شبی برای موسیقی رپ و هیپ هاپ آفریقا و آمریکا در جشنواره تابستانی لینکلن سنتر

جشنواره تابستاني هنرهاي نمايشي در مجتمع لينکلن سنتر Lincoln Center نيويورک، شبي را به موسيقي هيپ‌هاپ اختصاص داده بود با هنرنمائي دو گروه، يکي از آفريقا و ديگري از آمريکا، و اين تز که هيپ‌هاپ از آفريقا به آمريکا و بعد به آفريقا مهاجرت کرد. از آفریقا گروه سنگالی Daara J در این برنامه شرکت داشت با ترانه هائی براساس هیپ هاپ و دنس هال در باره هویت و جهانی شدن. از آمریکا، هنرمند نیویورکی هائیتی تبار آقای Wyclef Jean عضو گروه دهه 1990 فوجیز The Fugees برنامه خود را به مجموعه متنوع از ترانه های قدیمی فوجیز، ترانه هائی با مضامین سیاسی و حفظ محیط زیست و هنرنمائی به روی گیتار اختصاص داد. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): آنها که با سبک بحرطويل آشنائي دارند، ممکن است اين فرضيه را پيش بگذارند که موسيقي رپ، يعني بازگوکردن داستان يا پيامي با قافيه روي موسيقي ضربي، همان بحرطويل خودمان است که از ايران به آمريکا رفته است و حالا، رپرهائي که با الهام از هيپ‌هاپ آن را در ايران اجرا مي‌کنند، در واقع دارند رپ را به اصل خود باز مي‌گردانند. اين ادعاي گروه رپ سنگالي Daara J است که مجتمع مرکز لينکلن در جشنواره تابستاني خود شب گذشته اجرائي از اين گروه را همراه با کار رپر نيويورکي هائيتي تبار Wyclif Jean در تالار سمفوني آلبرت فيشر براي علاقمنداني ارائه کرد که از فرط اشتياق، يک دقيقه روي صندلي‌هاي مخملي تالار بند نمي‌شدند. آقاي فادا فردي، يکي از رپرهاي بلندقامت و پرانرژي اين گروه رپ چند زبانه آفريقائي، که روی صحنه می‌توانست بیشتر از یک متر به هوا بپرد، در يک سمينار که روز قبل از اين کنسرت در لينکلن سنتر برپا شد، توضيح داد که منبع الهام اين گروه، يک فرم منظوم داستان‌گوئي همراه با موسيقي ضربي در سنگال است که به آن Tasso مي‌گويند. اسم گروه، Daara J به معني «مکتب زندگي» است و اين گروه مانند گروه‌هاي رپ پيشتاز آمريکائي مثل De La Soul يا گروه‌هاي رپ فعال سياسي مثل Public Enemy در ترانه‌هاي خود به موضوع‌هائي مثل هويت آفريقائي، استعمار، و مبارزه با روند جهاني‌شدن مي‌پردازند، روي ضرباهنگ‌هائي که الهام از سبک‌هاي مختلف موسيقي هيپ‌هاپ آمريکائي و Dance Hall است، با چاشنی آفریقائی گروه رپ سومياليائي Daara J که آلبوم سوم خود را با تاکيد بر فرضيه ريشه آفريقائي موسيقي رپ، بومرنگ نام نهاده، اجرائي پرهيجان عرضه کرد که با استفاده از تکنيک فراخوان و پاسخ يا call and response تماشاگران آمريکائي را به شرکت در برنامه دعوت می‌کرد و به هيجان می‌آورد. قسمت دوم برنامه هيپ‌هاپ در جشنواره تابستاني لينکلن سنتر، که از باله و رقص مدرن تا کنسرت‌هاي موسيقي امروز و تئاتر از کشورهاي مختلف جهان را در بر مي‌گيرد، به آقاي وایکلف ژان یا Wyclef Jean اختصاص داشت، بنيانگذار گروه معروف Fugees که در طول دوره کوتاه فعاليت خود در نيمه دوم دهه 1990 بيشتر از 16 ميليون سي‌دي فروخت. از ابتداي کنسرت معلوم بود که وايکلف ژان خواهان گردهمائي دوباره اين گروه است، که به خصوص به خاطر تعهد سياسي واجتماعي ترانه‌هايش که اغلب بازتاب موقعيت مهاجران و آوارگان و اقليت‌ها در جامعه آمريکا بود و به خاطر صداي خانم لارن هيل شهرت داشت. آقاي ژان جمعيت را وادار کرد که همراه او فرياد بزنند خانم هيل من يک آلبوم جديد از فوجيز مي‌خواهم. موسيقي واکلف ژان، هنرمند هائيتي‌تبار نيويورکي موسيقي رپ و هيپ‌هاپ، از اين کنسرت استفاده کرد تا انواع استعدادهاي خود را به رخ تماشاگران بکشد، از رپ و هيپ‌هاپ گرفته تا نواختن گيتار راک با دندان و از پشت، و معلق زدن اکروباتی پابرهنه روي صحنه. واکلف ژان، که با گروه فوجيز، يکي از پرفروش‌ترين هنرمندان تاريخ هيپ‌هاپ است، با مشکل همه هنرمنداني روبرو است که در بيست وچند سالگي به موفقيت خيره‌کننده و ميليون‌ها هوادار در سراسر جهان دست يافتند، و حالا در سي‌وچند سالگي، با استعدادهاي گوناگون، و در حاليکه همه درها، از جمله درهاي مرکز فرهنگي معتبري مثل لينکلن سنتر به روي آنها باز است، در تعيين مسير بعدي حرکت هنري خود مردد هستند. براي همين بود که بهترين لحظات کنسرت وايکلف ژان در لينکلن سنتر، بازخواني ترانه‌هاي فوجيز بود که در آنها حتي از صداي خانم لارن هيل روي نوار استفاده کرد. کار واکلف ژان، هرچند اندکي براي منتقدان موسيقي که بعدا، اين اجرا را مغشوش توصيف کردند، زياد خوشايند نبود، اما هواداران او را که اغلب تماشاگران حاضر را تشکيل مي‌دادند، سرحال آورد به خصوص که با شوخي و طنز و روايت‌هاي مختلف از زندگي او همراه بود. در بخشی از کنسرت، ژان به ماموران امنیتی نگران تالار که کنترل جمعیت را از دست داده بودند، گفت نترسند زیرا درکنسرت او از تفنگ و تیراندازی و خشونت خبری نیست. او گفت من واکلف ژان هستم نه فیفتی سنت.