تولید برق از منابع غیرمتعارف به جای انرژی اتمی، دیدگاه های رئیس موسسه «تحقیقات انرژي و محیط زيست»

در مسکو پنجاهمين سالگرد انرژي هسته اي برگزار مي شود که يکي از مباحث آن استفاده از انرژي هسته در توليد برق است. مساله گرمايش زمين که علت آن را توليد بي‌رويه گاز کربنيک يا گاز گلخانه مي‌دانند، بسياري از کارشناسان را بر آن داشته تا به فکر شيوه‌هاي توليد متفاوت انرژي به جاي ترکيبات نفتي باشند. در اين کنفرانس عده اي خواستار توليد برق از انرژي هسته اي شدند. اما عده اي از دانشمندان با اين امر مخالفند و مي گويند چگونه مي شود از يک سو براي محدود کردن برنامه هاي هسته اي بسياري از کشورهاي جهان مبارزه کرد و از سوي ديگر خواستار گسترش آن شد. دکتر ارجون مافيجاني، رئيس موسسه تحقيقات انرژي و محيط زيست، در مصاحبه با راديو فردا می‌گويد: براي نجات آيندگان از خطر سوانح هسته اي بايد از انرژي هسته گذشت و به شيوه هاي ديگر انرژي مثل انرژي‌هاي بادي روي آورد که هم ارزانتر است و هم مطمئن تر. مسئله گرمايش زمين که علت آن را توليد بی رويه گازگربنيک يا گاز گلخانه می دانند، بسياری از کارشناسان را بر آن داشته است تا به فکر شيوه های متفاوت توليد انرژی به جای ترکيبات نفتی باشند. در کنفرانس پنجاهمين سالگرد انرژی هسته ای که اخيرا در مسکو برگزار شد، عده ای خواستار گسترش توليد برق از انرژی هسته ای شدند. اما گروهی از دانشمندان با اين پيشنهاد مخالفند و می گويند چگونه می شود از يکسو برای محدود کردن برنامه های هسته ای ِ بسياری از کشورهای جهان مبارزه کرد و از سوی ديگر خواستار گسترش آن شد. فاطمه امان در اين زمينه با دکتر آرجون Arjun Makhijani ماخيجانی رئيس موسسه تحقيقات انرژی و محيط زيست مریلند president of the Institute for Energy and Environmental Research in Takoma Park, Maryland گفتگو کرده است که می گويد برای نجات آيندگان از خطر سوانح هسته ای، بايد از انرژی هسته ای گذشت و به شکل های ديگر انرژی مثل انرژی بادی روی آورد که هم ارزانتر است و هم مطمئن تر. فاطمه امان (راديو فردا): برای اولين بار در 26 ژوئن 1954، 50 سال پيش، در شهر ابنيسک در نزديکی مسکو، از انرژی هسته ای برق توليد شد. در حال حاضر 442 رآکتور اتمی در 32 کشور جهان، نزديک به 16 درصد توليد برق جهان را بر عهده دارند. سازمان بين المللی انرژی اتمی در تحليلی که از 50 سال عمر اين منبع انرژی، در کنفرانس اين هفته در مسکو ارائه کرد، خواستارافزايش سهم انرژی هسته ای در توليد برق شده است. در حالی که سازمان بين المللی انرژی اتمی بر اهميت استفاده از انرژی هسته ای برای مقابله با آلودگی هوا و افزايش توليد گاز کربنيک و روند گرمايش زمين تاکيد می کند، گروه ديگری از کارشناسان اين نقطه نظر سازمان را نادرست ارزيابی می کنند. يکی از اين کارشناسان دکتر آرجون ماخيجانی رئيس موسسه تحقيقات انرژی و محيط زيست در ايالت مريلند امريکا ست که استفاده از انرژی باد را توصيه می کند. پژوهش های اين موسسه نشان می دهد که حل مشکل گرمايش زمين از طريق استفاده از انرژی باد، 40 درصد ارزانتر از راه حل هسته ای خواهد بود. از دکتر آرجون ماخيجانی می پرسيم سازمان بين المللی انرژی اتمی می گويد بايد سهم انرژی هسته ای از توليد برق را افزايش داد تا از توليد گاز کربنيک از عوامل گرمايش زمين جلوگيری شود. آيا شما با اين نظر موافقيد؟ آرجون ماخيجانی: نه موافق نيستم. انرژی هسته ای گاز کربنيک توليد نمی کند، اما انرژی باد هم گاز کربنيک توليد نمی کند، انرژی خورشيدی هم آنرا توليد نمی کند. پس صورت های ديگر انرژی هم اين مزيت را دارند. انرژی هسته ای امروز بسيار گرانتر ازانرژی باديست. پس ما گزينه بهتری در مقابل خود داريم که نه پلوتونيوم ايجاد می کند، نه مسابقه تسليحاتی ايجاد می کند. من فکر می کنم هم سياست کنونی روسيه و هم آمريکا که دولت جرج بوش آن را تشويق می کند، در زمينه مسايل انرژی هسته ای، در مسير نادرستی قرار دارد. به عقيده من اين گونه صورت انرژی منسوخ است و بايد آنرا کنار گذاشت. از دکتر ماخيجانی می پرسيم با رآکتورهايی که در حال حاضر در سراسر جهان پراکنده اند، چه بايد کرد؟ آرجون ماخيجانی: در مورد انواع رآکتورها، مسئله اساسی ايمنی وجود دارد. با اينکه نمی توان گفت که در همه آنها، يک حادثه رخ خواهد داد، اما طرح همه راکتورهای تجاری، به نحوی در معرض يک حادثه جدی قرار دارد. به همين دليل به اعتقاد من ما نبايد خود و فرزندانمان را در معرض اين خطر قرار دهيم. اقای ماخيجانی رئيس موسسه تحقيقات انرزی و محيط زيست در ايالت مريلند ادامه می دهد: به نظر من طرح هر رآکتوری به نحوی به مسابقه تسليحاتی ربط دارد. من معتقدم مسابقه تسليحاتی بايد پايان داده شود. اما نمی توان در اين زمينه انتخابی عمل کرد. منع تسليحات اتمی بايد برای همه کشورها بطور برابر صدق کند. بايد از انرژی هسته ای و از تسليحات هسته ای صرفنظر کرد. دکتر متيو بان، مشاور بيل کلينتون رئيس جمهوري پيشين آمريکا در سال جاری ميلادی پيشنهاد کرد که ايالات متحده آمريکا و شوروی سابق که اورانيوم و مواد راديو اکتيو را در اختيار کشورهای جهان قرار داده اند، اين مواد را از سراسر جهان دوباره جمع کنند. دکتر آرجان مخيجانی در باره پيشنهاد مت بان می گويد: آرجون ماخيجانی: به نظر من مسئله رآکتورهای تحقيقی و اورانيوم غنی شده، مسئله بسيار مهمی است و من فکر می کنم اورانيوم بسيار غنی شده بايد جمع آوری شود و با اورانيوم کمتر غنی شده جايگزين شود. اما بنظر من آيالات متحده آمريکا که خود جزو توليد کنندگان اين مواد بوده، وقتی آن را جمع آوری می کند، بايد اين مواد را زير نظارت ايمنی سازمان بين المللی انرژی اتمی قرار دهد. بنظر من کشورهايی که سلاح اتمی دارند نبايد از نظارت موازين سازمان بين المللی انرژی هسته ای، معذور باشند. آقای آرجون ماخيجانی رئيس موسسه تحقيقات انرژی و محيط زيست در ايالت مريلند امريکا می گويد ديگر وقت آن رسيده که اين نابرابری پايان يابد. بازرسی از کشورهای غيرهسته ای و آنها که سلاح هسته ای ندارند، بسيار مهم است، اما بازرسی از کشورهای هسته ای هم دست کم به همان اندازه مهم است و معافيت کشورهای هسته ای از بازرسی ها بايد پايان يابد.