(rm) صدا | [ 6:48 mins ]
در بررسي خود از سينماي سال 2004، پروفسور جمشيد اکرمي، منتقد برجسته و استاد دانشگاه کلمبيا، به چهار فيلم اشاره ميکند. فيلم «بچه ميليون دلاري» از کلينت ايستوود، فيلم Sideways يا حاشيهروي، از الکساندر پين Payne، فيلم زندگي ري چارلز با شرکت جيمي فاکس و فيلم Vera Drake در باره سقط جنين در لندن اواسط قرن بيستم. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): در ميان فهرستهاي متعددي که منتقدهاي آمريکائي از ده فيلم برجسته سال منتشر کردهاند، دو فيلم در صدر قرار دارد، فيلم Sideways و فيلم Million Dollar Baby. آقاي جمشيد اکرمي، منتقد برجسته نيويورکي، در بررسي سينماي سال 2004 ابتدا به فيلم Sideways ميپردازد.
جمشيد اکرمي (منتقد سینما، نيويورک): یک فیلم که خود من خیلی خوشم آمد و توی این لیستهای متعدد نشریات، که منعکس کننده نظرات منتقدین آمریکائی هست هم منعکس است، فیلم Sideways است، فیلم سوم الکساندر پین Payne که در واقع راجع به سفر دو تا مرد است، دو تا دوست، به تاکستانهای کالیفرنیا و یک حال و هوای تغزلی و خیامی حتی دارد، یعنی با آن حساسیتهای ایرانی آن فوری میتوانیم این حال و هوا را تشخیص بدهیم که در فضای فیلم پیچیده و آن را واقعا عطرآگین کرده.
این دو کارآکتر منعکس کننده پریشانیهای روانی غربی هستند. یکیشان یک نویسنده ناموفق است و یکیشان یک هنرپیشه ناموفق، و اینها در جستجوی مفرهائی هستند برای گریز احساسی. یکیشان به خاطر افسردگیهای روحیاش به شراب پناه میبرد و دیگری به سکس. معنی عنوان فیلم هم خیلی گویا است، Sideways حاشیه رفتن، و آن معنی استعاریاش در متن فیلم هم نمایانگر وضعیت عاطفی و حتی حرفهای خود کارآکترهاست که عاجز شدهاند از اینکه بتوانند حرکت مستقیم یا حرکت به جلو بکنند.
به هرحال الکساندر پین Payne بعد از فیلمهای Election و About Schmitt فیلم سومش Sideways را ساخت و علیرغم سن کماش، واقعا تبدیل شده به یکی از مهمترین سینماگران امروز آمریکا که به خصوص خیلی موشکافانه میتواند به نارسائیهای اجتماعی آمریکائی اشاره بکند در فیلمهاش.
ب.ن.: صداي آقاي جمشيد اکرمي را ميشنيدم که در باره محبوبترين فيلم خود Sideways در ميان فيلمهاي سال 2004 سخن ميگفت. فيلم ديگري که آقاي اکرمي آن را در صدر فيلمهاي محبوب خود قرار ميدهد، فيلم بچه ميليون دلاري از کلينت ايستوود، فيلم ساده و کوچکي است در باره يک مربي مشتزني که تربيت يک دختر جوان را براي قهرماني مشت زني بر عهده ميگيرد. آقاي جمشيد اکرمي ميگويد:
جمشید اکرمی: یک فیلم خیلی مهم سال دیگر که اتفاقا یک هفته است دارند نشان میدهند در آمریکا و حتی هنوز نمایش وسیع ندارد، فیلم آخر آقای کلینت ایستوود، بچه یک میلیون دلاری است.
این فیلم در واقع سه کارآکتر اصلی دارد و به نظر میرسد هر سه روزهای آفتابی زندگیشان را پشت سر گذاشتهاند و از طریق رابطههای بین این سه کارآکتر، واقعا یک حماسه امروزی میسازد که هم از پیروزیهای اراده انسانی صحبت میکند و ه از شکستهای محتوم، شکستهای تقدیری.
با اینکه فیلم خیلی فیلم تاریکی است، در انتها تماشاگر با احساسی از استحاله روحی فیلم را ترک میکند. فیلمی است که احساسهائی مثل عشق و ایمان را زیر سئوال میبرد و در آخر کار هم جواب قاطعی پیدا نمیکند. تا حدودی هم این کارآکتر خود ایستوود را منعکس میکند که یک فیلمساز سرد و گرم کشیده 74 ساله است با تمام بدبینیهائی که یک آدم 74 ساله، آدمی که هم در آخر career خود قرار گرفته و هم شاید در آخرین روزهای عمرش، و آن نگاهی که به پشت سرش میکند. به خصوص سادگی فیلم، خیلی روی من اثر گذاشت.
ب.ن: آقاي اکرمي معتقد است دو فيلم ديگر، فيلم زندگينامه خواننده بلوز «ري چارلز» و فيلم Vera Drake از مايک لي، هنرمند بريتانيائي، شايستگي آن را دارند که در هر جدولي از فيلمهاي برگزيده سال 2004 قرار گيرند.
جمشيد اکرمي: دو تا فیلم دیگر هم هستند، یکیاش فیلم Ray است، فیلمی که Taylor Hackford در باره زندگی Ray Charles ساخته. هتفورد که یک فیلمساز تجاریساز است شاید بهترین کار عمرش را کرده با آن ساخت غیرخطی که در پیش گرفته و توجه فوقالعادهای که به جزئیات میکند و به خصوص بازسازی درخشان صحنههای موزیکال کرده.
بازی عجیب و غریبی که بازیگری مثل Jamie Foxx گرفته که تکاندهنده بود اصلا که چقدر این آدم در این فیلم خوب است و چقدر جا افتاده.
ب.ن.: آقاي جمشيد اکرمي، منتقد نيويورکي، در بررسي خود از سينماي 2004 فيلم Vera Drake از مايک لي Leigh را نيز در خور توجه ميداند. در اين فيلم ايملدا استنتون Imelda Staunton نقش زن ميانسالي را بازي ميکند که به طور غيرقانوني به زنان نيازمند کمک ميکند جنينهاي ناخواسته خود را سقط کنند و براي اين کار دستگير و محاکمه ميشود.
جمشيد اکرمي: یک فیلم دیگر هم که فکر میکنم یک خورده به آن کم لطفی شده، فیلم ورا دریک Vera Drake از مایک لی است که داستان تراژیک زنی است که قربانی انسانیت خودش میشود. یک درام خیلی تاثیرگذاری است و بازهم یک بازی خیلی درخشان از ایملدا استنتون دارد.
من از همین الان میتوانم پیشبینی بکنم که اسکار امسال در طبقه بازیگری، اسکار مرد را جیمی فاکس خواهد گرفت و اسکار زن را ایملدا استنتون.