(rm) صدا | [ 4:51 mins ]
فيلم «تبهکار» يا Criminal که از روز گذشته در سينماهاي آمريکا بر پرده رفت، محصول مشترک يک کارگردان و يک هنرپيشه مشهور است که مدتي است به تهيهکنندگي روي آوردهاند، و براي اولين بار، جان رايلي، هنرپيشه کهنهکار سينماي هاليوود را در نقش اول قرار ميدهد. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): فيلم «تبهکار» يا Criminal محصول ديگري است از همکاري پربار دو هنرمند تهيهکننده: کارگردان برجسته سينماي آمريکا، آقاي استيون سادربرگ Steven Soderbergh و ستاره سينماي هاليوود آقاي George Clooney در باره دو کلاهبردار خردهپا در تلاش براي فروش يک اسکناس عتيقه قلابي به يک مجموعهدار، که داستان و حتي بخشي از ديالوگهاي آن برگرفته است از يک فيلم اسپانيائي به نام «9 ملکه» Nine Queens که در آن دو کلاهبردار سعي ميکردند يک تمبرقديمي قلابي را به يک تمبرباز بفروشند.
سادربرگ و کلوني، مدتي است تيمي تشکيل دادهاند براي تهيه فيلم، و احياي فيلمهاي با ارزش سينما، هم فيلمهائي تهيه ميکنند که سادربرگ کارگرداني ميکند با شرکت کلوني، مثل بازسازي فيلم سولاريس از تارکوفسکي، و هم فيلمهائي تهيه ميکنند براي معرفي کارگردانان جوانتر، مثل فيلم Criminal که اگر سادربرگ کارگرداني کرده بود، نقش اول آن را کلوني ميگرفت اما حالا نقش کلاهبردار پاکباخته و ميانسال فيلم نصيب آقاي John Reilly شده است، يکي از هنرپيشههاي کهنه کاري که برخلاف ستارگان هاليوود، به اصطلاح character actor هستند و در فيلمهاي مختلف نقشهاي متفاوتي ميگيرند و هيچوقت ستاره هيچ فيلمي نميشوند.
در فيلم Criminal که نخستين کارGregory Jacobs دستيار قديمي آقاي سادربرگ است، هنرپيشه برجسته آقاي جان رايلي براي اولين بار فرصت پيدا ميکند که در نقش اول ظاهر شود و به قول همه منتقدها، حتي آنها که فيلم Criminal را کوبيدهاند، بازي او و همچنين ترکيب بازي او با هنرپيشه مقابلش، Diego Luna است که فيلم را نگه ميدارد.
فيلم Criminal با صحنه آشنائي آن دو شروع ميشود، در يک کافه در لسآنجلس، که در آن شخصيت ديهگو لونا، که يک کلاهبردار جوان مکزيکي تبار است سعي ميکند سر يک دخترپيشخدمت را براي چند دلار کلاه بگذارد. کلاهبردار مسنتر که اين صحنه را ميبيند، با تظاهر به اينکه کارآگاه پليس است، کلاهبردار جوان را دستگير ميکند، اما بيرون کافه به او ميگويد که براي انجام يک کلاهبرداري بزرگ به يک همکار احتياج دارد، و سفر سراسيمه و پرهيجان آن دو در محلههاي لسآنجلس شروع ميشود، در صحنههائي که آميزهاي از طنز و ساسپنس را در کنار هم دارند. ريچارد، کلاهبردار کهنه کار، که نقش او را جان رايلي بازي ميکند، نقش مرشد و پدر کلاهبردار جوان و تازه کاري را که به شاگردي دعوت کرده، برعهده ميگيرد.
مجموعهداري که آنها ميخواهند اسکناس قلابي خود را به او بيندازند، در يک هتل مجلل است که خواهر کلاهبردار ميانسال با بازي Maggie Gyllenhaal در آن کار ميکند. خواهر چون از برادرش بيزار است، در کار تيم کلاهبردار ناشي سنگ مياندازد، اما عاشق همدست تازه کار برادرش ميشود.
يکي از جنبههاي فيلم Criminal از کارگردان تازهکار آقاي گرگوري جيکوبز، که مورد ستايش منتقدان قرار گرفته، فيلمبرداري آن است که به قول منتقد فيلادلفيا اينکوايرر، به قدري عمدا بي هنر است که هنرمندانه است. اين منتقد دوربين فيلمبردار فيلم آقاي Chris Menges را به زاويه ديد مگسي به روي ديوار تشبيه ميکند، که بدون اطوار و تظاهر، صحنهها را ضبط ميکند.
منتقد مشهور آمريکائي آقاي راجرابرت Roger Ebert در روزنامه شيکاگوسان تايمز هم فيلم Criminal را ستوده است، به خاطر داستان پرپيچ و خم و پايان غيرمنتظره آن و به خاطر کارگرداني روان فيلم، ولي نوشته است همه اينها به شرطي است که فيلم اسپانيائي «هفت ملکه» را که فيلم Criminal مو به مو از آن تقليد ميکند، نديده باشيم.