(rm) صدا | [ 6:43 mins ]
در ماه ژوئن سال گذشته محمد البرادعي، رئيس سازمان بين المللي انرژي اتمي، کميسيوني متشکل از کارشناسان هسته اي و کارشناسان ديپلماسي هسته اي را مامور تدوين يک رشته سياستگذاري و پيشنهادهاي جديد براي تحکيم کنترل بين المللي بر چرخه سوخت هسته اي کرد. اين کميسيون مسئول بود که مجموعه اي از پيشنهادهاي عملي را براي تقويت کنترل غني سازي سوخت هسته اي و بازآمايش ذخيره سوخت مصرف شده تدوين کند. در اين گروه کارشناسان، هم نماينده آمريکا و هم نماينده ايران سيروس ناصري شرکت داشتند. روز دوشنبه اين کميسيون با تدوين پنج رويکرد نوين و ارائه آن به شکل يک گزارش به کار خود پايان داد. راديوفردا نگاهي دارد به گزارش اين کميسيون در گفتگو با طارق رئوف، از روابط خارجي سازمان بين المللي انرژي اتمي و برونو پيلاند، رئيس اين کميسيون. علي سجادي (راديوفردا): در ماه ژوئن سال گذشته محمد البرادعي، رئيس سازمان بين المللي انرژي اتمي، کميسيوني متشکل از کارشناسان هسته اي و کارشناسان ديپلماسي هسته اي را مامور تدوين يک رشته سياستگذاري و پيشنهادهاي جديد براي تحکيم کنترل بين المللي بر چرخه سوخت هسته اي کرد. اين کميسيون مسئول بود که مجموعه اي از پيشنهادهاي عملي را براي تقويت کنترل غني سازي سوخت هسته اي و بازآمايش ذخيره سوخت مصرف شده تدوين کند. در اين گروه کارشناسان، هم نماينده آمريکا و هم نماينده ايران سيروس ناصري شرکت داشتند.
فاطمه امان نگاهي دارد به گزارش اين کميسيون در گفتگو با طارق رئوف، از روابط خارجي سازمان بين المللي انرژي اتمي و برونو پيلاند، رئيس اين کميسيون.
فاطمه امان (راديوفردا): روز دوشنبه کميسيون کارشناسان بين المللي که از سوي سازمان بين المللي انرژي اتمي، مامور تدوين سياستگذاري براي تحکيم کنترل بين المللي بر چرخه سوخت هسته اي شده بود، با تدوين پنج رويکرد نوين و ارائه آن به شکل يک گزارش به کار خود پايان داد. اين پنج رويکرد به گفته برونو پيلاند رئيس اين کميسيون، هم از نظر ايمني و هم از نظر اقتصادي اهميت فوق العاده اي دارد.
طارق رئوف، مسئول هماهنگي سياست هاي امنيتي و تحقيقي سازمان بين المللي انرژي اتمي در مصاحبه با راديوفردا، اين رويکرد را اينگونه توضيح مي دهد:
طارق رئوف: رويکرد اول شامل تقويت مکانيسم هاي موجود بازار از طريق قراردادهاي درازمدت و شفافيت در روند تامين نياز هسته اي کشورهاست. رويکرد دوم تدوين و اجراي تضمين هاي بين المللي براي تامين نياز کشورها زير کنترل مستقيم سازمان بين المللي انرژي اتمي است و بدين ترتيب کشورهاي مصرف کننده سوخت هسته اي، براي تهيه سوخت، به يک کشور خارجي وابسته نخواهند بود. رويکرد سوم، تبديل داوطلبانه تاسيسات ملي به تاسيسات چند مليتي ست که باعث جلب اعتماد جامعه بين المللي و رفع نگراني هاي برخي کشورها خواهد شد. رويکرد چهارم، تشکيل تاسيسات چند مليتي و بويژه منطقه اي هسته ايست که با مديريت مشترک کشورهاي شرکت کننده و زير نظارت سازمان بين المللي انرژي اتمي عمل خواهد کرد. و سرانجام رويکرد پنجم، مرحله پيشرفته تري از اين برنامه يعني تاسيس مراکز بزرگتر با شرکت تعداد بيشتري از کشورها و يا در حد قاره اي و با دخالت مستقيم سازمان بين المللي انرژي اتمي و جامعه بين المللي ست.
ف.ا.: آقاي رئوف از سازمان بين المللي انرژي اتمي مي گويد کميسيون توصيه مي کند که اين همکاري در زمينه چرخه سوخت هسته اي به سرعت انجام شود، به طوريکه از يک سو جلوي گسترش تسليحات هسته اي گرفته شود و از سوي ديگر کشورهاي عضو بتوانند از انرژي هسته اي براي هدف هاي صلح آميز به گونه اي قابل اتکا و مطمئن استفاده کنند. برنو پيلاند، رئيس کمسيسون ويژه کارشناسان سازمان بين المللي انرژي اتمي به راديو فردا مي گويد: کار اين کميسيون فراتر از يک کشور مشخص است و قرار است سيستمي که ده ها سال است در اروپا وجود دارد را به همه کشورهاي هسته اي و غير هسته اي جهان گسترش دهد:
برونو پيلاند: به عنوان مثال در اروپا غني سازي اورانيوم در رشته تاسيسات هسته اي بريتانيا، آلمان و هلند صورت مي گيرد و يک کشور به تنهايي اين کار را انجام نمي دهد. اين کاري است که سي سال است جريان دارد و موجب افزايش اعتماد ميان همه طرف هاي ذي نفع است. اين برنامه مي تواند در نقاط ديگر جهان هم اجرا شود. در گزارش کمسيسون ما، اشاره اي هم شد به مساله تحويل سوخت هسته اي از روسيه به ايران و بازگرداندن بازمانده سوخت هسته اي به روسيه، که مي تواند يکي از همين نمونه ها باشد. در واقع اگر به موضوع مذاکرات ميان اتحاديه اروپا و ايران بر سر برنامه هسته اي ايران هم دقت کنيد، عناصري از مسايل مورد گفتگو، به نحو کلي تر و عمومي تري در گزارش ما انعکاس يافته است. بنابراين هدف اصلي از کار اين کميسيون اين بوده که کشورها به هم نزديک تر شوند و کار مشترک انجام دهند. همکاري هسته اي ميان کشورهاي اروپايي را به عنوان مثال مي توان در آمريکاي جنوبي ميان برزيل و آرژانتين و شيلي بوجود آورد، مي توان در جنوب آسيا ميان هند، پاکستان و بنگلادش بوجود آورد. در آسياي جنوب شرقي مي توان تاسيسات هسته اي ژاپن را به يک مرکز بين المللي براي کشورهاي همسايه تبديل کرد. بنابراين راهکارها عمومي و کلي ست و مي توان از آن در کشورهاي متفاوتي استفاده کرد.
ف.ا.: از آقاي برونو پيلاند رئيس کميسيون ويژه سازمان بين المللي انرژي اتمي براي ايجاد رويکردهاي هسته اي چند مليتي مي پرسيم هم ايران در اين گروه کارشناسي نمايند داشته و هم آمريکا، ايا همه کشورها از جمله آمريکا و ايران با تک تک بندهاي اين گزارش موافق بودند؟
برونو پيلاند: برخلاف تصور و با کمال شادي، در جلسه نهايي تهيه اين گزارش، بر سر تک تک موارد، اختلاف نظر کمي وجود داشت. بايد بگويم در مواقعي بر سر يک مساله واحد، هم نماينده آمريکا و هم نماينده ايران همکاري و کمک زيادي مي کردند. بنابراين گزارشي که توسط اين کميسيون منتشر شده، نتيجه همکاري مشترک و همزباني گسترده ميان نمايندگان کشورهاي مختلف بوده است.
