کارشناسان: یک علت تلفات شدید آتشسوزی مسجد ارک عدم کشش پلکان و ورودی مخصوص زنان بود

در حادثه آتشسوزی مسجد ارک تهران، مطابق آخرین آمار، 65 تن کشته شدند و 250 مجروح به بیمارستانهای تهران انتقال یافتند. آتشسوزی در طبقه بالا که به زنان اختصاص داشت، آغاز شد و به پرده ها و سقف برزنتی و پارچه ای و پلاستیکی سرایت کرد. مهندس مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران گفت یک علت فرعی مرگ و میر پلکان های نامناسب طبقه دوم بود. مهنس مهدي معمارزاده، رئيس اداره احيا و مرمت سازمان ميراث فرهنگي استان تهران در مصاحبه با رادیوفردا می گوید ورود و خروج انحصاری بانوان از در کوچکی در جانب مسجد صورت می گرفت که کشش کافی برای خروج سریع جمعیت نمازگزاران را نداشت.. احمد احرار روزنامه نگار ساکن پاريس، در مصاحبه با رادیوفردا می گوید خود مسجد از نظر معماري و از حيث پيشينه تاريخي اهمیت نداشت، هر چند سابقه میدان ارک به دوره صفویه باز می گردد. فريبا مودت (راديو فردا): عصر روز گذشته مسجد ارک تهران آتش گرفت. در اين آتشسوزي تا کنون دهها تن کشته و بيش از 249 مجروح شده اند. مجلس ارک در ميدان و محوطه اي تاريخي قرار دارد که تا انقلاب اسلامي به نام ميدان ارک موسوم بود، اما پس از انقلاب نام آن به ميدان 15 خرداد تغيير داده شد. علت آتش سوزي مسجد ارک هنوز روشن نشده است، اما بيشتر گفته ها حاکي از آتش گرفتن بخاري در طبقه بالاي مسجد که مخصوص زنان است و سرايت آن به سقف پلاستيکي و مواد پارچه اي بوده است. قرار است تا فردا سازمان ميراث فرهنگي علت يا علل حريق و ميزان خسارات ناشي از آن را ارزيابي و اعلام کند. نازي عظيما (راديو فردا): آتش سوزي در مسجد ارک تهران تا کنون جان 65 نفر را گرفته و بيش از 249 نفر در آن مجروح شده اند. کمتر از دو ماه پيش نيز تالار آينه امارت مسعوديه تهران در آتش سوخت و پيش از آن در کمتر از يک سال گذشته تبريزيان و قزويني ها شاهد سوختن بازارهاي تاريخي شهر و ديار خود بوده اند. سوانحي که به دليل تراکم جمعيت اين مناطق تاريخي شهري با تلفات پرشمار همراه هستند. يک شاهد عيني امروز آتش سوزي مسجد ارک را براي راديو فردا چنين توصيف کرد: يک شاهد عيني آتش سوزي (تهران): آتش از طرف خانم ها بوده که بخش خانم ها در قسمت بالاي مسجد است و وسط نماز هم بوده. از آنجا آتش سرايت مي کند به بخش مردانه، به علت اين که راهرو تنگ بوده و گذر ديگري اينها نداشتند، در اين راهرو خيلي زير دست و پا گير مي کنند و نمي توانند فرار کنند و خيلي از اينها منتقل شدند به بيمارستان هاي سينا، لقمان و چند بيمارستان ديگر. شلوغي زياد بود، نيروهاي انتظامي سعي مي کردند مردم را متفرق کنند که اتفاق بيشتري براي افراد ديگري نيفتد. نيروهاي امداد سعي مي کردند که مجروحان و تلفات را زودتر منتقل کنند به بيمارستان و ازدحام جمعيت هم خيلي زياد بود. ن.ع.: رئيس شوراي شهر تهران درباره علت اين آتش سوزي گفت: اين حادثه ارتباطي با فرسودگي و ناامني بافت تاريخي منطقه بازار ندارد. مهندس مهدي چمران در مصاحبه با ميراث خبر گفت: بررسي ها نشان مي دهد که يکي از عوامل اصلي در وقوع اين حادثه شرايط ويژه ساخت مسجد ارک تهران بود، به گونه اي که راه پله هاي مسجد از وضعيت ايمني مناسب برخوردار نبود و در نتيجه اين وضعيت، نمازگزاران هنگام وقوع حادثه نتوانستند از مسجد خارج شوند. مهنس مهدي معمارزاده، رئيس اداره احيا و مرمت سازمان ميراث فرهنگي استان تهران از مشکلات وضعيت ايمني مسجد چنين مي گويد: مهدي معمارزاده (رئيس اداره احيا و مرمت سازمان ميراث فرهنگي استان تهران ): اين مسجد چون به احتمال قوي فقط از طريق خيابان دادگستري ورودي دارد، البته يک ورودي کوچک هم براي خانم ها در جوارش هست که جوابگو نبود و حادثه هم خيلي سريع اتفاق مي افتد و جمعيت زيادي هم آنجا بوده، طبيعتا تخليه راحت صورت نمي گيرد و يک سري هم در اثر ازدحام مشکل پيدا مي کنند و بايد براي اينطور جاها راه هاي اضطراري به صورت گذر زيرزميني حتای پيش بيني کرد، دسترسي از پشت بام ها حتي، بايد انجام مي شده که خوب ظاهرا براي اين مسجد پيش بيني نشده بود. ن.ع.: مسجد ارک تهران در ميدان و محوطه اي تاريخي قرار دارد که پيشينه آن به دوران صفويه مي رسد. احمد احرار روزنامه نگار ساکن پاريس خود مسجد را نه از نظر معماري و نه از حيث پيشينه تاريخي مهم نمي داند. احمد احرار: مسجد ارک يک بناي تاريخي نيست، يک مسجد تقريبا تازه ساز است که از نظر تاسيسات و معماري و اينها چيز فوق العاده اي ندارد. ن . ع : احمد احرار محله ارک را از کتاب ها و خاطرات خود چنين به ياد مي آورد. احمد احرار (پاریس): ارک يکي از محلات دهگانه شهر تهران بود که در سرشماري سال 1301 مساحت اين محله را 410 هزار و 700 متر مربع برآورد کردند با جمعيتي بالغ بر 2713 نفر که باز در همين آمارگيري مي گويد: 505 نفرشان شاغلند و 286 نفر بيکار. سابقه ايجادش و تاسيسش از دوره شاه طهماسب شروع مي شود، بعد کريم خان زند تهران را دوست داشت و او بود که در اين محوطه ارگ، کاخي درست کرد براي اقامت خودش که معروف بود به ارک کريم خاني. بعد وقتي که تهران پايتخت شد در زمان قاجاريه، قطعه اي اضافه شد، يک قسمتيش اندرون شاهي بود و يک قسمتي بناهاي دولتي، دارالحکومه، قصر گلستان. ناصرالدين شاه در قسمت شرقي مجموعه ارک امارت موسوم به شمس الاماره را بنا نهاد، در آن زمان بلندترين ساختمان تهران محسوب مي شد. ن . ع : از مجموعه ارک تهران در سفرنامه ها نيز ياد شده است. ماد ديولافوا که با شوهرش مارسل در زمان ناصرالدين شاه از ايران ديدار کرده است، در سفرنامه خود اين ارک را در مقايسه با بناهاي اصفهان چندان باعظمت نمي داند.