پي آمدهاي احتمالي سفر مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا به تهران از ديد يك استاد روابط بين الملل

بهمن باستاني (راديو فردا): خاوير سولانا، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، دوشنبه وارد تهران مي شود و طي دو روز اقامت در تهران با مسئولان جمهوري اسلامي ايران ديدار و گفتگو مي كند. آقاي سولانا پيش از ورود به تهران در وين توقفي كوتاه خواهد داشت تا با دكتر محمد البرادعي، رئيس آژانس بين المللي انرژي اتمي مشورت كند و از آخرين دامنه تحولات در زمينه همكاري جمهوري اسلامي ايران با اين آژانس و دشواريهاي آن مطلع شود. دكتر رضا تقي زاده، استاد روابط بين الملل در اسكاتلند، مي گويد در جريان سفر سولانا به تهران، مذاكرات اقتصادي و بازرگاني ايران و اتحاديه اروپا كه از سه سال پيش آغاز شده، در صورتي به نتيجه خواهد رسيد كه اتحاديه اروپا احساس كند كه ايران به طور كامل به تعهدات خود عمل مي كند. شهران طبري (راديو فردا): آقاي دكتر تقي زاده، اتحاديه اروپا در چهار مورد مشخص به ايران فشار مي آورد كه فعلا مهمترين آن مساله فعاليتهاي هسته اي ايران است. آقاي سولانا ديروز در ايرلند بود و ضمن صحبتهايي كه كرد، گفت: مذاكرات با ايران بر سر مسائل هسته اي دچار مشكلاتي شده و مشخصا گفت كه گفتگوها به يك سرازيري افتاده. او روز يكشنبه قبل از اين كه روز بعدش وارد ايران بشود، توقف كوتاهي هم در وين خواهد داشت و با دكتر البرادعي راجع به ايران صحبت خواهد كرد. با توجه به جمع اين مسائل فكر مي كنيد نتيجه سفر آقاي سولانا به ايران چه باشد؟ دكتر رضا تقي زاده: اول بايد بپرسيم كه دليل اين نارضايتي چيست؟ آقاي سولانا چهره عمل گراي جامعه اروپا است و هرموقع با مقامات ايراني مذاكره مي كند، بر خلاف وزير امور خارجه انگليس، چهره جدي تري را عرضه مي كند و مشكلات و زمينه هاي تشويقي را با هم با مقامات ايران مورد گفتگو قرار مي دهد. آنها جامعه اروپايي از عملكردهاي اخير ايران مقداري ناراضي هستند كه اين نارضايتي عكس العمل نارضايتي ايران است كه جامعه اروپا را در جهت تامين خواسته هاي او همراه نمي بيند و در مورد قبول تعهداتي كه جامعه اروپا پس از امضاي وزراي خارجه سه كشور در ايران و پيوستن ايران به لايحه الحاقي و قبول پيوستن صورت گرفت، در اين جهت زياد جامعه اروپا را تا به حال همراه نديده، بنابراين صحبتهايي در ايران به گوش مي رسد كه ايران ممكن است در صورت عدم همكاري جامعه اروپا و عدم قبول آن تعهدات گذشته، مجددا غني سازي اورانيوم را از سر بگيرد. ش . ط : در آن صورت واكنش جامعه جهاني و اروپا چه خواهد بود؟ دكتر رضا تقي زاده: جامعه جهاني و اروپا، تقريبا در اين مورد صداي هماهنگي دارد و آقاي سولانا مي تواند در اين صورت با مقامات ايراني از جانب كشورهاي اروپا و بقيه كشورهاي جهان كه با آنها همراه هستند، يعني استراليايي ها، كانادايي ها و حتي ژاپني ها با مقامات ايراني صحبت كند. اين گفتني است كه شايد صحبتهاي عمده وزير خارجه ژاپن در تهران هم كه با آقاي خاتمي صورت گرفت، پيرامون همين مساله مي گذشت و جامعه اروپايي نمي تواند خطي متفاوت از آمريكا و بقيه دنيا از برنامه هاي هسته اي ايران داشته باشد و اين ايستادگي تقريبا ايستادگي يكپارچه است. ش . ط : حالا غير از مسائل هسته اي در سه مورد حقوق بشر، حمايت از تروريسم و صلح خاورميانه هم اتحاديه اروپا به ايران فشار مي آورد. فكر مي كنيد در اين زمينه ها هم آقاي سولانا با مقامات ايران به توافق مي رسند؟ دكتر رضا تقي زاده: نمي دانم به توافق مي رسند يا نه، ولي اين ادامه همان سياست چماق و هويج است كه جامعه اروپا به ايرانيها متذكر خواهد شد در مورد برنامه هايي كه بقيه دنيا با ايران اختلاف دارند، بقيه دنيا جدي هستند و اگر همكاري لازم را از دولت ايران نبينند، ممكن است مقاومتهايي كه در برابر دولت ايران صورت مي گيرد، خيلي زيادتر باشد. اروپاييها بخصوص در مورد جنگ اعراب و اسرائيل داراي حساسيت فوق العاده هستند و حال انتظار دارند كه حداقل بعد از تجديد نظر روابط ايران و مصر، زمينه مساعدتري در تهران براي همكاري در جهت ادامه مذاكرات صلح خاورميانه از جانب ايران صورت بگيرد، اين بخشي است كه اروپا در كنار آمريكا نسبت به آن حساسيت دارد و از آنها مي خواهد كه حداكثر همكاري را در جهت پيشبرد مذاكرات صلح خاورميانه از خودشان نشان بدهند. در مورد مسائل حقوق بشر جامعه اروپا به هيچ وجه از آمريكاييها كمتر نيست. در حقيقت اروپاييها بيشترين مطالبات را در اين زمينه از جانب ايران دارد و اين مطالبات را با جديت بيشتري مطرح مي كند. خاوير سولانا، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، دوشنبه وارد تهران مي شود و طي دو روز اقامت در تهران با مسئولان جمهوري اسلامي ديدار و گفتگو مي كند. دكتر رضا تقي زاده، استاد روابط بين الملل در اسكاتلند، در مصاحبه با راديو فردا مي گويد در جريان سفر سولانا به تهران، مذاكرات اقتصادي و بازرگاني ايران و اتحاديه اروپا كه از سه سال پيش آغاز شده، در صورتي به نتيجه خواهد رسيد كه اتحاديه اروپا احساس كند كه ايران به طور كامل به تعهدات خود عمل مي كند. وي مي گويد: بر خلاف وزير امور خارجه انگليس، آقاي سولانا چهره عمل گراي جامعه اروپا است و چهره جدي تري را عرضه مي كند. اروپاييها بخصوص در مورد جنگ اعراب و اسرائيل داراي حساسيت فوق العاده هستند و انتظار دارند كه بعد از تجديد نظر روابط ايران و مصر، زمينه مساعدتري در تهران براي همكاري در جهت ادامه مذاكرات صلح خاورميانه از جانب ايران صورت بگيرد. در مورد مسائل حقوق بشر جامعه اروپا بيشترين مطالبات را در اين زمينه از جانب ايران دارد و اين مطالبات را با جديت بيشتري مطرح مي كند.