(rm) صدا | [ 5:05 mins ]
دکتر فرزانه ميلاني، در مقاله اي با عنوان «خاموش کردن صداي شهرزاد امروز» که در نشريه کريستين ساينس مانيتور چاپ شد، با مقايسه اي ميان ترجمه کتاب خاطرات شيرين عبادي، برنده جايزه صلح نوبل که چاپ آن در آمريکا ممنوع شده است و شهرزاد قصه گو، خواستار بازشدن فضا براي رسيدن صداهاي متنوع ايرانيان به گوش آمريکاييان شده است. نازي عظيما (راديو فردا): «زنان ايراني در تاريخ پرنشيب و فراز ايران همواره با سلاح سخن براي صلح و عدالت جنگيده اند. شهرزاد، مادر ازلي آنان از ياوگي جنگ با ستم با سلاح زور و خشونت نيک آگاه بود. او يک هزار و يک شب با سري در زير تيغ جلاد براي شهريار شاهي خيره سر که شوهرش بود آنقدر قصه گفت تا روان بيمار آدم کشي را که با ريختن خون زنانش تسلايي موقت مي يافت درمان کرد».
فرزانه ميلاني با چنين مقدمه اي مقاله خود را در نشريه کريستين ساينس مانيتور آغاز مي کند، تا به شيرين عبادي بپردازد که به نوشته او شهرزاد امروزين ما است که آگاه از نيروي سخن به اين سلاح برنده دست برده تا براي حقوق بشر و اعتلاي حيثيت انسان جانانه بجنگد. شيرين عبادي اين وکيل مظلومان و از نخستين زنان قاضي در ايران، به دليل تحريم اقتصادي سه کشور ايران و کوبا و سودان از انتشار کتابش در آمريکا منع شده است.
برنده جايزه نوبل صلح سال 2003، زني که در زبان وي هيچ معادلي براي کلمه سو Sue کردن وجود ندارد، اکنون دولت آمريکا را سو کرده است و به ميدان مبارزه خوانده است. شيرين عبادي مي گويد: اين ممنوعيت هم آمريکاييان را از فرصت مغتنم آشنايي با ايران و ايرانيان و شنيدن صداهاي متفاوت آنان محروم مي کند و هم دو کشور را از رسيدن به تفاهم بهتر باز مي دارد. جان کلام عبادي اين است:
از انبوه دهها هزار کتابي که سالانه در آمريکا منتشر مي شود، درصد اندکي ترجمه هستند و ترجمه گفتگوي واقعي زبان ها و ملت ها است. از اين گذشته وقتي که آمريکا با دولت ايران هيچ رابطه اي ندارد، وقتي براي ورود ايرانيان به آمريکا هردم ممنوعيت هاي بيشتري قائل مي شوند، وقتي سير و سفر جهانگردي عملا وجود ندارد، آمريکايي ها چگونه مي توانند ايران را از زير آوار خروارها خبرهاي رسانه اي بشناسند. پس ديوار سوء تفاهم و سوء تعبيرها است که بالا مي رود.
فرزانه ميلاني مي نويسد: 25 سال پس از ماجراي گروگان گيري سفارت آمريکا اکنون ايرانيان هستند که در قاب تصوير نمادين ملتي گروگانگير به گروگان درآمده اند. تصويري که اکنون بر حافظه جمعي آمريکاييان حک شده و مايه و پايه فيلم ها و کتاب هاي عامه پسند مربوط به ايران شده است. ميلاني مي نويسد: کتاب هاي تحقيقي درباره ايران شايد فقط دو سه هزار آمريکايي را به خود جلب کند، اما از داستان به اصطلاح واقعي «بدون دخترم هرگز» بتي محمودي، بيش از 12 ميليون نسخه به فروش مي رود تا با تم گروگان نمايي خود تنور احساسات ضد گروگانگيري آمريکاييان را همچنان تافته نگاه دارد.
فرزانه ميلاني مي نويسد: بيشتر اين کتاب ها کابوس هايي اختناق آورند که بر طبل نفاق مي کوبند. زنان را به گونه آدمک هايي تصوير مي کنند که در زندان حجابي به وسعت بدن يک زن پيچيده شده اند و مردان را به گونه سينه چاکاني که پرچم آمريکا را به آتش مي کشند، شکلک رئيس جمهور آمريکا را مي سوزانند و يک صدا فريادهاهي مرگ بر آمريکا سرمي دهند و اينگونه است که تنوع پيچيدگي چشم اندازهاي درون کشوري ناديده گرفته مي شود و جز براي بدفهمي ميان دوملت جايي نمي ماند.
ميلاني مي گويد اما اکنون زمان براي نشان دادن واقعيت پرتنوع گونه گون مردم ايران مناسب است. عبادي که شخص پرزيدنت بوش او را به خاطر تلاش هايش براي حقوق بشر ستود، با افراط گرايي بيگانه است. خاطراتش بي ترديد شرح روشني است بر آنکه زنان ايران چگونه از نو راه را براي چشم اندازهاي سياسي و فرهنگي ايران مي گشايند.
فرزانه ميلاني مي افزايد بيش از يکصد سال است که زنان ايران به گونه نيروي ميانه روي و نوآوري مشخص مي شوند و شيرين عبادي از گوياترين و رساترين آنان است. صدايش همچون صداي شهرزاد قصه گو بشارت آور اميد و اعتدال است. اين صدا نبايد خاموش شود، بايد شنيده شود.
