کميته مشورتي آبله سازمان بهداشت جهاني اعلام کرد که دانشمندان بايد در ساختمان ژنتيکي ويروس آبله دستکاري کنند

يکي از کميته هاي مشورتي سازمان بهداشت جهاني اين هفته با اعلام توصيه اي جديد، بحث پرتنشي را در ميان محافل علمي و سياسي جهان به راه انداخت. کميته مشورتي آبله به دنبال اجلاسي در ژنو، اعلام کرد که دانشمندان بايد مجاز باشند تا در ساختمان ژنتيکي ويروس آبله دستکاري کنند. بيماري آبله که در طول تاريخ بيش از مجموع تمام جنگ ها و اپيدمي هاي ديگر قرباني گرفته است، به دنبال برنامه مايه کوبي گسترده در دهه 1970 ميلادي ريشه کن گشت. از آن زمان تا کنون نمونه هاي اين ويروس تنها در دو مرکز، يعني مرکز کنترل و پيشگيري بيماري CBC در آتلانتاي آمريکا و ديگري در آزمايشگاهي در روسيه نگهداري مي شود. 10 سال پيش سازمان ملل متحد در نظر داشت که اين دو نمونه باقيمانده ويروس آبله را نيز نابود کند تا خطر ظهور مجدد اين بيماري هولناک براي هميشه از بين برود. اما نگراني هاي ناشي از امکان وجود اين ويروس در دست تروريست ها مانع از انجام اين کار شد، چرا که در صورت يک حمله ميکروبي با ويروس آبله، وجود آن در دست دانشمندان براي انجام تحقيقات لازم است. اکنون سازمان جهاني بهداشت در يک چرخش 180 درجه اي در صدد تصويب اجازه ايجاد تغييرات ژنتيکي در ساختمان اين ويروس است. استدلال موافقان اين است که با ايجاد تغييرات ژنتيکي کنترل شده، مي توان ويروس مهلک تري ساخت که واکسن کنوني در مورد آن بي اثر است و سپس مي توان در جهت يافتن راه مقابله با آن برآمد، زيرا اين احتمال وجود دارد که تروريست ها اين کار را بکنند، که در آنصورت ما در برابر آن کاملا بي دفاع خواهيم بود. يکي از کميته هاي مشورتي سازمان بهداشت جهاني اين هفته با اعلام توصيه جديد، بحث پر تنشي را در ميان محافل علمي و سياسي جهان براه انداخت. کميته مشورتي آبله بدنبال اجلاسي در ژنو اعلام کرد که دانشمندان بايد مجاز باشند که در ساختمان ژنتيکي ويروس آبله دستکاري کنند. توصيه اين کميته بطور مشخص وارد کردن يک نشانه ژنتيکي در ساختمان اين ويروس است. به طوري که در صورت سوء استفاده از ويروس بتوان از طريق اين نشانه ژنتيکي، رد ويروس را رديابي کرد. فاطمه امان (راديوفردا): آبله که در طول تاريخ، بيش از مجموع تمام جنگها و اپيدمي هاي ديگر قرباني گرفته، بدنبال برنامه مايه کوبي گسترده در دهه 1970 ميلادي، ريشه کن شد. از آن زمان تاکنون نمونه هاي اين ويروس تنها در دو مرکز يعني مرکز کنترل و پيشگيري بيماري سي دي سي در آتلانتاي آمريکا و ديگري در آزمايشگاهي در روسيه نگهداري مي شود. 10 سال پيش سازمان ملل متحد در نظر داشت که اين دو نمونه باقيمانده ويروس آبله را هم نابود کند تا خطر ظهور مجدد اين بيماري هولناک، براي هميشه از بين برود. اما نگراني هاي ناشي از امکان وجود اين ويروس در دست تروريست ها، مانع از انجام اين کار شد چرا که در صورت يک حمله ميکربي با ويروس آبله، وجود آن در دست دانشمندان براي انجام تحقيقات لازم است. اکنون پس از 10 سال سازمان جهاني بهداشت، در يک چرخش 180 درجه اي، در آستانه تصويب اجازه ايجاد تغييرات ژنتيکي در ساختمان اين ويروس قرار دارد و اين موضوع بحث هاي زيادي را در ميان دانشمندان براه انداخته است. از جمله موافقان اين طرح، دکتر کن البک، استاد دانشگاه جرج تاون آمريکا از دانشمندان پيشين برنامه تسليحات ميکربي شوروي سابق است. دکتر البک ادعا مي کند که شوروي سابق در دهه 1980 ميلادي از ويروس آبله سلاح ميکربي ساخته بود و معلوم نيست اين ويروس ها کجا هستند. استدلال گروه دانشمندان موافق اين است که با ايجاد تغييرات ژنتيکي کنترل شده، مي توان ويروس مهلک تري ساخت که واکسن کنوني در مورد آن بي اثر است و بعد مي توان در جهت يافتن راه مقابله با آن برآمد زيرا اين احتمال وجود دارد که تروريستها اين کار را بکنند که در اين صورت ما در مقابل آن کاملا بي دفاع خواهيم بود. سال گذشته نيز يک دانشمند آمريکايي شبيه همين کار را با ويروس آبله موش انجام داد و ويروسي ساخت که مي توانست موشهاي مايه کوبي يا واکسينه شده را از پاي درآورد. در سال 2001 هم آزمايش مشابهي توسط دانشمندان استراليايي در مورد آبله موش انجام شد. اما دانشمندان اجازه چنين آزمايشهايي را در مورد ويروس آبله انسان نداشته اند. مخالفان استدلال مي کنند که اين کار مي تواند از کنترل خارج شود و با راه پيدا کردن يکي از اين ويروس هاي به اصطلاح فوق خطرناک به روي جامعه، ما مي توانيم در انتظار يک فاجعه باشيم. به نظر مي رسد که موضع گيري نهايي در مورد اين مسئله بيش از هر چيز به اين وابسته باشد که امکان وجود اين ويروس خطرناک تا چه حد جدي ارزيابي مي شود، اما در هر صورت به احتمال زياد عملي کردن اين توصيه علمي سازمان بهداشت جهاني، در نهايت نيازمند يک تصميم گيري سياسي مبتني بر کارشناسي علمي و امنيتي خواهد بود. تصميم گيري نهايي در مورد توصيه اين کميته به عهده مجمع عمومي سازمان بهداشت جهاني خواهد بود.