کاهش آهنگ رشد اقتصاد ایران در سال 1383 خورشیدی با وجود رونق چشمگیر بازار نفت

به رغم برخورداری ایران از شرایط بسیار مساعد بازار نفت، آهنگ رشد تولید ناخاص داخلی ایران در سال 1383 ، و یا همان نرخ رشد معروف، به گونه ای محسوس کاهش یافت.کاهش نرخ رشد ایران در سال 1383 طبعا بر تنش های بازار کار ایران می افزاید و خطر اوجگیری نرخ بیکاری را، که هم اکنون حدود پانزده در صد نوسان می کند، پیش می آورد. از سوی دیگر به رغم گفته های مقام های بانک مرکزی جمهوری اسلامی در مورد کاهش رشد نقدینگی، اقتصاد دانان مستقل ایرانی نرخ تورم کشور را در 1383 حدود نوزده در صد محاسبه می کنند. فریدون خاوند (رادیو فردا، پاریس): سال 1383 ایرانی کم و بیش همزمان بود با سال 2004 میلادی که طی آن، اقتصاد جهانی از بالا ترین میانگین نرخ رشد طی بیست سال گذشته برخوردار شد و سالی استثنایی لقب گرفت. ایران نیز به سهم خود، همانند دیگر کشور های صادر کننده طلای سیاه، از این رونق استثنایی بهره گرفت و در آمد صادراتی اش از محل نفت، در سال خورشیدی گذشته، به احتمال فراوان پیرامون سی میلیارد دلار نوسان می کند. دلار های نفتی، همراه با حدود هفت میلیارد دلار حاصل از صادرات غیر نفتی، حساب های خارجی ایران را همچنان در وضعیتی متعادل نگاهداشت و، از این دیدگاه، اعتبار کشور در محافل مالی بین المللی قابل قبول باقی ماند، گو این که واردات ایران نیز به سرعت رو به اوجگیری گذاشت و از مازاد بازرگانی چند سال گذشته، که باز هم به برکت نفت به دست آمده بود، عملا چیز زیادی باقی نمانده است. به رغم برخورداری ایران از شرایط بسیار مساعد بازار نفت، آهنگ رشد تولید ناخاص داخلی ایران در سال 1383 ، و یا همان نرخ رشد معروف، به گونه ای محسوس کاهش یافت. بر پایه بر آورده های اولیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی، نرخ رشد اقتصادی کشور از 6.7 در صد در سال 1382 به 4.1 در صد در شش ماهه نخست سال 1383 (با آهنگ سالانه) کاهش یافته که عامل اصلی آن، به گفته همان منبع، کاهش نرخ رشد در بخش های کشاورزی، نفت و ساختمان است. در مجموع، بعید نیست که نرخ رشد ایران در سال 1383، به همان چهار در صد محدود بماند، حدود 2.7 واحد کمتر از سال ماقبل. نکته مهم آنکه بانک مرکزی، در گزارش خود، ضمن بر شمردن علل کاهش نرخ رشد، بر کمبود سرمایه گذاری در بخش نفت تاکید می کند، به این معنا که مجموعه سرمایه های داخلی و خارجی به کار گرفته شده در این بخش طی چند سال گذشته تنها در حفظ ظرفیت تولید موثر افتادند و ایران از سرمایه لازم برای افزایش این ظرفیت، همچنان محروم ماند. کاهش نرخ رشد ایران در سال 1383 طبعا بر تنش های بازار کار ایران می افزاید و خطر اوجگیری نرخ بیکاری را، که هم اکنون حدود پانزده در صد نوسان می کند، پیش می آورد. از سوی دیگر به رغم گفته های مقام های بانک مرکزی جمهوری اسلامی در مورد کاهش رشد نقدینگی، اقتصاد دانان مستقل ایرانی نرخ تورم کشور را در 1383 حدود نوزده در صد محاسبه می کنند. در سالی که گذشت، سیاستگزاری اقتصادی در جمهوری اسلامی با بن بست هایی تازه روبرو شد. کشمکش های میان مجلس هفتم و دستگاه اجرایی، همراه با چشم انداز انتخابات ریاست جمهوری و تردید های حاکم بر جو خارجی ایران، راه را بر هر گونه تصمیم گیری اصلاحی سد کرد.