رقص غنائی و پرهیجان گروه برزیلی «گروپو کورپو» در جشنواره هنرهای نمایشی پیشتاز نیویورک

در جشنواره سالانه هنرهای نمایشی پیشتاز، که با نام «موج بعد» یا Next Wave هفته گذشته برنامه‌های خود را در اپراخانه بروکلین نیویورک آغاز کرد، اجراهای گروه رقص معاصر «گروپو کورپو» Grupo Corpo از برزیل، تماشاگران نیویورکی را به هیجان آورد، و چنانکه منتقدان اشاره کردند، آغاز سرزنده‌ای بود برای جشنواره امسال، که برنامه‌هائی از رقص مدرن ایتالیا، موسیقی راک پیشتاز و موسیقی چند ملیتی از فیلیپ گلاس در آن گنجانده شده است. گروه باله گروپو کورپو، بلندآوازه‌ترین گروه رقص برزیل، از فرم‌های رقص و موسیقی مردمی، مثل رقص‌های مجلسی تانگو مانند و موسیقی رقص کوبائی و موسیقی قبیله‌ای برزیلی و حتی هیپ‌هاپ، استفاده می کند و آثاری می سازد که تماشاگران رقص دیده نیویورکی را مبهوت کرد. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): گروه باله امروزی برزیل، «گروپو کورپو» Grupo Corpo، سی‌امین سالگرد خود را با سفری به نیویورک و ظاهر شدن در چهار برنامه هیجان‌انگیز در اپراخانه بروکلین Brooklyn Academy of Music جشن گرفت: برنامه‌ای متشکل از موسیقی رنگین و متفاوت هنرمندان برزیلی کاتانو ولوسو Caetano Veloso و خوزه میگوئل ویسنیک Jose Miguel Wisnik و همچنین ترانه‌های عاشقانه آهنگساز کوبائی ارنستو لکوئونا Ernesto Lecuona که اجرای آنها به صورت دوئت، یا رقص‌های دونفری مجلسی‌مانند، آغازگر برنامه بود. گروه باله گروپو کورپو، بلندآوازه‌ترین گروه رقص برزیل، برنامه‌ای دلپسند و خیره‌کننده برای تماشاگران رقص‌دیده نیویورکی آورده بود، که در آن از فرم‌های رقص و موسیقی مردمی، مثل رقص‌های مجلسی تانگو مانند و موسیقی رقص کوبائی و موسیقی قبیله‌ای برزیلی و حتی هیپ‌هاپ، برای ساختن آثاری استفاده شده بود که علیرغم سادگی در مقاهیم و خیرگی بصری، به خاطر پیچیدگی و خلاقیت خیره‌کننده و غیرمنتظره در طراحی رقص، و به خاطر هنر خارق‌العاده رقصندگان گروه در اجرای طراحی پرانرژی و تکان‌دهنده، تماشاگران نیویورکی را مبهوت کرد. در بخش اول، همراه با 12 ترانه عاشقانه آهنگساز کوبائی، ارنستو لکوئونا که در سال 1963 از جهان رفت، رقصندگان مرد با لباس‌های موقر مشکی در حاشیه قرار داشتند و تمرکز روی رقص زنان بود، که روی دست‌ها و اندام مردها، پیچ می‌خوردند، در هوا چرخ می‌زدند، و در ترکیب‌هائی که اعاده‌کننده پرواز یا شیرجه درونی پر احساس، بود، کوتاه و بلند و خمیده و راست می‌شدند. سرعت حرکات آنها وغنای این حرکات که معمولا در حالت بی‌وزنی در فضا انجام می‌گرفت به اندازه اکروبات خیره‌کننده بود و در عین حال، دلخراش و عاطفی. سرعت حرکات آنها و مهارتی که پیچیده‌ترین طراحی را آسان جلوه می‌داد، دهان تماشاگران را باز گذاشته بود. به قول منتقد نیویورک تایمز، آقای جان راک‌ول، برزیل به جنبه شهوانی فرهنگ خود می‌بالد و این غرور جنسی در طراحی رقص‌های گروه گروپو کورپو هم دیده می‌شد، که به خصوص در برخی از رقص‌ها، حرکات رقصندگان به احساسات شهوانی‌ای غیرعادی اشاره داشت، و از این نظر هم جسور و برانگیزاننده بود. گروه گروپو کورپوکه مرکز آن در شهر Belo Horizonte برزیل است، اینک سرآمد گروه‌های باله مدرن برزیل است. این گروه را سی سال پیش پائولو په‌درنه‌ایراس Paulo Pederneiras بنیانگذاری کرده که هنوز هم مدیریت هنری آن را برعهده دارد اما طراح اصلی رقص‌های آن از سال 1978 به این سو، برادر پائولو، رودریگو په‌درنه‌ایراس است. بخش دوم برنامه از نظر موسیقی پیچیده‌تر بود و از نظر مفهوم، بلندپروازانه‌تر. موسیقی این بخش را آهنگساز برجسته برزیلی کتانو ولوسو به همکاری آهنگساز و پژوهشگر دانشگاهی خوزه میگوئل ویسنیک ساخته بود، به مناسبت سی‌امین سالگرد گروه باله گروپو کورپو، و موسیقی آن، آمیزه‌ای است از تاثیرپذیری‌های چندگانه فرهنگ برزیل، از موسیقی سرخپوستی یا بومی آمریکائی گرفته تا موسیقی آفریقائی، اروپائی و آمریکائی. در آغاز، رقصندگان یکی بعد از دیگری از پس نوارهائی که دور صحنه را گرفته بود، روی آن ظاهر شدند، و حرکت‌های آنها همراه با کوبیدن پا به روی زمین، نه تنها با موسیقی همراهی می‌کرد، بلکه چیزی قوی، انسانی و فیزیکی، به موسیقی غنائی کتانو ولوسو می‌افزود. در مقدمه‌ای که بر باله مدرن اونکوتو، دومین بخش از برنامه خیره‌کننده گروه برزیلی گروپو کورپو در اپراخانه بروکلین چاپ شده بود، منشاء این رقص بحثی فلسفی معرفی شده بود میان دو اندیشمند موسیقیدان، کتانو ولوسو و همکارش میگوئل وسینیک، در باره نفوذ غرب، یا فرهنگ آمریکا در فرهنگ‌های بومی، از جمله در مفهومی که از عبارت Big Bang یا انفجار اولیه بزرگ که برخی از اخترشناسان آن را آغاز کهکشان می‌دانند، استنباط می‌شود. هرچند ارتباط رقص شگفت‌انگیز و موسیقی دل‌انگیز همراه آن با این بحث‌ها مشخص نبود، اما حاصل آن ترکیب جالبی بود، که از جمله حتی به هیپ‌هاپ آمریکائی هم بی‌اعتنا نمانده بود.