(rm) صدا | [ 5:50 mins ]
آخرين فيلم کارگردان اسپانيائي Pedro Almodovar پدرو المدور، «تحصيلات بد» به خاطر آزار جنسي يک پسربچه ده ساله توسط کشيش معلم او، و به اين سبب که کارگردان فيلم در مصاحبهها، گفته است قسمتي از داستان فيلم براي خودش اتفاق افتاده است، هنگامي که در جشنواره هاي کن و و نيويورک نمايش داده شد، بحثانگيز بود. چنانکه همکار ما، بهنام ناطقي، از نيويورک گزارش ميدهد، اينک که فيلم «تحصيلات بد» در سينماهاي آمريکا به نمايش در آمده است، منتقدان آمريکائي آنرا کاري متفاوت از المدور و نشانه تغيير مسير سينماي او ميدانند. کشش فیلم در یافتن جواب این معما است که پسری که در ده سالگی توسط کشیش معلم ادبیات دبستان مورد آزار جنسی قرار گرفت، کیست. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): در فيلم «تحصيلات بد» يا Bad Education آقاي پدرو المدور Pedro Almodovar، سينماگر برجسته اسپانيائي به دنياي مرگبار احساسات جنسي سرکوفته و جنون سرکش فيلمهاي سياه قبلي خود باز ميگردد. در اين فيلم، شخصت اصلي مردي جوان است در آستانه تغيير جنيست، که در کودکي قرباني آزار جنسي قرار گرفته است.
داستان فيلم Bad Education يا تحصيلات بد از پدرو المدور، که در جشنواره امسال کن و نيويورک درخشيد، در سال 1980 يعني بيست سال پيش شروع ميشود. در آغاز فيلم مردي که خود را آنخل Angel معرفي ميکند، سرزده در جلوي در منزل انريکه Enrique، يک کارگردان جوان سينما ظاهر ميشود و ميگويد همان ايناسيو Ignacio دوست دوران دبستان اوست. انخل، يا همان ايناسيو، از انريکه ميخواهد داستان رابطه دوران دبستان خود را با او و ماجراي آزار جنسي او را بدست معلم ادبيات مدرسه، کشيشي به نام پدر مانولو Father Manolo، به تصوير بکشد. سناريوئي که انخل در اين باره نوشته است، در ذهن انريکه، دوست فيلسمازش، که در جستجوي موضوعي براي فيلم ساختن است، به فيلم تبديل ميشود. اما مشکل انريکه اين است که انخل که ميگويد همان ايناسيوست، شباهتي به آنچه او از دوست و همبازي دبستاني خود به ياد ميرود، شباهتي ندارد.
شخصيت ايناسيو، مانند شخصيت فيلم «سرگيجه» آلفرد هيچکاک، که منبع الهام پابلو المدور در ساختن فيلم Bad Education است، دو وجه دارد، يک وجه واقعي و يک وجه تخيلي، و براي نمايش اين دو وجه، که يکي مهر و ترحم تماشاگر را بر ميانگيزد، و ديگري به خاطر بيرحمي و رياکارياش، مشمئزکننده است، در فيلم Bad Education دو بازيگر نقش اين شخصيت را بازي ميکنند، Gael García Bernal با چشماني نمناک و لبهائي گريان و Francisco Boira ، درندهخو و گرگ صفت، به خصوص وقتي در لباس و آرايش زنانه ظاهر ميشود، در آستانه عمل جراحي تغيير جنسيت.
روايتهاي گوناگوني از ماجراي محوري داستان، رابطه دو پسر در کودکي و آزار جنسي او توسط کشيش، که به صورتهاي مختلف در فيلم عرضه ميشود، آن را غني ساخته است، به خصوص وقتي سرو کله کشيش هم پيدا ميشود، که حالا تغيير حرفه داده است. منتقدها، رها کردن لحن تمسخر آميز سينماي المدور را در اين فيلم ستايش کردهاند.
کشش داستان فيلم براي تماشاگر، که با شخصتهاي متعدد ايناسيو روبرو است، در حل اين معما است که پسر ده سالهاي که توسط کشيش معلم ادبيات دبستان مورد آزار جنسي قرار گرفت، اينک کيست. فيلم المدور به گوشههائي از اين پرسش در پايان غيرمنتظره خود پاسخ ميدهد.
منتقد نيويورک تايمز آقاي استفن هولدن Stephen Holden المدور را به خطوط اصلي سينماي سياه يا جنائي وفادار ميبيند: سينمائي که در آن کارگرانها ميکوشند با استفاده ازپيچشهاي غيرمنتظره در قصه، موسيقي، و فيلمبرداري از صحنههاي تاريک و روشن، به تماشاگر بقبولانند که جهاني وراي اين جهان وجود دارد که در آن عشق جنونآميز جنسي، به اضمحلال اخلاقي بينهايت منجر ميشود. وي فيلم «تحصيلات بد» را تجربهاي غني ميداند که شما را دعوت ميکند از زيبائي و سرزندگي آن سرشار شويد، هر چند تاريکترين پايان در فيلمهاي اين کارگردان اسپانيائي را در آن ميبينيم.
موسيقي فيلم که مثل چند فيلم اخير المدور، کار البرتو ايگلسياس Alberto Iglesias است، فضاي ماليخوليائي و سياه تصاوير فيلم را تقويت ميکند.
منتقد Entertainment Weekly آقاي اوئن گلايبرمن Owen Gleiberman معتقد است جدابيت فيلم در اين است که المدور، المدورگري را کنار گذاشته است، و گيومهها را از دور داستان جنائي رومانتيکي که بازگو ميکند، برداشته است، هرچند که اين بار ميکوشد با مهارت پا جا پاي هيچکاک بگذارد.
منتقد ماهنامه سينمائي Premiere مينويسد لايههائي از مهارت سينمائي در قلب سياه و زخمخورده قهرمان اصلي پنهان شدهاند.
آقاي ديويد دنبي David Denby منتقد هفتهنامه موقر New Yorker مينويسد يلم Bad Education يا «تحصيلات بد» فيلمي پيچيده و شيطاني است که بازگو کردن آن به زبان ساده غيرممکن است. آقاي کن تاکر Ken Tucker در مجله هفتگي نيويورک New York مينويسد شايد فيلم Bad Education از پدرو المدور فيلمي است در عين حال صادقانه و ادائي.
نويسنده Christian Science Monitor اين فيلم را بهترين کار المدور، که او را مهمترين فيلمساز زنده اسپانبا ميخواند نميداند، ولي مينويسد اين فيلم سئوالاتي مناسب زمان بر ميانگيزد سزاوار فکر. منتقد چپگراي Village Voice اما از اين اثر شادمان نيست و مينويسد برخلاف آنچه در جريان نمايش اين فيلم در جشنواره نيويورک معروف شد، اين فيلم از برخورد مستقيم با آزارجنسي کودکان توسط کشيشهاي کلسياي کاتوليک پرهيز ميکند.
اما اغلب منتقدها اشتراک نظر دارند که فيلم تحصيلات بد از آقاي پدرو المدور، به جاي اينکه دنباله کارهاي قبلي او باشد، او را در مسيري تازه مياندازد، و از تمسخر سينما دور ميکند و به درام سياه و کمدي سياه نزديکتر.