لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۰۳

تاثیر بهای گران نفت خام بر اقتصاد ایران: افزایش سهم نفت در تولید ناخالص داخلی و بالارفتن هزینه واردات بنزین


(rm) صدا | [ 3:07 mins ]
اوجگیری بهای نفت و چشم انداز تداوم آن، انجام یک سلسله تغییرات اقتصادی را هم در کشور های مصرف کننده این کالا ضروری ساخته و هم در کشور های صادر کننده آن. اما جمهوری اسلامی به دوران پس از نفت نمی اندیشد آنهم در شرایط کنونی که سهم نفت در تولید ناخالص داخلی، بودجه دولت و حساب های خارجی کشور رو به افزایش گذاشته. واردات رسمی کشور با مرز 40 میلیارد دلار در سال فاصله زیادی ندارد. با مصرف سرسام آور بنزین یارانه ای، چهار میلیارد و پانصد میلیون دلار تنها برای واردات این کالا بر باد می رود و همزمان، سهم بودجه عمرانی در بودجه کل کشور کم تر می شود. فریدون خاوند (رادیو فردا، پاریس): بهای نفت در بازار های لندن و نیویورک همچنان بالای هر بشکه شصت دلار نوسان می کند و اوجگیری نه چندان دور آن تا سطح هر بشکه هشتاد دلار و حتی بالاتر پدیده ای خارق العاده به نظر نمی رسد. در این شرایط کشور های بزرگ مصرف کننده برای هماهنگ شدن با دوران نفت گران آماده می شوند. سخنان دیروز دومینیک دو ویلپن، نخست وزیر فرانسه، در عنوان اصلی آخرین شماره روزنامه لوموند چاپ پاریس چنین انعکاس یافته است : ویلپن خواستار تدارک دوران پس از نفت شد. کشور های صادر کننده نفت نیز، که با اوجگیری بهای این کالا دلار های بیشتری را در خزانه خود می بینند، از تدارک دوران پس از نفت گزیری ندارند. اقتصاد ایران، و رابطه آن با آنچه طلای سیاه لقب گرفته، چاره ناپذیر بودن این گذار سرنوشت ساز را به نمایش می گذارد. از نیمه سال های 1360 خورشیدی، در پی فرورریزی بهای نفت، شمار روز افزونی از تکنوکرات های جمهوری اسلامی به این حقیقت رسیدند که برای یک اقتصاد معتاد به تزریق دلار های نفتی، از رستگاری خبری نیست. از نخستین سال های دهه هفتاد خورشیدی، تلاش برای رها شدن از این اعتیاد آغاز شد با تاکید بر راهکار هایی چون افزایش صادرات غیر نفتی، کار آمد کردن نظام مالیاتی، اصلاح نظام یارانه ای وغیره. هدف، پیشبرد اصلاحات عمیق ساختاری بود برای ایجاد یک اقتصاد پویای رقابتی که نفت و گاز را از یک ماده مخدر فلج کننده به یک برگ برنده در خدمت یک قدرت مدرن صنعتی بدل کند. این اصلاحات، در پی رویارویی با موانع گوناگون داخلی و خارجی، به جایی نرسیدند. اوجگیری اخیر بهای نفت، با فراهم آوردن زمینه دستیابی دوباره به دلار های آسان، می تواند خاکسپاری اصلاحات ساختاری را سرعت بخشد. در شرایط کنونی سهم نفت در تولید ناخالص داخلی، بودجه دولت و حساب های خارجی کشور رو به افزایش گذاشته. واردات رسمی کشور با مرز چهل میلیارد دلار در سال فاصله زیادی ندارد. با مصرف سرسام آور بنزین یارانه ای، چهار میلیارد و پانصد میلیون دلار تنها برای واردات این کالا بر باد می رود و همزمان، سهم بودجه عمرانی در بودجه کل کشور کم تر می شود. ایران امروزی به دوران پس از نفت نمی اندیشد.
XS
SM
MD
LG