لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۵:۲۶

كاربرد تئوري بازي ها در حل و فصل مسائل اجتماعي و سياسي، از ديد يك پژوهشگر موسس بهداشت آمريكا


(rm) صدا |
علي سجادي (راديو فردا): يك دانشمند آمريكايي مدل رياضي تئوري بازيها را براي حل مناقشات و جنگهاي داخلي به كار گرفته و با كمك آن با ثبات ترين پيمانهاي صلح را يافته است. فاطمه امان (راديو فردا): بسياري از خشن ترين درگيريها و مناقشات سياسي در اواخر قرن بيستم، به جنگهاي داخلي، از جمله در رواندا، بالكان و كلمبيا انجاميد. تنها كمتر از يك پنجم جنگهاي داخلي از طريق گفتگو و مذاكره پايان مي يابد. اما به گزارش مجله نيچر Nature، دكتر اليزابت وود، دانشمند علوم سياسي در موسسه سن تافه در ايالت نيومكزيكو، مدل رياضي مبتني بر تئوري بازيها را براي حل مناقشات سياسي و جنگهاي داخلي به كار گرفته و مدلي براي اين كار طراحي كرده است. بر اساس تئوري بازيها كه از دهه 1950 جزء ابزار نظري مورد علاقه طراحان راهكارهاي سياسي و نظامي بوده است، هر كدام از طرفين مناقشه، مجموعه احتمالات تصميم گيري طرف مقابل در تسليم شدن، ادامه مناقشه يا مذاكره را محاسبه و جمع بندي مي كند. بر اساس اين تئوري، طرفهاي مناقشه و جنگ، برنده نمي شوند، بلكه در تلاشند تا كمتر ببازند. دكتر امير حسين گنجبخش، پژوهشگر موسسه ملي بهداشت آمريكا و فعال سياسي: اين تئوري بازيها اساسا يك روش براي حل برخي از مشكلات اقتصادي يا حتي اجتماعي را پيش مي كشد. قديمي ترين آن به پانصد سال قبل از ميلاد مسيح بر مي گردد كه مساله تقسيم ارث را مطرح مي كند. چگونه بين بچه ها اين ارث تقسيم بشود كه نه همه برنده باشد، هيچ كسي هم زياد احساس بازندگي نكند. به عبارت ديگر اين تئوري بازها، آن شيوه بازي است كه در آن انسانها نمي برند، بلكه سعي مي كنند كه كمتر ببازند. ف . ا.: تئوري بازيها در علم اقتصاد نيز جاي مهمي براي خود باز كرده است. جان نش، رياضي دان برنده جايز نوبل رياضي هم در اين زمينه، تئوري موسوم به چانه زني را مطرح ساخت. اما تئوري بازيها به علم اقتصاد محدود نمي شود و در مسائل سياسي و اجتماعي هم به كار گرفته مي شود. دكتر امير حسين گنجبخش، پژوهشگر و فعال سياسي در اين زمينه مي گويد: دكتر امير حسين گنجبخش : يك شخصيت مهمي مثل جان نش هم در اين رابطه نقش بسيار مهمي بازي كرده و اين تئوري چانه زني را اختراع كرده كه ما چگونه چانه بزنيم تا ارزانترين را بدست بياوريم. مثل همه ديگر مفاهيم علم رياضيات يا اقتصاد، مثل تئوري آشوب، كار اين مفاهيم به علوم اجتماعي هم رسيده و اكنون اين پرسش مطرح است كه دريك مذاكره چگونه آدمها با هم چانه بزنند كه هر دوي آنها احساس كنند كه چيز زيادي از دست نداده اند. ف. ا.: طبق گفته دكتر اليزابت وود از موسسه سنتافه، براي حل مناقشات سياسي و حتي براي رسيدن به توافقهاي پايان جنگهاي داخلي هم مي توان تئوري بازيها را به كار برد. او مي گويد: پيش شرط چانه زني در مسائل اجتماعي و بويژه در مسائل سياسي، آمادگي طرفين براي مذاكره و نيز پذيرش اصل حداقل ضرر به جاي حداكثر بهره گيري به عنوان آماج مذاكره است. يك دانشمند آمريكائي به نام دكتر اليزابت وود، از موسسه سانتافه در ايالات نيومكزيكو، مدل رياضي تئوري بازي ها game theory را براي حل مناقشات و جنگ هاي داخلي به كار گرفت و با كمك آن با ثبات ترين پيمان هاي صلح را يافته است. دكتر امير حسين گنجبخش، پژوهشگر و فعال سياسي در مصاحبه با راديوفردا مي گويد قديمي ترين نمونه استفاده از رياضي را مي توان در تقسيم ارث مشاهده كرد. تئوري بازي ها شيوه بازي اي است كه در آن انسان ها نمي برند بلكه سعي مي كنند كمتر ببازند.
XS
SM
MD
LG