اثر وارونه تبليغات منفي درباره رژيم گذشته در صدا و سيماي جمهوري اسلامي از ديد يک کارشناس

امسال سالگرد پيروزي انقلاب 1357 در سيماي جمهوري اسلامي با نمايش سريال هاي مربوط به دوران پلهوي همراه بود. اين سريال ها که شخصيت ها و کارگزاران آن دوران را به صورت چهره هاي ناتوان، مردد، بدجنس، فاسد و احمق نشان مي داد، و جنبه هايي از تاريخ معاصر ايران را به سود پايه گذاران جمهوري اسلامي غير واقعي نشان مي داد، واکنش منفي بسياري از بينندگان و تحليلگران را برانگيخت. سايت بازتاب که به جناح راست حکومت تعلق دارد، آن را در جهت خلاف هدف اصلي يعني نشان دادن ارزش هاي انقلاب ارزيابي کرد. دکتر محمدعلي محمدي، استاد علوم ارتباطات در دانشگاه ناتينگم ترنت Nottingham Trent در لندن درباره تاثير اين شيوه تبليغاتي ابراز ترديد مي کند. وی می گوید: شما نمي توانيد حافظه تاريخي يک ملتي را با تحريف جملات و تغيير و تفسير بعضي از وقايع تاريخي تغيير دهيد. اگر هم اين کار را موفق بشوند، خيلي موقتي خواهد بود و در درازمدت اثر معکوس مي گذارد. نازي عظيما (راديو فردا): بيست و ششمين سالگرد انقلاب اسلامي 1357 امسال با استفاده بيش از حد از تصاوير به معني درست کلمه بسيار چشميگرتر از گذشته بود. به گزارش خبرگزاري بي بي سي از تهران امسال سراسر ديوارهاي تهران با کاغذها و پوسترها و نقاشي هايي در قدهاي بزرگ از چهره و قامت رهبران انقلاب تا شهيدان جنگ و غيره و با شعارهاي پررنگ تبليغاتي پوشيده بود. به نظر مي رسد هدف از تبليغات تصويري و نمايشي امسال، يادآوري و شناساندن هدف هاي انقلاب و علل پيروزي آن به جواناني است که در سال هاي پس از اين واقعه به دنيا آمده اند و از رژيم پيشين تجربه و شناخت زنده اي ندارند. صدا و سيماي جمهوري اسلامي نيز با نمايش سريال هايي که به دوران محمدرضا شاه و رضا شاه پهلوي مي پرداخت، اين به وظيفه يا هدف دست يازيد. اما همانگونه که سايت بازتاب نيز نوشته است اين سريال ها به جاي بررسي واقع گرايانه و انتقادي نسبت به شرايط دو رژيم گذشته و فعلي نمونه هاي بارزي بودند از تبليغات رسمي، مستقيم و هدفدار. دکتر محمدعلي محمدي، استاد علوم ارتباطات در دانشگاه ناتينگم ترنت Nottingham Trent در لندن درباره تاثير اين شيوه تبليغاتي ابراز ترديد مي کند. دکتر محمد علي محمدي: چون نسل فعلي که متولد شده از انقلاب به اين طرف هيچ نوع حافظه تاريخي از گذشته ندارد، ولي روي پدر و مار اين نسل فعلي کاملا اثر معکوس مي گذارد. ن . ع : اين سريال ها به جاي استفاده از شخصيت پردازي که امري هنرمندانه و عميق است، به تيپ سازي که روشي سطحي و بي تاثير و جانبدار و حتي منفي است دست زده بودند و با تقسيم شخصيت ها و جنبش هاي بيشتر مسلمان و اسلامي به خوب ها و دو شاه پهلوي و درباريان و فرماندهان آنان به بدها نوعي از فرهنگ تبليغاتي رسمي را ارائه مي دادند که از فرهنگ واقعي جامعه ايران که اصولا به درگذشتگان حرمت مي گذارد، فاصله داشت. سايت بازتاب مي نويسد: فرهنگ سطحي گرايي، لودگي، تمسخر، استحضا و هجو سلطنت، ويژگي هاي اصلي برنامه هاي صدا و سيما در دهه فجر امسال بود. اين گونه تبليغات تا چه حد موثرند؟ دکتر محمد علي محمدي: گذشته چون از يک انضباط و نظم و جلال و جبروت خاصي برخوردار بوده و اکثرا به گذشته ايران خودش را رژيم شاهنشاهي پيوست مي داده و سعي مي کرده که آن جلال گذشته را منعکس کند، رژيم فعلي برعکس سعي مي کند که آن را مبتذل نشان دهد و وضع فعلي که تقريبا آن انضباط و شکوه گذشته را ندارد، مجسم کند و اين گاهي اوقات به تصور بسياري از متخصصين رسانه هاي ارتباطي اثر معکوس مي گذارد. براي اين که شما حافظه تاريخي يک ملت را با چهار تا تصوير نمي توانيد پاک کنيد. ن . ع : بسياري از کارگزاران مهم دوران پهلوي يا پس از انقلاب به دست انقلابيون اعدام شدند يا در غرب درگذشتند و بدينسان دوران پهلوي و چهره هاي آن اکنون ديگر به تاريخ ايران پيوستند، اما تاريخی معاصر و اخير که نوشته ها و اسناد فراوان درباره آن وجود دارد و چاپ شده است و بسياري از شاهدان آن هنوز زنده اند. استاد علوم ارتباطات ارائه تصوير غير واقعي از تاريخ يا تحريف تاريخي را شيوه اي ناکارآمد در تبليغات مي داند که به نوشته سايت بازتاب تنها به فاصله گرفتن مردم از رسانه هاي ملي منجر مي شود. دکتر محلي علي محمدي: شما نمي توانيد حافظه تاريخي يک ملتي را با تحريف جملات و تغيير و تفسير بعضي از وقايع تاريخي تغيير دهيد. اگر هم اين کار را موفق بشوند، خيلي موقتي خواهد بود، بيشتر ذهنها را معطوف مي کند که چرا رژيم اينقدر علاقه مند است که اين تغييرات را اينطور جلوه دهد و رژيم هاي گذشته را ناحق بدانند و روي اين اصل تبليغات اينطوري که بر پايه واقعيت نباشد، در درازمدت اثر معکوس مي گذارد. ن . ع : دکتر علي محمدي از شوروي به عنوان مثالي در اين زمينه ياد مي کند. دکتر محمد علي محمدي: در شوروي بعد از اينکه رژيم سرنگون شد، ديديد مردم بعد از اين که 70 سال در زير تبليغات کمونيست بودند، چگونه برگشتند به اصل تاريخي گذشته شان.