پس از 30 سال انزوا: نمایشگاه مرور بر آثار «لی بانته‌کيو» در موزه هنر مدرن نیویورک

موزه هنر مدرن نيويورک اين هفته نمايشگاهي را افتتاح کرد در مرور بر آثار يک هنرمند مدرنيست کمتر شناخته شده قرن بيستم، لي بانته‌کيو Lee Bontecou هنرمند 72 ساله نیویورکی که ديدن آن، بیننده را با خلاقیت هنرمندی می اندازد که در سی سال گذشته انزوا اختیار کرده بود. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): نمايشگاهي که از اين هفته در موزه هنرمدرن نيويورک برپا مي‌شود، نمايشگاهي عظيم مرور بر آثار نقاش و مجسمه‌ساز قرن بيستم، خانم لی بانته‌کيو نامي را براي هنردوستان نيويورکي مطرح مي‌سازد که به اندازه اسامي جيم داين، جاسپرجانز و هنرمندان ديگر همراه و همعصر او، شناخته شده نيست، اما اين نمايشگاه مرور در آثار Lee Bontecou ، که سرانجام، بعد از توقف در موزه‌هاي عمده آمريکا، به آخرين منزلگاه خود، موزه هنر مدرن نيويورک رسيده است، براي هنرمندي که تقريبا فراموش شده بود، پيروزي عظيمي است، و براي هنردوستاني که به ساختمان‌هاي موقت موزه هنر مدرن در محله کوئينز سر مي‌زنند، ديدن اين نمايشگاه چشم‌گشا است. خانم Lee Bontecou در گرماگرم پاي گرفتن هنرمدرن در نيويورک، تنها زن جمع هنرمندان برجسته‌اي بود که در گالري پيشتاز Leo Castelli گرد آمده بودند. خانم بانته‌کيو به خاطر رلي‌يف، يا تابلو‌هاي برجسته ديواري عظيم وانتزاعي خود مشهور است، که آنها را از قطعات فولاد و لوله و دنده و تکه پاره بدنه ماشين آلات صنعتي، سيم‌هاي مسي برق و قطعات اسلحه‌ و ماشين‌هاي جنگي به وجود مي‌آورد. وجه مشخصه اين آثار، حفره‌ها، يا فرورفتگي‌هاي سياهي بود که در اغلب آنها، اشاره به جهاني ناشناخته و تهديدآميز داشت، يا ابهام موجود در آناتومي زنانه. در نمايشگاهي که موزه هنرمدرن برپا کرده است، کارهاي اوليه او به خصوص تماشاگر را به خود مي‌کشند، زيرا قطعات آنها به صورتي تهاجمي و گاه تهديدآميز از ديوار جدا مي‌شوند و فضا را مي‌شکافند. دوره ديگري از کارهاي او، با برداشتي نرم‌تر و فرماليستي تر، مجسمه‌هاي ديواري هستند، اغلب از دستمايه‌هاي حامل نور، که گاهي از پشت هم روشن شده‌اند ونور مبهمي از داخل آنها به بيرون تراوش مي‌کند، قطعاتي با رنگهاي تيره، و همچنان انتزاعي. و باز، دوره ديگري از کار او، تجربه با مجسمه‌هائي است از اشکالي ماهي‌گونه، يا گل وگياه غريب، که گوئي پيوندهاي ژنتيکي عجيب به آنها داده شده است. از اين دوره به بعد، خانم لي بانته‌کيو، نقاش مدرنيست نيويورکي، از کار نمايشگاه برگزار کردن دست کشيد، زيرا احساس مي‌کرد که منتقدها بر او خشم گرفته‌اند. در اواسط دهه 1970 بود که خانم بانته‌کيو استادي در کالج بروکلين را به جهان پرسروصدا و رقابت‌آميز بازارهنري نيويورک ترجيح دادو همراه با شوهر هنرمندش، William Giles که او هم از هنرمندان با سابقه گالري کاستلي است، به دهات پنسيلوانيا نقل مکان کرد، و در خلوت به خلق آثار هنري پرداخت و گلکاري. وقتي نمايشگاه مرور بر آثار او، همين نمايشگاهي که اين هفته به نيويورک رسيده است، سال گذشته براي اولين بار در موزه همر Hammer لس‌انجلس افتتاح شد، خيلي‌ها تعجب کردند، زيرا تصور مي‌کردند خانم لي بانته‌کيو از جهان رفته است. اينک در 72 سالگي، بعد از تقريبا 30 سال دوري از بازار هنر، خانم بانته‌کيو برگزيده‌اي از آنچه اين مدت در انزوا انجام داده، به نمايش مي‌گذارد، و به خاطر آنکه همچنان با بازار هنر و رقابت‌هاي آن سر نازشکار دارد، تصميم گرفته است به جاي گالري، نمايشگاه آثار او در موزه‌ها برگذار شود. نمايشگاه حاضر، محصول همکاري موزه همر لس آنجلس است با انستيتوي هنر شيکاگو، و نماشگاهي از طراحي‌‌هاي او در گالري معتبر نولدر نيويورک، ديدار از آنچه اين هنرمند ساکت و منزوي اما طراز اول سي سال سرگرم آن بوده است را کامل مي‌کند.