديکتر شدن جمهوري آذربايجان به آمريکا و متحدان اروپاييش به سردي گراييده است و عدم توافق کشورهاي ساحلي درياي خزر بر سر تعيين رژيم حقوقي آن سبب شده است تا بهره برداري از اين ذخاير نفتي به کندي پيش رود. چندين شرکت نفتي آمريکايي و اروپايي که در جمهوري آذربايجان سرمايه گذاري کرده بودند، از آغاز پروژه هاي جديد خودداري کرده اند. به گفته بهمن آقايي ديبا، کارشناس امور منطقه اوضاع منطقه و برنامه هسته اي جمهوري اسلامي سبب شده است تا مذاکرات درباره تعيين رژيم حقوقي درياي خزر به حاشيه کشيده شود.
بهمن آقايي ديبا (کارشناس تاریخ و امور حقوقی دریای خزر، واشنگتن): مسائل مهمي که در منطقه و همنطور به خصوص در رابطه با ايران مطرح است، مساله برنامه اتمي ايران و يا صحبت هايي که اخيرا راجع به احتمال حمله آمريکا به ايران از طريق کشورهاي همسايه مطرح است و اين ها مسائلي است که در اين وضعيت مساله رژيم حقوقي درياي خزر را به حاشيه کشيده.
ج.ز.: ديگر مساله مورد اختلاف باکو – تهران حوزه نفتي البرز در درياي خزر است که هر دو کشور مدعي کنترل اين حوزه نفتي هستند و چند سال پيش افزايش تنش ها به جايي کشيد که قايق ها و هواپيماهاي گشتي نيروي دريايي ايران مانع از ادامه تحقيقات لرزه نگاري شرکت هاي نفتي بين المللي در اين حوزه نفتي شده اند. تا کنون مذاکرات دوجانبه ايران و جمهوري آذربايجان و مذاکرات چند جانبه رهبران پنج کشور حوزه درياي خزر براي رسيدن به توافقي براي تعيين رژيم حقوقي درياي خزر به جايي نرسيده و تنها تفاهم نامه هاي دوجانبه اي بين روسيه و جمهوري آذربايجان و روسيه و قزاقستان براي بهره برداري مشترک از منابع نفت درياي خزر به امضا رسيده است که ايران هيچ کدام از آنها را قانوني نمي داند.
حضور نيروهاي نظامي منطقه اي و خارجي در درياي خزر هم از ديگر نگراني هاي دولت ايران است که بارها مخالفت خود را با نظامي شدن منطقه اعلام کرده و گفته است که مساله درياي خزر بايد در گفتگوهاي چند جانبه منطقه اي حل و فصل شوند. دولت ايران از آن بيم دارد که جمهوري آذربايجان به يکي از پايگاه هاي آمريکا و يا ناتو در منطقه تبديل شود. دولت روسيه نيز چندي پيش با اظهار نگراني از حضور نيروهاي خارجي در دريايي خزر اعلام کرد که به حضور نيروي نظامي خود در اين منطقه ادامه خواهد داد. الهام علي اف، رئيس جمهوري آذربايجان قرار است در سفر رسمي خود به ايران به تبريز نيز سفر کند.
