(rm) صدا | [ 9:58 mins ]
خانم جويس ديويس از مسئولان راديو اروپاي آزاد راديو آزادي و نويسنده کتاب Between Jihad and Salaam: Profiles in Islam اخيرا در محل اين راديو در واشنگتن سخنراني کرد. سخنراني خانم Joyce Davis از جمله رشته سخنراني هائي بود که از سوي کارشناسان بدعوت راديو ايراد ميشود و فرصتي براي بحث صاحبنظران فراهم ميآورد. خانم ديويس که به کشور هاي اسلامي از جمله ايران سفر کرده و با جنبش ها و جريانات اسلامي آشنائي دارد در سخنراني خود به بحث هاي جاري در جهان اسلام و بحث هاي رايج در ميان نظريه پردازان اسلامي پرداخت. خانم دیویس گفت: «نتيجه بحثي که هم اکنون در سراسر جهان اسلام، جريان دارد اين است که حمله به انسانهاي بيگناه از نظر اسلام قابل قبول نيست. اين نظريه پردازان بيش از پيش و با صداي رسا در رد خشونت سخن ميگويند و اينکه اسلام دين صلح و مداراست، زيبايي را در جهان تشويق ميکند و نه وحشت را.» امیر آرمین (رادیوفردا): خانم جويس ديويس از مسئولان راديو اروپاي آزاد راديو آزادي و نويسنده کتاب Between Jihad and Salaam: Profiles in Islam اخيرا در محل اين راديو در واشنگتن سخنراني کرد. سخنراني خانم ديويس از جمله رشته سخنراني هائي بود که از سوي کارشناسان بدعوت راديو ايراد ميشود و فرصتي براي بحث صاحبنظران فراهم ميآورد.
خانم ديويس که به کشور هاي اسلامي از جمله ايران سفر کرده و با جنبش ها و جريانات اسلامي آشنائي دارد در سخنراني خود به بحث هاي جاري در جهان اسلام پرداخت.
فاطمه امان (رادیوفردا): زمينه اصلي سخنان خانم ديويس اختلاف نظري بود که بين برداشت هاي گوناگون از اسلام وجود دارد. او در سخنراني خود در اين باره گفت:
جویس دیویس: «نتيجه بحثي که هم اکنون در سراسر جهان اسلام، جريان دارد اين است که حمله به انسانهاي بيگناه از نظر اسلام قابل قبول نيست. اين نظريه پردازان بيش از پيش و با صداي رسا در رد خشونت سخن ميگويند و اينکه اسلام دين صلح و مداراست، زيبايي را در جهان تشويق ميکند و نه وحشت را.»
مریم احمدی: خانم جويس ديويس در جائي ديگر از سخنان خود گفت: «امروزه ما شاهد هستيم که مسلمانان ميانه رو و معقول، با به خطر انداختن جان خود، عليه افراطيگري موضع ميگيرند زيرا به اعتقاد آنها، خشونت موجب خدشه دار شدن نام اسلام ميشود.»
م.ا.: : شما در سخنراني خود از اختلاف نظر ميان انديشهپردازان نام برديد.
ديويس: «در مصاحبههايي که من با انديشهپردازان بزرگ اسلامي در سراسر جهان از جمله تعدادي از آنها در ايران انجام دادم، نکته قابل توجه اين است که در ميان آنها، در مورد مسئله عمليات انتحاري، اختلاف نظر وجود دارد. به عنوان مثال دراسلام خودکشي حرام است، اما اينکه آيا اسلام اجازه ميدهد انسان از بدن خود به عنوان يک سلاح استفاده کند، از نکات مورد اختلاف است. بسياري از نظريهپردازان از جمله آيتالله محقق داماد در ايران که من با او مصاحبه کردم، ميگويند هر امري ناشي از خودکشي، در اسلام ممنوع است. يعني اگر ريشه کاري در خودکشي باشد، آن کار حرام است. اما در مقابل، کساني هم مانند شيخ ياسين (رهبر جنبش اسلامگراي «حماس» در سرزمين هاي فلسطيني) که با او اندکي پيش از کشته شدنش مصاحبه کردم، ميگويند بايد به قصد و هدف توجه کرد. به گفته اين گروه، اگر قصد خودکشي نباشد، اما از بدن به عنوان يک سلاح استفاده شود، در اينصورت عمل انتحاري حرام نيست. اما به اعتقاد او افراطيگري و کارهايي مانند حمله به کودکان، سر بريدن و در مجموع کارهايي که براي اسلام زيبا و شايسته نيست، تخطي از دستورات اسلام است.»
م.ا.: «شما اندک زماني پس از حمله تروريستي يازدهم سپتامبر در لبنان بوديد و با شيخ فضل الله مصاحبه کرديد و ميگوييد او از حمله تروريستي11 سپتامبر خوشحال نبود.»
جويس ديويس: شيخ فضل الله ميگويد اسلام حمله هايي مانند حمله يازدهم سپتامبر را انجام نمي دهد و استدلالي که او ارائه داد اين بود که اسلام رهنمونهاي سختگيرانهاي در مورد جنگ و جنگ عادلانه دارد. او گفت که مردمي که مورد حمله قرار گرفته بودند، انسانهاي بيگناهي بودند که هيچ ارتباطي با کشمکشها نداشتند. يکي از استدلالهايي که او بطور مدام تکرار ميکرد اين بود که به کسي که در يک کشور ديگر زندگي ميکند نبايد طوري حمله کنيد که انگار او در همان کشور شما زندگي ميکند. اين با اين اصل اسلامي که هر کسي مسئول رفتار و عمل خويش است و کسي را مسئول اعمال ديگري نمي داند، مغايرت دارد. موضوع اين است که اگر يک حکومت، يا يک رئيس جمهوري يا يک وزير امور خارجه را مسئول کاري بشناسيد ، نمي توانيد به مدرسهاي برويد و يک بچه سه ساله را مورد هدف قرار دهيد چون ميخواهيد از آن حکومت و آن افراد انتقام بگيريد. اين درست همان کاريست که اسلام ممنوع ميکند.
سوال: در سخنراني خود، پسر بچه فلسطيني را که در حمله نيروهاي اسرائيلي کشته شده بود، با دختر بچه اسرائيلي مقايسه کرديد که در يک حمله انتحاري کشته شد...
جويس ديويس: علت اينکه من به مورد اين دو بچه اشاره کردم اين بود که همين مسئله نشان ميدهد که هم بيگناهان فلسطيني و هم اسرائيلي قرباني اين خشونتها هستند. يکي از کساني که در اين زمينه به آن اشاره ميکنم، يک پسر بچه فلسطيني به نام محمد عبدالله است و بسياري از ما شاهد کشته شدن اين پسربچه در صفحه تلويزيون بوديم زيرا اين صحنه از تلويزيون پخش شد. او و پدرش در جادهاي بنام جاده شهدا در غزه بودند که ناگهان در يک درگيري ميان مردان مسلح فلسطيني و نيروهاي اسرائيلي گرفتار شدند. اين دو در تلاش بودند پشت يک بشکه مانندي پناه بگيرند و همانطور که آنجا پناه گرفته بودند، ابتدا پدر و بعد پسر مورد اصابت گلوله قرار گرفتند. من با مادر اين پسربچه و با نزديکان او گفتگو کردم. مادر اين پسربچه به من گفت در همان لحظهاي که به آنها شليک شد، پسربچه کوچک به پدرش دلداري ميداده که نگران نباش از اينجا خارج ميشويم، خدا ما را نگه ميدارد. اما در پايان، او به پدرش ميگويد بابا به خاطر خدا کمکم کن، اما پدر توان کمک به پسر خود را نداشت. من با مادر اين پسر بچه در مورد آخرين روزهاي زندگي او صحبت کردم. فلسطينيها و مسلمانان سراسر جهان، از اين ماجرا به خشم آمدند و همين مسئله، باعث بسياري از عمليات انتحاري ديگر شد. از سوي ديگر ما شاهد بمب گذاري انتحاري درسوبارو در بيتالمقدس بوديم. مرد جواني در حدود بيست ساله، از کنار يک کالسکه بچه گذشت و به پيتزافروشي سوبارو وارد شد، جايي که بيشتر زنان و کودکان گرد آمده بودند ، بچه هاي کوچک... مرد جوان بمب را منفجر کرد و خود و تعداد زيادي را کشت. اين کار هم مسلمانان بسياري را به خشم آورد زيرا اسلام حمله به زنان و کودکان بيگناه را ممنوع کرده است. در اين موردهمه اتفاق نظر دارند که کشتن غيرنظاميان بي گناه، از مرز مذهب تجاوز ميکند و اين کار ناشايست است و از حد خارج شده است.
سوال: خانم ديويس خيليها ميگويند ميان اسلام و صلح همخواني وجود ندارد. يکي از حاضران در جلسه سخنراني شما گفت کلمه کشتن يا «قتل» يکي از کلماتي ست که پس از کلمه الله بيش از همه تکرار ميشود. آيا شما فکر ميکنيد با تشويق اسلام ميانهرو ميتوان چهره صلحآميز را به اسلام بازگرداند؟
جويس ديويس: اول از همه بايد بگويم در کتاب خودم به اسم Between Jihad and Salaam: Profiles in Islam من با بسياري از انديشهپردازان اسلامي در بسياري از کشورها صحبت کردهام و از آنها سوالهاي اساسي مانند آموزههاي اسلام در مورد نقش زنان را با آنها در ميان گذاشتهام ، در باره مسائلي مانند طلاق، در مورد رابطه اسلام و فرهنگ غرب و آمريکا ، و چيزي که کشف کردم اين بود که حتي دانشمندترين انسانها ميتوانند در مورد اين مسئله که آموزه هاي اسلام چيست، اختلاف نظر داشته باشند. اين باعث شده که باور کنم به اينکه هر مذهبي بر اساس تفسير متون مذهبياش عمل ميکند. مثلا خود من به عنوان يک مسيحي، وقتي به مطالب انجيل در مورد مسيحيت ميانديشم و بعد به تاريخ خونين مسيحيت فکر ميکنم، متوجه ميشوم که مسيحيت ميتواند هم براي گسترش صلح و مدارا و هم به عنوان ابزار جنگ و نفرت بکار گرفته شود. اين در مورد اسلام هم صدق ميکند، هم افراطيگري وجود دارد که از اسلام براي دامن زدن به خشونت عليه مردمان ديگر استفاده ميکند که آنها را سرکوبگر ميداند، و هم دستورالعمل هاي سختگيرانه اي در اسلام وجود دارد در اين زمينه که مسلمانان چطور بايد بجنگند. براي اين رهنمونها هم دليلي وجود دارد، اينکه مسمانان بايد نمونه صلح و مدارا در سراسر جهان باشند و قرار است حامي ضعيفان باشندو براي اين منظور راه و روش مشخصي وجود دارد. اما اگر مانند افراد وحشي عمل کنند، پس آموزههاي اسلام را به گونهاي ديگر تحریف کردهاند.
سوال: چندي پيش دو مطالعه پژوهشي از دانشگاه تل آويو و دانشگاه پرينستون نشان داده بود که بيش از 50 درصد افرادي که در فاصله 1980 تا 2002، عليه اسرائيليها عمليات انتحاري انجام دادهاند، از تحصيلات دانشگاهي برخوردار بودند. اين در حاليست که تنها 14 درصد جوانان فلسطيني از تحصيلات عالي برخوردار هستند. بر پايه اين پژوهش، اين افراد از بستر اجتماعي و اقتصادي بالايي هم برخاستهاند. با توجه به تصويري که از عاملان عمليات انتحاري وجود دارد، اين ارقام چه چيزي به شما ميگويد؟
جويس ديويس: يکي از نکاتي که من در مورد آن هشدار دادم اين است که نبايد از بمبگذاران انتحاري، کليشه درست کرد. خود من در گذشته اين کار را ميکردم. سپس به منطقه رفتم و با مردان جواني که ميگفتند آماده عمل انتحاري هستند، با افرادي که اينها را آموزش ميدادند در شهر جنين در کرانه باختري و در جنوب لبنان، گفتگو کردم. کاملا واضح است که اين افراد از بسترهاي اجتماعي کاملا متفاوتي برخاستهاند. همه آنها در فضاي نااميدي و استيصال زندگي ميکنند، اما بسياري از آنها تحصيلکرده هستند، بعضي کمتر تحصيل کرده اند، بعضي از آنها باهوشند و بعضي نه، بعضي ها زن هستند و بعضي از آنها حتي مادر.
سوال: آيا بايد بيش از پيش نگران اين بمبگذاران بود، چون گفته ميشود بسياري از نوزاداني که پس از يازدهم سپتامبر بدنيا آمدند، نام اسامه ميگيرند، بنظر شما اين مسئله نگران کننده نيست؟
جويس ديويس: مسئله بمبگذاري انتحاري در آينده قابل پيشبيني با ما خواهد بود. همانطور که در سخنراني گفتم، زني که خود را فرمانده يک هسته القاعده ميخواند در اينترنت اعلام کرده که زنان را براي انجام عمليات انتحاري در مقابل آمریکا سازمان ميدهد. اين مسئله بسيار ترسناک است. به همين دليل گفتم که اگر از يک مرد خاورميانهاي به عنوان يک بمبگذار انتحاري کليشه درست کنيم، به خودمان بد کردهايم. بايد بهوش باشيم و بايد بدانيم که بمب گذار انتحاري، ممکن است با يک صليب به گردن بيايد، همچنانکه يکي از بمبگذاران انتحاري، اصلا مسلمان نبود و مسيحي بود.