(rm) صدا | [ 4:53 mins ]
در ديدار کمال خرازي، وزير امور خارجه ايران از هند، کشيدن خط لوله گاز از ايران به هند از طريق خاک پاکستان از موضوعات محوري مذاکرات بود. فريدون خاوند، اقتصاددان در پاريس، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد هند، دومين غول بزرگ جمعيتي جهان به راه رشد اقتصادي سريع گام گذاشته و همانند رقيب خود چين به انرژي زيادي احتياج دارد، به همين دليل ذخاير عظيم گازي ايران، که اين کشور را بعد از روسيه در رديف دوم کشورهاي دارنده گاز قرار مي دهد، براي هند بسيار مهم است. به عقيده آقاي خاوند بازار گاز هند براي ايران نيز اهميت اساسي دارد، چون ايران از سال ها پيش به اين سو مسير صدور انرژي خود را به سوي آسيا معطوف کرده است. آقاي خاوند مي گويد ايران دارنده منابع عظيم گاز است، ولي اين منابع تا اندازه زيادي بلااستفاده مانده و نقش ايران در بازار جهاني گاز نقشي است بسيار حاشيه اي. شيرين فاميلي (راديو فردا): در ديدار کمال خرازي، وزير امور خارجه ايران از هند، کشيدن خط لوله گاز از ايران به هند از طريق خاک پاکستان از موضوعات محوري مذاکرات بود. به دنبال اين سفر نخست وزيرپاکستان نيز هم اکنون در ايران است و عبور خط لوله گاز از خاک پاکستان نيز در اين مذاکرات از موضوعات اساسي است. از سوي ديگر حامد کرزاي، رئيس جمهوري افغانستان نيز به هند رفته است و در مذاکرات خود مي کوشد مقامات هندي را قانع کند که خط لوله گازي از ترکمنستان به هند کشيده شود از طريق خاک افغانستان.
در اين زمينه حميد فاطمي در گفتگو با فريدون خاوند، اقتصاددان در پاريس از او درباره جنبه هاي مختلف اهميت اين شاه لوله سئوال کرده است.
فريدون خاوند (اقتصاددان، پاريس): خط لوله گاز بين ايران و هند يک مساله نسبتا قديمي است، چون که از حدود 15 سال پيش دو کشور مذاکراتي را بر سر اجراي اين پروژه آغاز کردند. در درجه اول اين نکته را مي شود مورد تاکيد قرار داد که گاز ايران براي هند اهميت بسياري دارد، چون که هند دومين غول بزرگ جمعيتي جهان به راه رشد اقتصادي سريع گام گذاشته و همانند رقيب خود چين به انرژي زيادي احتياج دارد و به همين علت هندي ها در جستجوي منابع انرژي هستند به ويژه در منطقه خليج فارس و به همين علت ذخاير عظيم گازي ايران که اين کشور را بعد از روسيه در رديف دوم کشورهاي دارنده گاز قرار مي دهد، براي هند بسيار بسيار مهم است. از طرف ديگر بازار گاز هند براي ايران اهميت اساسي دارد، چون ايران همانطور که اطلاع داريد از سال ها پيش به اين طرف مسير صدور انرژي خودش را به سوي آسيا معطوف کرده و در مورد گاز هم به دنبال بازارهاي عظيم آسيايي است و به همين علت اين پروژه ايران را در موقعيت بسيار ممتازي قرار مي دهد، هم در مورد بازار هند و هم در مورد بازار عظيم پاکستان، چون که به هر حال اين پروژه از مسير پاکستان خواهد گذشت و در نتيجه صدور گاز ايران به پاکستان هم تسهيل خواهد شد.
حميد فاطمي (راديو فردا): بنابراين اهميت اين شاه لوله نفت فقط از جنبه درآمد آن و اقتصادي نيست، بلکه اهميت استراتژيک دارد، يعني پايگاه و ستون قدرتي است براي قدرتمندتر شدن ايران.
فريدون خاوند: پايگاه و ستون بسيار مهمي است براي قدرتمند شدن ايران و به علاوه نقش بسيار مهمي مي تواند ايفا کند در ايجاد همگرايي منطقه اي و در ايجاد پيوندهاي بسيار مهم اقتصادي بين منطقه آسياي جنوبي و منطقه آسياي غربي. منتها اين پروژه عظيم با موانع مهمي روبرو است و يکي از آنها تنش هايي است که بين هند و پاکستان وجود دارد. دو کشور به خصوص بر سر مساله کشمير با هم درگيرند و تا وقتي که روابط اين دو قدرت تثبيت نشود، طرح صدور گاز ايران به هند عملي نخواهد بود. مانع ديگري که در اين زمينه خواهد بود، موانع ديگر بر سر توسعه صنعت گاز ايران است. ايران دارنده منابع عظيم گاز است، ولي اين منابع تا اندازه زيادي بلااستفاده مانده و نقش ايران در بازار جهاني گاز نقشي است بسيار حاشيه اي. ايراني ها بايد ثابت کنند که در عرصه توليد گاز در درجه اول مي توانند به يک قدرت بزرگ صادرکننده تبديل شوند و تا وقتي که نتوانند سرمايه گذاري هاي عظيم جهاني را براي افزايش توليد گازشان بسيج کنند، طبعا هندي به ظرفيت صادراتي ايران اطمينان چنداني نخواهند داشت. در زمينه صدور گاز مايع شده ايران با رقباي نيرومندي روبرو است که به خصوص قطر را مي شود نام برد که طي چند سال اخير به مقدار زيادي از ايران جلو افتاده اند. در مورد ايجاد شاه لوله گاز رقيب بزرگ ايران ترکمنستان است و ايران اگر بتواند بر اين رقباي نيرومند هم در عرصه گاز مايع شده و هم در عرصه شاه لوله گاز غلبه پيدا کند، بايد بتواند سرمايه هاي عظيم جهاني را براي منابع گازش طبعا پيدا کند.
