برخورد سنت و عقل در جهان اسلام و تاثیر آن بر غرب: «لا اله الا الله» کتاب جدید محقق دانشگاه کالیفرنیا رضا اصلان

بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): محقق ايراني‌تبار دانشگاه کاليفرنيا در سانتاباربارا، رضا اصلان، در کتاب «لا اله الا الله» يا No God But God مبحث آقاي اصلان، که در رشته تاريخ اديان تحقيق مي‌کند، بخش اعظم کتاب «لا اله الا الله» No God But God را به تشريح بحث در باره اختلاف سنت‌گرايان و عقل‌گرايان در تعبير قران اختصاص داده است که نتيجه آن مي‌تواند بر جهان امروز تاثير سنگيني داشته باشد. آقاي اصلان معتقد است که در نبرد بر سر تعبير قرآن، روحانيون سنت گرا برنده شدند و موفق شدند که ده قرن پيش به عصر استدلال عقلاني و اجماع عمومي در تعبير قرآن خاتمه دهند، اما در نبردی که امروز در داخل جهان اسلام بر سر تعبیر قران قرار دارد، اصلاح گرایان که به زعم او خواهان بازگشت به جامعه اسلام در زمان پیامبر در مدینه هستند، پیروز خواهند شد. اصلان ارزش هائی مثل دمکراسی و مساوات زن و مرد و احترام به حقوق بشر را ارزش های اسلامی می داند. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): محقق ايراني‌تبار دانشگاه کاليفرنيا در سانتاباربارا، رضا اصلان، در کتاب «لا اله الا الله» يا No God But God مبحث تازه‌اي در بحث در باره اسلام بنيادگرا مي‌گشايد. آقاي اصلان، که در رشته تاريخ اديان تحقيق مي‌کند، بخش اعظم کتاب «لا اله الا الله» را به تشريح متفکرانه و گيرائي از تاريخ معاصر اسلام اختصاص داده است، تاريخچه‌اي قابل مطالعه در باره انواع اسلام نوشته است، که به خاطر فرهنگ واژه‌ها و کتابشناسي گسترده‌اي که همراه آن است، از نظر متقد نيويورک تايمز، به خوبي مي‌تواند به عنوان يک متن دانشگاهي براي تدريس اسلام معاصر به کار رود. اما آقاي رضا اصلان به نوعي يک بنيادگرا است، زيرا در کتاب خود زندگي نخستين جامعه اسلامي را که در زمان حيات پيامبر اسلام در مدينه تشکيل شد، مبدا اصلاحات امروزي مي‌داند، اما مدينه‌اي که او توصيف مي‌کند، جامعه‌‌اي تحمل‌پذير، مبتني بر مساوات، و کثرت گرا و دمکرات است، ارزش‌هائي که آقاي اصلان آنها را ارزش‌هاي اصيل اسلام مي‌داند. آقاي رضا اصلان معتقد است که روحانيون اسلام کنترل تعبير قرآن و احاديث را در اختيار خود گرفته اند. کمتر از دو قرن بعد از مرگ پيامبر اسلام، بيش از 700 هزار حديث در جهان اسلام به جريان افتاد که اکثر آنها ساخته و پرداخته افرادي بود که مي‌خواستند اعتقادات خود را مشروع جلوه دهند. ويليام گرايمز، در نقدي که در نيويورک تايمز بر کتاب لا اله الا الله از آقاي رضا اصلان نوشته است، مهم‌ترين فصل‌هاي اين کتاب را فصل‌هائي مي‌داند که آقاي اصلان به بحث در باره اختلاف سنت‌گرايان و عقل‌گرايان در تعبير قران اختصاص داده است که نتيجه آن مي‌تواند بر جهان امروز تاثير سنگيني داشته باشد. آقاي اصلان معتقد است که در نبرد بر سر تعبير قرآن، روحانيون سنت گرا برنده شدند و موفق شدند که ده قرن پيش به عصر استدلال عقلاني و اجماع عمومي در تعبير قرآن خاتمه دهند. آقاي اصلان در کتاب خود ادامه اين نبرد را به جهان امروز منتقل مي کند و استدلال مي کند که جهاد واقعي، جنگ مقدس عليه غرب نيست بلکه تقلائي است دروني در جهان اسلام، که در آن اصلاح‌گرايان عليه ارتجاعيون صف کشيده‌اند، نبردي که دامنه آن از تهران تا قاهره و از دمشق تا جاکارتا کشيده شده است. آقاي اصلان مي‌‌نويسد: مثل نبردهاي رفورماسيون در جهان مسيحيت، جهاد بنيادگرايان و سنت گرايان در جهان اسلام نبردي سهمگين خواهد بود اما از خاکستر‌ آن فصل تازه اي در داستان اسلام گشوده خواهد شد. اميد رضا اصلان، نويسنده کتاب «لا اله الا الله» يا No God But God که از سوي انتشاراتي Random House منتشر شد، به ليبرال‌هاي همفکري است که اکثريت خاموش در جوامع اسلامي را تشکيل مي‌دهند. وي مي‌نويسد: «واقعيت اين است که در اکثريت بزرگ يک ميليارد مسلمان در جهان اصول دمکراسي را قبول دارند و مانند اصلاح‌گرايان در ايران، به ارزش‌هاي اسلامي مثل کثرت‌گرائي، آزادي، عدالت، حقوق بشر و بالاتر از همه، دمکراسي، معتقد هستند.» نويسنده نيويورک تايمز مي‌نويسد فراخوان احساساتي نويسنده براي نوعي دمکراسي اسلامي سفسطه‌ مي‌نمايد زيرا او معتقد است که در اسلام دين و دولت را نمي‌توان از هم جدا کرد، ولي همچنين مدعي است که سرانجام دمکراسي و کثرت گرائي و حقوق مساوي براي زن و مرد حاکم خواهند شد زيرا به اعتقاد او اين ارزش‌ها در اسلام مستتر هستند، هر چند که خود او تائيد مي‌کند که تلاش براي درآمخيتن دمکراسي و اسلام در ايران نوميد کننده بود و نمونه طالبان از يک کشور اسلامي هم با اصولي که آقاي اصلان اسلامي مي‌خواند تطبيق نداشت با اين حال آقاي اصلان معتقد است که تاريخ سرانجام اسلام را 1400 سال به عقب، و به جامعه اوليه اسلامي در مدينه بازخواهد گردانيد.