(rm) صدا | [ 4:41 mins ]
در واکنش به سخنان وزير امور خارجه آمريکا، دکتر رضا تقي زاده استاد روابط بين الملل دانشگاه گلاسکو در بريتانيا در مصاحبه با رادیو فردا مي گويد آنچه کاندولیزا رايس در لندن از حکومت ايران خواست، نه تنها دست کشيدن از تلاش هاي مشکوک هسته اي است، بلکه پيوستن به روند حمايت از صلح خاورميانه نيز هست. آقای تقي زاده بر این باور است که اروپایی ها به عنوان ميانجي و متحد آمريکا قصد دارند از راه ديپلماسي نقطه نظرهاي آمريکا را به نوعي تامين کنند که ايران در مسير عراق حداقل قرار نگيرد و آن تغييرات مورد نظر آمريکا با اعمال فشار نظامي حاصل نشود. اين چيزي است که خانم رايس در پيامش مي گويد و اين در ادامه مطالبي است که دو روز پيش آقاي جرج بوش هم به آن اشاره کرد. در مورد صحبت هاي امروز خانم رايس، وزير امور خارجه آمريکا درباره ايران، جمشيد چالنگي با دکتر رضا تقي زاده استاد روابط بين الملل دانشگاه گلاسکو در بريتانيا گفتگو کرده است. آقاي تقي زاده مي گويد آنچه کانداليزا رايس در لندن از حکومت ايران خواست، نه تنها دست کشيدن از تلاش هاي مشکوک هسته اي است، بلکه پيوستن به روند حمايت از صلح خاورميانه نيز هست.
رضا تقي زاده (استاد روابط بین الملل، گلاسکو): خانم رايس هم در مذاکراتش با آقاي جک استرا، هم طي کنفرانس مطبوعاتيش دو پيام را بالاتر و بلندتر از بقيه صحبت هايش به گوش مي رساند. يکي خطاب به اروپايي ها که مشکلات ما با ايران فقط محدود به فعاليت هاي اتمي ايران نيست. ما مي خواهيم که ايران از صلح خاورميانه حمايت کند، ما مي خواهيم که براي حقوق بشر احترام بيشتري قائل باشد و مي خواهيم در ايران دموکراسي ببينيم و آنچه که در ايران مستقيما پيام مي فرستد اين است که شما درست است که مذاکرات جاريتان با اروپايي ها در مورد فعاليت هاي اتمي ادامه دارد، ولي حتي اگر اين مذاکرات به نتيجه برسد هم آن چيزي نيست که خواسته هاي ما را تامين کند. خواسته هاي آمريکايي ها در منطقه هماهنگ کردن، همگونه کردن و متحدالشکل کردن سياسي آن منطقه است بر مبناي تاسيسات دموکراسي. اشاره اي که ايشان در مصاحبه مطبوعاتي مي کند، مقايسه ايران است با انتخاباتي که در افغانستان و عراق صورت گرفته با توجه به انتخاباتي که در چند ماه آينده در تهران صورت خواهد گرفت و رئيس جمهوري بعدي انتخاب خواهد شد، آمريکايي ها مي خواهند بگويند که ما به نوعي از دموکراسي در ايران راضي نخواهيم بود و آنچه ما را راضي مي کند هماهنگ کردن سياست ايران با برنامه هايي است که آمريکايي ها در افغانستان شروع کردند و در عراق ادامه دادند. اين هماهنگ کردن تقريبا تغيير کامل چهره ايران را بايستي مراد داشته باشد. حالا آمريکايي ها به اروپايي ها مي گويند شما از راه مذاکرات ديپلماسي به اين نتيجه مي رسيد، ما هم موافقيم. ولي آنها در مذاکراتشان با اروپايي ها مي گويند که ما خيلي به اين قضيه اميدوار نيستيم، ولي به اندازه کافي به شما وقت مي دهيم که اگر شما شانسي براي به نتيجه رسيدن اين مذاکرات مي بينيد، آن را به ما هم اثبات کنيد. در حقيقت اروپايي ها مي بينند و مي دانند که مدعي عمده ايران آمريکا است و آنها به عنوان ميانجي و متحد آمريکا قصد دارند از راه ديپلماسي نقطه نظرهاي آمريکا را به نوعي تامين کنند که ايران در مسير عراق حداقل قرار نگيرد و آن تغييرات مورد نظر آمريکا با اعمال فشار نظامي حاصل نشود. اين چيزي است که خانم رايس در پيامش مي گويد و اين در ادامه مطالبي است که دو روز پيش آقاي جرج بوش هم به آن اشاره کرده.
جمشيد چالنگي (راديو فردا): در مورد عراق انگلستان کاملا با آمريکا همراه بود. آيا در سخنان آقاي جک استرا شما امروز نشانه اي از همراهي انگلستان با آمريکا در ارتباط با ايران مشاهده کرديد؟
دکتر رضا تقي زاده: هنوز آمريکايی ها سياست هاي نهاييشان را براي نحوه اجراي خواسته هايشان اعلام نکردند. خواسته هايشان را اعلام کردند، ولي از چه طريقي به آن خواسته ها دست پيدا کنند، هنوز وقت مي خواهند و احتياج به مشاوره و هماهنگي بيشتر با اروپايي ها است. ولي اقدامات آينده در خاورميانه يقينا با همکاري به مراتب بيشتري بين اروپا و آمريکا توام خواهد بود.
ج . چ : اشاره کرديد که آمريکا در اين زمينه فرصتي يا مهلتي به اتحاديه اروپا خواهد داد. آيا اين مدت نقطه پايانش مشخص است با توجه به اين که اروپا پيش از اين براي چندين سال سياست گفتگوهاي انتقادآميز با ايران را دنبال مي کرد؟
دکتر رضا تقي زاده: اتفاقا آمريکايي ها همين نکته را به اروپايي ها مي گويند که شما با داشتن گفتگوهاي انتقادي به نتيجه اي نرسيديد که منجر به تغيير ماهيت رژيم ايران شود، ولي وقتي به دولت ايران مي دهند يا وقتي که به اروپايي ها براي ادامه مذاکره با ايران مي دهند حدي ندارد. آن حد موکول به فراغ بال خود آنها است. اگر آمريکا در عراق بتواند فراغ بال بيشتري پيدا کند و اوضاع در عراق به همان تعادل نسبي برسد که حالا در افغانستان شاهد هستيم، آن وقت آمريکا بضاعت بيشتري دارد براي اعمال فشار. آن موقع شايد زمان انقضاي مهلتي است که دولت آمريکا به ايران و يا اروپا مي دهد. ولي بعد از تحصيل فراغ بال بيشتر در عراق، يقينا بقيه دنيا هم اين پيام را خواهند گرفت که دولت آمريکا و اعمال فشارش اگر در جهت تشويق ايران و يا اروپايي ها به رسيدن نتيجه سياسي است، ولي آنها آمادگي مداخله نظامي را هم دارند.
