(rm) صدا | [ 25:48 mins ]
برگزاری کنفرانس روز پنجشنبه در پارلمان اروپا با عنوان «ایران بعد از انتخابات» به گفته بعضی کارشناسان، موید تجدیدنظر اروپا در روابط خود با جمهوری اسلامی دانسته شده است، به ویژه با توجه به نحوه برگزاری انتخابات اخیر ریاست جمهوری. تونی بلر، نخست وزیر بریتانیا که از روز جمعه ریاست ادواری اتحادیه اروپا را بر عهده گرفته است، علنا گفت نقض حقوق بشر را در اولویت روابط با حکومت ایران قرار خواهد داد. آیا اروپا در صدد تجدیدنظر در روابط خود با ایران است. میهمانان میزگرد امروز رادیوفردا، دکتر حسین باقرزاده، فعال حقوق بشر در لندن، رضا معینی، روزنامه‌نگار و عضو گزارشگران بدون مرز در پاریس و احمد رافت، روزنامه‌نگار در رم، و رئیس سندیکای سندیکای روزنامه‌نگاران ایتالیا در میان گذاشتیم. حسین باقرزاده (خلاصه): اروپا تحت فشار آمریکا روابط خود را با ایران بررسی می‌کند و این مسئله با انتخاب احمدی‌نژاد تجدید شد. اروپا امیدی که داشت که با انتخاب رفسنجانی بتواند به نحوی با ایران کنار بیاید، از دست داده. احمدی‌نژاد روی برنامه اتمی تاکید کرده و اروپا احساس می‌کند با او نمی‌توان راحت کنار آمد و امید به بهبود به یاس و بدبینی تبدیل شده است. ممکن است شاهد سردی روابط اروپا با ایران باشیم که به نزدیکی مواضع اروپا با آمریکا در خصوص ایران منجر خواهد شد.
ایران از ده سال گذشته سعی کرده برای وانمود کردن اینکه در ایران جامعه مدنی وجود دارد، سازمان‌هائی را درست کرده که در جهان خارج به عنوان سازمان‌های غیردولتی معرفی می‌کند و به نحو نادرستی حتی از جامعه جهانی برای این سازمان‌ها کمک می‌گیرد. سه سال قبل در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل که قطعنامه‌ای علیه ایران را بررسی می‌کرد چند سازمان به اصطلاح غیردولتی آمدند آنجاو از جمهوری اسلامی دفاع کردند، از جمله سازمان زنان ایران که رئیس آن خانم اعظم طالقانی است و تلاش کرد کاری کند که ایران محکوم نشود. وظیفه ما که در خارج هستیم این است که غیردولتی نبودن این سازمان‌ها را تذکر بدهیم. در ایران جواز فعالیت به سازمان‌های غیردولتی واقعی و غیرمستقل، مثل کانون نویسندگان، داده نمی‌شود.
اروپائی‌ها سعی می‌کنند روابط خود را جمهوری اسلامی خوب کنند و الزام و اصراری ندارند با مخالفان یا با رهبران نیروهای ملی و دمکراتیک ملاقات کنند. اما این مسئله ممکن است در آینده فرق کند. موضع‌گیری وزارت امورخارجه آمریکا در مورد اکبرگنجی، تا به حال بیسابقه بود و تا حالا دولت خارجی‌ای در باره یک فرد مشخص زیرفشار در ایران اعلامیه نداده بود. دیدار غلامعلی حداد عادل از بلژیک که با دو مورد غیرمنتظره روبرو شد و ملاقات او با رئیس سنای بلژیک ضیافت ناهار رئیس مجلس ملی بلژیک به افتخار او منحل شد، نشان می‌دهد که اروپائی‌ها موضع خود را تغییر داده است زیرا در گذشته حاضر بودند از مسائلی مثل دست ندادن با زن‌ها یا اصرار برعدم مصرف الکل توسط میزبان، بگذرند. شاید در آینده هم مقامات اروپائی به مخالفان و ناراضیان داخل ایران بیشتر توجه کنند و در سفر به ایران خواهان ملاقات با فعالان حقوق بشر و دمکراسی‌طلبان بشوند.
تغییرات در رابطه اتحادیه اروپا با ایران به خصوص بعد از انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در ایران انجام خواهد شد زیرا این انتخابات تمام امیدهای اروپا به اینکه به نحوی با رژیم ایران در مسئله انرژی اتمی به توافق برسند دچار تردید کرد. زیرا اروپا فکر می‌کرد می‌توانست با جمهوری اسلامی کنار بیایند.
رضا معینی (خلاصه): آمریکا و اروپا همواره با رای هماهنگ جمهوری اسلامی را در قطعنامه‌های حقوق بشر محکوم ساخته‌اند. بعد از «گفتگوهای سازنده» حتی قبل از به قدرت رسیدن احمدی‌نژاد،بحث‌های اروپا با جمهوری اسلامی به بن بست رسیده بود، زیرا اروپا با بخشی از حکومت ایران سرو کار داشت که بخش دیگر تافته‌های آن را پنبه می‌کرد. با این حال، در بعضی امور، دستگاه قوه قضائیه با وزارت امورخارجه خاتمی هماهنگ عمل می‌کرد، نظیر انجمن‌سازی‌ها، عدم دخالت جامعه مدنی ایران در مذاکرت و پیش بردن مباحث با این ادعا که ایران کشور عقب‌مانده‌ای است و به اندازه کافی دمکراسی دارد. ولی امروز انسجام درساختار حکومت جمهوری اسلامی وحشت ایجاد کرده ا ست و خود آمریکا هم بیشتر به حقوق بشر پرداخته است، هرچند که آمریکا در کمیسیون حقوق بشر علیرغم اعزام خانم عامری به عنوان رئیس هیات خود، اقدام خاصی انجام نداد.
اتحادیه اروپا از مذاکره با نهادهای جامعه مدنی (از جمله موسسات غیردولتی واقعی) در ایران امتناع کرده است. در مذاکرات حقوق بشر فردی شرکت می‌کند که خود عامل خشونت است و تحت عنوان سازمان دفاع از قربانیان حقوق بشر در مذاکره با اتحادیه اروپا شرکت می کند. در ابعاد خارجی هم در اروپا این تفکر و این نگاه بود که اینها چون کمک دولتی دارند بهتر می‌توانند حقوق بشر را پیش ببرند که باعث شد با بن بست مواجه شود. وقتی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی یک سازمان دولتی را سازماندهی می‌کند، چگونه این سازمان می‌تواند حقوق بشر را پیش ببرد؟ بعضی سازمان‌ها هم نیمه‌دولتی هستند ولی امکان حرکت پیدا نمی‌کنند. دید اتحادیه اروپا از یکسو غیرواقعی و از سوی دیگر فرصت طلبانه است. هم می‌خواهد کاری کرده باشد و هم در عمل، به جای حقوق بشر پایه‌های نقض حقوق بشر در ایران را سازماندهی می‌کند.
به نظر من اینکه فکر کنیم گفتگوهای اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی دستاوردی نداشته است اشتباه است زیرا این مذاکرات در زمینه‌های مشخصی توانسته است جمهوری اسلامی را به عقب نشینی یا حداقل به فکر وادار کند اما موافقم که این نتایج کافی نبوده است و نتوانسته است با گروه‌های مستقل ایرانی مذاکره کند.
جامعه جهانی با تنبیه دولتهائی که از اجرای قوانین بین‌المللی سرپیچی می‌کنند، باید از حقوق بشر دفاع کند.
احمد رافت (خلاصه): در گزارش کنفرانس در مقر پارلمان اروپا و درمصاحبه با مسئولان اروپائی در باره ایران، از جمله خانم انجلیکا بر و پاتریک لورن، چنین برداشت کردم که تغییری که آنها می‌خواهند در روابط بدهند، جنبه سطحی دارد و برنامه‌های آنها در ارتباط با ایران، از جمله مذاکره حقوق بشر، در ماههای آینده تغییری نخواهد کرد. آنها گفتند کشوری که در ارتباط با ایران برنامه مشخصی ندارد، خود آمریکا است.
اقدام جمهوری اسلامی در ساختن سازمان‌هائی که به مجامع بین‌المللی به عنوان سازمان غیردولتی معرفی می‌شوندو حتی از آنها کمک می‌گیرند، برای مقامات دولتی اروپائی شناخته شده است اما به نوعی برای آنها مصلحت نیست که با سازمان‌های غیردولتی مستقل روابط جدی برقرار کنند. مثلا اروپائی از دو نهاد مشخص یعنی کانون نویسندگان و کانون مدافعان حقوق بشر (شیرین عبادی و همکاران) به عنوان شرکت کننده در این مذاکرت دعوت نکرده است و حتی وقتی این مسئله در بروکسل از سوی عبدالکریم لاهیجی مطرح شد، پاتریک لورن گفت حالا باید دید و این به آسانی نیست که ما ازاین سازمان‌ها برای مذاکره دعوت کنیم. بنابراین، عدم شناخت مطرح نیست بلکه منافع اقتصادی اتحادیه اروپا، به خصوص فرانسه، ایتالیا و آلمان، در ایران، به حدی است که به هیچ وجه نمی‌خواهند نارضائی دولت جمهوری اسلامی را برانگیزند زیرا می‌تواند به روابط اقتصادی بین دو کشور لطمه بزند.
قدم مهم از سوی مقامات اروپا، قدمی بود که سیلویو برلوسکونی، نخست وزیر ایتالیا برداشت که آقای حداد عادل که قرار بود به ایتالیا برود کل سفر خود به ایتالیا را حذف کرد زیرا نخست وزیر ایتالیا حاضر به پذیرفتن ایشان نبود. تغییراتی هست ولی به این تغییرات نباید اهمیت آنچنانی داد زیرا در کل سیاست کلان اروپا نسبت به جمهوری اسلامی زمانی تغییر پیدا می‌کند که افکار عمومی دولت‌ها را به تغییر مجبور کند و آن هم هنوز اتفاق نیفتاده، و وظیفه مطبوعات است که افکارعمومی را آگاه کنند.
