لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۲۱:۲۶

فدرالیسم و قوم ها در عراق و مساله متن نهائی پیش نویس قانون اساسی تازه این کشور


(rm) صدا | [ 3:57 mins ]
تلاش رهبران سیاسی عراق به منظور آماده کردن متن نهائی پیش نویس قانون اساسی کشور و ارائه آن برای تصویب به مجمع ملی ادامه دارد.این قانون بعد از تصویب مجمع باید به همه پرسی گذاشته شود. از جمله مشکلاتی که در راه تهیه پیش نویس قانون اساسی وجود دارد مساله فدرالیسم است. فدرالیسم چیست که شیعه و کرد دنبال آنند اما سنی ها ازآن بشدت در هراسند؟ مایکل کلارک کارشناس قانون اساسی در کینگز کالج لندن و برندان دانلی به بررسی این موضوع پرداخته اند و رادیو فردا چکیده ای از آن را مرور می کند. امیر آرمین (رادیو فردا): در میان ناآرامی ها و کشتارهای روزمره قرار است کمیته تدوین قانون اساسی متن پیشنهادی قانون اساسی دموکراتیک و جدید کشور را ارائه کند. کردها تاکید دارند در قانون اساسی جدید خودمختاری کردستان عراق که از دو دهه پیش در آن سرزمین وجود داشته به رسمیت شناخته شود. شیعه ها یعنی اکثریت عراقی ها نیز خواهان خودمختاری مناطق شیعه نشین عمدتا جنوب کشورند.سنیها که تا پیش از سقوط صدام همه اهرمها ی قدرت کشوررادر دست داشتند با هردوی این پیشنهادها مخالفند و برآنند که میان این دو گروه له می شوند و فدرالیسم تنها راه راضی کردن این دو گروه ضمن حفظ وحدت و یکپارچگی کشوراست. مایکل کلارک کارشناس قانون اساسی در کینگز کالج لندن می گوید: فدرالیسم، تمهیدی ست برای کشوری با مردمی متنوع که به هرگروه یک حس خودمختاری در چارچوب یک ساختار واحد می دهدو از این لحاظ برای این کشورها نهاد بسیار سودمندی است. برندان دانلی کارشناس دیگر فدرالیسم در لندن بر آنست که استقرار فدرالیسم بیشتر به گرایشها و روحیه خود عراقی ها بستگی دارد: مساله این است:آیا احساس یگانگی و یکپارچگی، احساس هویت، و حس همکاری با دیگران آنقدر قوی هست که نظام فدرالی را در عراق ممکن سازد؟من هم بیش از دیگران برای این پرسش پاسخی ندارم. بهترین نمونه فدرالیسم ، امریکا ست اما سویس، هند، کانادا و مالزی نیز از نظام فدرالی برخوردارند. باید گفت 40 در صد مردم جهان در نظامهای فدرالی زندگی می کنند. فدرالیسم در حالی که در کشورهای برشمرده به خوبی کار می کند در برخی جاها جواب نداده است. یوگسلاوی و نیجریه دو نمونه شکست فدرالیسم اند. مایکل کلارک می گوید در نیجریه هرگز نظام فدرالی جانیفتاد و کار نکرد: نیجریه هرگز از ساختاری فدرالی که جوابگوی تنوع قومی و دینی آن باشد مستقر نشد که بتواند کشوررا یکپارچه نگاه بدارد. در هرحال فدرالیسم با دموکراسی پیوندی تنگاتنگ دارد و طبیعی است رژیمهای سرکوبگر، اقتدار گرا و تمرکزخواه تمایلی به استقرار فدرالیسم نداشته باشند و با آن بشدت مخالفت نمایند.این قبیل رژیمها حاضر نیستند قدرت شان را با دیگران تقسیم کند. درحالیکه در فدرالیسم قدرت به صورتی که در اصطلاح، افقی خوانده می شود میان حکومت مرکزی و استانها یا ایالتها تقسیم می شود. کلارک استقرار فدرالیسم را منوط می کند به وضعیت باثبات در سرزمینهای شرکت کننده در دولت فدرال: فدرالیسم با ید بر شالوده ای با ثبات مستقر گردد.تا زمانی که فدرالیسم به همان صورتی که عمل کرده مورد قبول واقع نشودسرچشمه از هم گسیختگی می شود نیچریه یک نمونه بارزآن.
XS
SM
MD
LG