در فیلم «ملکوت آسمان» مسلمانان بیت المقدس را از اشغال مسیحیان بیرون می آورند: تصویری خونین از جنگهای صلیبی

فيلم «ملکوت آسمان» يا Kingdom of Heaven، که از روز جمعه نمايش آن در آمريکا آغاز شد، گوشه‌اي از جنگهاي صليبي را نشان مي‌دهد که در آن لشگر مسلمانان شهر بيت‌المقدس را از اشغال سپاه مسيحي بيرون آورد. اين فيلم که به خاطر تصوير انساني‌اي که از سردار ايراني‌تبار سپاه مسلمانان صلاح‌الدين ايوبي به دست مي‌دهد، مورد انتقاد برخي از نهادهاي مسيحي قرار گرفته است کارگردان برجسته انگليسي‌تبار هاليوود Ridley Scott و دست‌اندرکاران فيلم، آن را در باره تحمل‌پذيري و ديدن انسانيت در هر دو طرف جنگ مي‌دانند. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): فيلم Kingdom of Heaven يا «ملکوت آسمان» آخرين کار کارگردان 67 ساله بريتانيائي‌تبار هاليوود ریدلی اسکات، سرشار است از صحنه‌هاي خيره‌کننده و خوش‌پرداخت و پرلايه و مايه ولي چندش‌آوراز غلتيدن آدمهاي تيغ خورده در خاک و خون ميدان جنگ، که ماهرانه با پرداخت دقيق و توجه خاص به جزئيات رنگها و بافت‌ها و سطح‌ها، ساخته شده‌اند. اما اين فيلم تلاش مي‌کند تصويري بي‌طرف و منصفانه و بدون جانبداري و تعصب مذهبي، از جنگهاي صليبي، يکي از خونين‌ترين و متعصبانه‌ترين و غيرمنصفانه‌ترين فصل‌هاي تاريخ بشريت بدست بدهد. باليان، شواليه فرانسوي مي‌گويد وقتي مسيحيان شهر بيت‌المقدس را تسخير کردند، همه مسلمانان را به قتل رسانيدند. و صلاح‌الدين ايوبي، فرمانده سپاه 200 هزار نفري مسلمانان پاسخ مي‌دهد من مثل آنها نیستم. من صلاح الدین هستم، صلاح دین. صلاح الدين به همه مسيحيان امان مي‌دهد که از شهر خارج شوند. به قول Manohla Dargis منتقد فيلم روزنامه نيويورک تايمز، اين بينش از جنگهاي صليبي در زمان حاضر چندان هم تعجب‌برانگيز نيست زيرا با توجه هزينه 140 ميليون دلاري آن، و در زماني که سربازان مذاهب و نظام‌هاي عقيدتي مختلف به نام خدا و مبارزه با تروريسم، خون هم را مي‌ريزند، منفي تصويرکردن پيروان يک دين مي‌تواند فيلم را از بخش بزرگي از بازار جهاني که براي آن ساخته شده، محروم کند. اما آقاي ريدلي اسکات، کارگردان فيلم، بدون توجه به اين نگاه‌هاي ترديدآميز به انگيزه ساخته شدن فيلم Kingdom of Heaven در مصاحبه‌اي انگيزه ساختن اين فيلم را ستايش از جوانمردي و سلحشوري مي‌داند و مي‌گويد با ساختن اين فيلم اميدوار بود که نشان دهد که مسلمانان، يهوديان و مسيحيان اگر به خاطر تعصب و خشکه‌مغزي نبود، مي‌توانستند درکنار هم زندگي کنند. درجريان هفت جنگ صليبي که دو قرن طول کشيد، انواع پادشاهان، شواليه‌ها و سرداران مسيحي به ناحيه‌اي که امروز از سوريه تا مصر کشيده مي‌شود، لشکر کشيدند ، اما سرانجام، در پي جهادهاي متعدد مسلمانان، در سال 1291 ميلادي مسيحيان از بيت‌المقدس بيرون رانده شدند. فيلم Kingdom of Heaven ماجرائي دراماتيک در فاصله جنگ دوم و سوم صليبي را تصوير مي‌کند، که لشگر 200 هزار نفري صلاح‌الدين ايوبي، بعد از محاصره اورشليم و شکست دادن سپاه مسيحي، به آنها اجازه داد شهر را سلامت ترک کنند. يک ماجراي عشقي ساختگي ميان شواليه فرانسوي سپاه صليبي، باليان از ايبلين Balian of Ibelin و خواهر پادشاه بيت‌المقدس با بازي اوا گرين هنرپيشه جوان فرانسوي، در فيلم گنجانده شده است. ريدلي اسکات مي‌گويد در پي داستاني در باره يک شواليه جوانمرد مي‌گشت، و فيلمنامه‌نويس Bill Monahan داستاني در باره جنگهاي صليبي را به او پيشنهاد کرد که مدتها روي آن کار کرده بود. براي تهيه اين فيلم از صحنه‌هاي يک قلعه قرون وسطائي در اسپانيا استفاده شده است و بندري مجهز به يک دژ قديمي در مراکش، و ديوارهاي عظيم اورشليم قديمي در صحراي نزديک به استوديوي فيلمبرداري اورزازات مراکش، بازسازي شد، اما منجنيق‌هائي که سنگهاي عظيم به سوي اين ديوارها پرت مي‌کنند، با نقاشي کامپيوتري بعدا به فيلم اضافه شدند. براي افزودن به شماره سپاهيان دو طرف هم که يکهزار و 500 سرباز مراکشي نقش آنها را بازي مي‌کنند، از نقاشي کامپيوتري استفاده شده است. حاصل کار، فيلمي خيره‌کننده و بحث‌انگيز است. در ميان هنرپيشه‌هاي فيلم، منتقدها بازي هنرپيشه سوريائي قاسم مسعود را ستوده‌اند که نقش صلاح‌الدين ايوبي را با جذبه و غرور ايفا مي‌کند. مانولا درگيس، منتقد نيويورک تايمز معتقد است ريدلي اسکات به هنرپيشه‌هاي بزرگ و خود بزرگ‌بيني مثل راسل کراو که در گلادياتور درخشيد احتياج دارد که بتوانند به شخصيت‌ها، جذبه و لايه و مايه‌اي معادل تصاوير فيلم ببخشند. اين منتقد معتقد است ريدلي اسکات اين فيلم را بي‌ميلي کارگرداني کرده و دلش در آن نيست. اما آقاي راجر ابرت، متقد شيکاگو سان‌تايمز در نقد ستايش‌آميز خود فيلم Kingdom of Heavn يا قلمرو ملکوت را از گلادياتور هم بهتر و عميق‌تر مي‌داند و مي‌نويسد اين فيلم کمتر در باره زدو خورد وبيشتر در باره انگيزه‌هاي انساني است. از نظر کنت توران منتقد لس‌آنجلس تايمز، فيلم Kingdom of Heaven اثر با شکوهي است که از لاف‌زدن مي‌پرهيزد. وي مي‌نويسد ريدلي اسکات، اين حماسه‌ساز بزرگ عصرما، کمتر به گرفتن مواضع سياسي مشهور است اما فيلم جديد او پر از درسهائي براي امروز است. توران Kenneth Turan مي‌نويسد اين فيلم از آن فيلم‌هاي جنگي نيست که خونريزي را پاسخ هر چيز مي‌‌داند بلکه مرثيه‌اي خشونت‌آميز است براي صلحي که ديرنپائيد.