سهام شرکت گوگل در نخستین روز عرضه به عموم 18 درصد افزایش یافت

امروز جمعه در مقر شرکت گوگل در شمال کاليفرنيا جشني برپاست زيرا بيش از نيمي از 2 هزار تن از کارکنان اين شرکت روز پنجشنبه ميليونر شدند. سهام گوگل، صاحب بزرگترين پايگاه جستجو در اينترنت، که روز پنجشنبه براي نخستين بار به عموم عرضه شد، در نخستين معاملات رشد قابل توجهي داشت و موسسان جوان اين شرکت، که ارزش سهام آنها روي کاغذ شش ميليارد دلار برآورد مي شود، هر يک ظرف يک روز چهل ميليون دلار پول از عرضه سهام بدست آوردند. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): سهام شرکت گوگل، سازنده يکي از پرمراجع‌ترين پايگاه‌هاي جستجو در اينترنت که ديروز براي نخستين بار به سهامداران عرضه شد، در نخستين روز معامله 18 درصد بالا رفت و به 100 دلار و 34 سنت رسيد. عرضه عمومي سهام شرکت گوگل، که پيش از اين خصوصي بود، و تبديل آن به شرکت عام مدتهاست به خبر روز در محافل اينترنتي و سرمايه‌گذاري آمريکا تبديل شده است، که يادآور شور و اشتياقي است که در دهه 1990 پيش از ترکيدن حباب سرمايه‌گذاري در اينترنت، نسبت به شرکتهاي نوآمده اينترنتي ابراز مي‌شد. گوگل به اين ترتيب در بازار سهام نزديک به 30 ميليارد دلار ارزشگذاري شد، يا 118 برابر سود آن در 12 ماه گذشته. در نخستين روز معامله، 22 ميليون سهم گوگل در بازار سهام NASDAQ معامله شد و گوگل روز گذشته يکي از ده سهم فعال آن بازار بود. گوگل با عرضه سهام خود به عموم روز پنجشنبه معادل يک ميليارد و 660 ميليون دلار سرمايه جمع کرد که تقريبا نيم درآمدي بود که موسسان گوگل قصد داشتند از طريق عرضه سهام به عموم جذب کنند. سرمايه‌گذاران با پرداخت بيش از 100 دلار براي هر سهم گوگل، ارزش اين شرکت را 118 برابر سود آن در 12 ماه اخير برآورد کردند، يعني چيزي به نزديک ارزش شرکت ياهو، رقيب گوگل که سهام آن 112 برابر سود آن در 12 ماه گذ شته ارزيابي مي شود. چنين ارزشگذاري نشان دهنده اميدواري سرمايه‌داران به آينده اين شرکتها و قابليت گسترش آنها در آينده. در مقايسه، سهام شرکت آمازون دات کام، بزرگترين فروشنده کالا از طريق اينترنت، 48 برابر درآمد سال گذشته آن برآورد شده است. چنين ارزشگذاري‌هائي در بازار سهام شرکتهاي اينترنتي که روبه آينده دارد، به خصوص در اواخر دهه 1990 که سهام آنها داغ بود، رواج داشت و خيلي‌ها بعد از ترکيدن حباب اينترنت شايد بي ارزش شدن سهامي بودند که به مبلغ گزاف خريده بودند. 18 درصد افزايش يک روزه ارزش سهام گوگل، از نظر خريداران سهام افرايشي چشمگير بود زيرا متوسط افزايش سهام 152 شرکت در روز اول عرضه آنها به عموم 3 و دو دهم درصد است. شيوه عرضه سهام شرکت گوگل به عموم به خاطر يک اقدام ابتکاري موسسان اين شرکت در محافل «وال استريت» خبرساز بود. معمولا وقتي سهام شرکتي براي اولين بار به عموم عرضه مي‌شود، چند شرکت عمده که اصطلاحا underwriter خوانده مي‌شوند، اين سهام را ابتدا به مشتريان برجسته خود مي‌دهند و با نفوذي که اعمال مي‌کنند، ترتيبي مي‌دهند که اين مشتريان بيشترين سود را از خريد سهام به قيمت پايه و بعد فروش آن در بازار بدست آورند. شرکت گوگل در يک اقدام انقلابي مدتي است از طريق سايت پرطرفدار سهام خود را حراج کرده است و عملا موفق شد با عرضه مستقيم وبدون واسطه سهام به مردم، تا حدود بسيار دست واسطه ها را کوتاه کند. شرکتهاي underwriter موق شدند فقط 46 ميليون دلار از عرضه سهام گوگل پول درآورند يا 2 و هشت درصد، که نسبت به هفت درصدي که معمولا از عرضه اول سهام شرکتها مي‌سازند، مبلغ قابل توجهي نبود. با اين حال، حراج سهام گوگل هم آن طور که موسسان شرکت انتظار داشتند، در دمکراتیزه کردن شیوه فروش سهام چندان موفقيت آميز نبود زيرا خيلي‌ها، از جمله تمام سرمايه گذاران اروپائي و همچنين سرمايه داراني که ارزش کل دارائي‌هائي آنها به ميزان حدنصاب تعيين شده توسط کميسيون سهام و اوراق بهادار آمريکا Securities and Exchange Commission براي خريد اوليه نرسيد، نتوانستند خريدار اوليه سهام باشند. ابتکار ديگر موسسان گوگل هم براي وال استريت خوشايند نبود زيرا آنها با طبقه‌بندي سهام به دو کلاس A و B، عملا کنترل شرکت را در دست خود نگاه داشتند زيرا هرسهم از کلاس A ده راي دارد و سهام کلاس B که به عموم عرضه شد فقط يک راي دارند و خريداران سهام عملا بايد با خريد خود به توانائي موسسان گوگل در هدايت شرکت راي اعتماد مي‌دادند. آقايان Sergey Brin و Larry Page دو موسس جوان گوگل که تکنولوژي جستجوي ابتکاري اين شرکت را در زمان دانشجوئي در دانشگاه استانفورد به وجود آوردند، از طريق عرضه سهام به عموم روي کاغذ ميلياردر شدند، زيرا سهامي که هنوز در اختيار خود آنها قرار دارد، جمعا 6 ميليارد دلار مي‌ارزد، اما مطابق قانون آنها تا شش ماه نمي‌توانند سهام خود را بفروشند. اما هريک ازآنها ديروز از فروش سهام خود در بازار 40 ميليون دلار پول نقد بدست آورد. يک بررسي حاکي است که دست کم يکهزار نفر از 2 هزار و 300 کارمند گوگل هم ميليونر شدند.