(rm) صدا | [ 12:40 mins ]
يکي از دگرگوني هاي عمده اي که با استقرار جمهوري اسلامي در ايران در مناسبات خارجي ايران پديد آمد، در پيش گرفتن سياست اسرائيل ستيزي و پشتيباني از فلسطينيان بود. البته کشورهاي مسلمان به طور عام و کشورهاي عرب به طور خاص با اسرائيل ناسازگاري داشتند، اما رهبر انقلاب اسلامي اعلام کرد که ايران به کمتر از نابودي کامل اسرائيل رضايت نخواهد داد. همين سياست در کنار يکي ديگر از اصول مورد باوران رهبران انقلابي در تهران يعني صدور انقلاب به چهار گوشه جهان، به حمايت ايران از گروه هاي ضد اسرائيلي در لبنان و سرزمين هاي فلسطيني انجاميد. حمايتي که در نتيجه آن جمهوري اسلامي متهم به پشتيباني از تروريسم شد. ايران اين اتهام را رد مي کند و گروه هاي لبناني و فلسطيني را تروريست به شمار نمي آورد. در بخش سوم رشته برنامه هاي ايران، آمريکا و پيکار جهاني با تروريسم موضوع حمايت ايران از گروه هاي ضد اسرائيلي از ديد کارشناسان ايران و خارجي بررسي مي شود. (مهدي خلجي -- اردوان نیکنام ) مهدي خلجي -- (راديو فردا): رهبران جمهوري اسلامي از آغاز بر ضرورت صدور انقلاب و وحدت مسلمانان جهان تاکيد کردند. آيت الله خميني در يکي از پيام هاي خود نوشت: تا شعار لااله الاالله و محمد رسول الله بر سراسر جهان طنين نيفکند، از پا نخواهيم نشست. بر همين چارچوب بود که مساله فلسطين در صدر اولويت هاي سياست خارجي جمهوري اسلامي قرار گرفت و مبارزه همه جانبه با اسرائيل اصل تغييرناپذير ديپلماسي اين کشور قلمداد شد. اين امر با پشتوانه تبليغاتي عظيم داخلي و خارجي همراه شد و از جمله آخرين روز جمعه هر ماه رمضان روز قدس اعلام شد.
فريبا مودت (راديو فردا): آيت الله خميني، رهبر درگذشته جمهوري اسلامي نيز مساله فلسطين را مساله اسلام و نماد مبارزه با مستکبران جهان دانست.
صداي آيت الله خميني: روز قدس، روزي است که بايد به مه ابرقدرها هشدار دهيم که اسلام ديگر تحت سيطره شما به واسطه عمال خبيث شما واقع نخواهد شد.
م.خ.: سياست حمايت از جريان مقاومت در برابر اسرائيل با اشغال خاک لبنان در سال 1982 وارد مرحله تازه اي شد. جمهوري اسلامي از آغاز شکل گيري جريان مقاومت در لبنان در همين سال تا سال 1985 که حزب الله در مقام تشکيلاتي نظامي از خفا درآمد و رسما اعلام موجوديت کرد، نقش گسترده اي در تقويت اين جريان داشت. طلال عطريسي، مدير بخش تاريخ دانشگاه لبنان:
طلال عطريسي: موضع ايران در آن زمان حمايت از گروه هاي کوچک براي تشکيل حزب الله بود. از سال 1982 تا سال 1985 اين گروه ها با حمايت ايران به صورت سري فعاليت مي کردند و تنها در سال 1985 بود که تشکيلات حزب الله به صورت رسمي و با حمايت ايران براي مبارزه با اشغال خاک لبنان از سوي اسرائيل اعلام موجوديت کرد.
م . خ : در اين که ايران از حزب الله لبنان حمايت مي کند بحثي وجود ندارد، اما درباره نوع و شيوه اين حمايت ميان ديدگاه رسمي جمهوري اسلامي و بسياري از منتقدان آن اختلاف نظر است. برخي از کارشناسان مي گويند جمهوري اسلامي علاوه بر حمايت مادي، به حزب الله لبنان کمک نظامي هم مي کرده و يا احتمالا مي کند. هژير تيموريان، کارشناس امور خاورميانه مقيم لندن:
هژير تيموريان: مهمترين سازمان تروريستي که جمهوري اسلامي در برقراريش دست داشته و در اين هچکدام شک نداريم حزب الله لبنان است. در سال 1982 يعني سه سال بعد از به سر کار آمدن جمهوري اسلامي به دست سفير ايران در لبنان، علي اکبر محتشمي پور تشکيل شد و هنوز هم هر سال به گفته خبرنگاران دهها ميليون دلار از جمهوري اسلامي کمک اقتصادي و نظامي دريافت مي کند. اين سازمان به مدت 12 سال مهمترين گروگير غير نظامي هاي غربي در دنيا بود و باعث شد که دولت ايران در دنيا به عنوان يک دولت تروريستي منزوي شود و از اين راه ميلياردها دلار به اقتصاد ايران صدمه رسيد که هنوز هم البته ادامه دارد. غير از حزب الله من فکر مي کنم هيچ کدام شک نداريم سازمان حماس و جهاد اسلامي در فلسطين نيز از ايران کمک مي گيرند.
ف . م: در ايران نيز با آنکه مقامات رسمي هرگونه کمک نظامي به حزب الله را انکار مي کنند، کساني مانند حسن عباسي، از فرماندهان بلندپايه سپاه و نيز مدير مرکز دکترينال استراتژيک جمهوري اسلامي آشکارا از نسبت حزب الله با ايران سخن مي گويند و هويت گروه هايي مانند حزب الله را با عنوان تروريسم مقدس تعريف مي کنند.
صداي حسن عباسي: جبهه کفر، جبهه دشمنان خدا و جبهه دشمنان مسلمانان، مگر غير از اين است که جبهه کفر هستند؟ اگر مي شود کاري کرد که اين جبهه ترور به وحشت بيفتد و به هراس بيفتد، اين ترور مقدس است، اين تروريسم مقدس است. امروز نيست که ما اين حرف را مي زنيم، حزب الله لبنان تربيت شده همين دست ها است. اين دستها را مي بينيد، حزب الله لبنان، حماس و جهاد اسلايم را همين دستها تربيت کرده.
ف . م : درچارچوب برنامه ديپلماسي ايران براي مبارزه با آنچه کفر جهاني مي خواند و رويارويي مستضعفان و مستکبران را جبر تاريخ مي انگارد، حمايت از گروه هايي مانند حزب الله دور از واقعيت نخواهد بود. فرج سرکوهي، روزنامه نگار:
فرج سرکوهي: جمهوري اسلامي از يک طرف با کمک هاي مالي و نظامي و سياسي وسيع به جنبش حماس که يک جنبش تروريستي است، عليه سازمان آزادي بخش فلسطين هم کار مي کند، به جنبش حماس کمک کرد و آن را تقويت کرد و از طرفي حزب الله را در لبنان سازماندهي کرد و راه انداخت بر اساس الگوي سپاه پاسداران ايران.
م . خ: به هر روي آنگونه که گري سيک، استاد روابط بين الملل و جانشين مدير موسسه خاورميانه در واشنگتن مي گويد، جنگ قدرت در ميان جناح هاي سياسي در جمهوري اسلامي موجب شده موضع ايران در اين باره چندان شفاف نباشد.
گري سيک: روشن است که ايران ادعا مي کند مطلقا از تروريسم پشتيباني نمي کند، اما پنهان نمي کند که از حزب الله لبنان حمايت مي کند که از ديدگاه ايران و خود حزب الله با اسرائيل در جنگ است و در بيرون راندن اسرائيل از لبنان موفق بوده است. ايران و حزب الله اين فعاليت را مشروع مي دانند و آموزش و پشتيباني از فعاليت هاي تروريستي را انکار مي کنند. ايران مشکل خاصي دارد و آن اين که از دو يا سه دولت مختلف تشکيل شده که هر يک بر بخشي از رويدادها کنترل دارند و احتمالا حقيقت دارد که کساني چون پرزيدنت خاتمي ممکن است حتي آگاه نباشند که افرادي مثلا در سپاه پاسداران با حزب الله چه ارتباطي دارند. اين حزب الله ممکن است کاملا بيرون از کنترل دولت باشد، اما به هر حال دولت مسئول شناخته مي شود. ايران فکر مي کند که به نادرست متهم به حمايت از تروريسم شده، اما در عين حال گامي براي به کنترل درآوردن اين گروه ها بر نمي دارد. شعارهاي ايران درباره مسائل فلسطين آنچنان تند و درشت است که دشوار بتوان اظهار بي گناهي آن را با اين لحن آشتي داد.
م . خ : آمريکا و بسياري از دولت هاي غربي از ديدگاه تروريسم بودن جمهوري اسلامي از طريق دفاع از گروه هاي نظامي غير اسرائيلي حمايت مي کنند. اسرائيل بيش از دو دهه است که ايران را به ارتباط مالي و نظامي با گروه هاي فلسطيني و لبناني اسرائيل ستيز متهم مي کند.
ف . م: از سوي ديگر موضع رسمي ايران رد اتهام تروريسم است، پيروز مجتهدزاده، استاد روابط بين الملل در دانشگاه تهران باور دارد اتهامهاي اسرائيل بر پايه واقعيت نيست.
پيروز مجتهدزاده: کاملا مشهود است که دولت اسرائيل سعي مي کند انواع و اقسام و بدترين تهمت ها را به جمهوري اسلامي ايران وارد کند. اين است که جمهوري اسلامي همچنان با اين گروه ها در تماس است يا نيست، من اطلاع درستي ندارم، ولي آنچه که استنباط من است، اين است که اين ارتباط بسيار تخفيف پيدا کرده بعد از روي کار آمدن دولت خاتمي. تا آنجايي که مي توانم حدس بزنم اين است که دولت مثلا عربستان سعودي بيش از اين که ايران اگر پولي يا اسلحه اي داده در سابق، بيش از آن داده و مي دهد، ولي کسي صحبتش را نمي کند، به اين دليل که عربستان سعودي اصلا حرف اين مسائل را به زبان نمي آورد، ولي در ايران چون حکومت ايدئولوژيک است هر روز ما اينجا جنجال و فرياد داريم در مورد اسرائيل و فلسطين. ايران با حماس در گذشته ارتباطاتي ممکن است داشته بوده که اسرائيل مدعي است، ولي ما همه شاهديم که اسرائيل حتي در يک مورد هم نتوانست طبيعت روابط جمهوري اسلامي با حماس را ثابت کند.
ف . ع : در عين حال حضور اقتصادي و عمراني جمهوري اسلامي در مناطق شيعه نشين لبنان از جمله جنوب، بقا و نيز زاحيه حومه جنوبي شيعه نشين بيروت، چشمگير و گسترده است و نشان از ميليون ها دلار سرمايه گذاري دولت ايران دارد. تفاوت وضعيت زندگي شيعيان پيش از انقلاب ايران و بعد از آن قابل مقايسه نيست.
م . خ : به ويژه کارخانجات و تاسيساتي که در اثر حمله زميني يا هوايي ارائيل به لبنان آسيب ديده يا ويران شده، با سرمايه و نظارت جمهوري اسلامي بازسازي شده است. نواف الموسوي، مسئول روابط بين المللي حزب الله اين کمک هاي اقتصادي و عمراني گسترده جمهوري اسلامي را به شيعيان لبنان تاييد مي کند.
نواف الموسوي: ايران درچارچوب روابط برادرانه اش با مردم لبنان و رابطه محکمش با شيعيان آن کشور، نهادهاي بشردوستانه و موسسات فرهنگي بسياري در لبنان ايجاد کرده است. بيمارستان، مدرسه و نهادهاي ديگر.
