مخالفت اتحاديه عرب با عضويت جمهوري اسلامي به عنوان ناظر، از ديد يك صاحبنظر

عليرضا طاهري (راديو فردا): عربها با نه گفتن به جمهوري اسلامي از ميزباني تهران در جامعه عرب يا اتحاديه عرب به عنوان ميهمان و ناظر سرباز زدند. امارات متحده عربي که با ايران بر سر مالکيت سه جزيره استراتژيک مهم، جزاير ابوموسي، تنب بزرگ، تنب کوچک، اختلاف دارد، همراه با سودان نه گويان اصلي به جمهوري اسلامي بودند. گفت و گويي دارم در اين زمينه با يک استاد حقوق و علوم سياسي دانشگاههاي ايران و بريتانيا. دکتر پيروز مجتهد زاده: دکتر پيروز مجتهد زاده (كارشناس حقوق بين الملل): من فکر مي کنم که در درجه اول ما بايد واقعيتها را روشن بکنيم. من گمان نمي کنم که اگر اتحاديه عرب با تقاضاي ايران الان مخالفت کرد، بسيار جالب توجه و از جهتي حيرت انگيز است، چون به محض اين که اين مساله تقاضاي ايران براي عضويت در اتحاديه عرب مطرح شد، شما در جريان هستيد و همه رسانه هاي جهان در جريان هستند که نخبگان و کارشناسان و برجستگان فکري ايران با اين طرح مخالفت کردند و اين فکر را به شدت محکوم کردند و به دليل اين مخالفت و محکوميتي که از طرف جامعه و مردم ايران صورت گرفت، دولت ايران موضوع را به کلي مسکوت گذاشت و در عمل با مسکوت گذاشتن حرف خودش را پس گرفت. ع. ط: در اين ميان سودان هم که همواره از متحدان نزديک جمهوري اسلامي بوده با عضويت جمهوري اسلامي به عنوان ناظر در اتحاديه يا جامعه عرب مخالفت کرده. اين عجيب نيست؟ دکتر پيروز مجتهد زاده: بله اين عجيب هست بايد ديد که دليل سودان براي اين کار چي هست. ما مي دانيم که سودان هم در وضعيت داخلش تغييرات اساسي پيدا شده است و دولت مرکزي دچار ضعفهايي شده است و لابد دلايل جلب محبت و پشتيباني بعضي از کشورهاي عربي شايد هم امارات متحده عربي، خواستهاي آن کشور را پي گيري مي کند. اما مساله در درجه سر اين است که تقاضاي ايران، همان طور که در سئوال اول شما مطرح شده بود، تقاضاي ايران از ابتدا يک تقاضاي حساب نشده بود که من فکر مي کنم افرادي در وزارت امور خارجه ايران بدون اين که حتي توجه بکنند اين مساله مي تواند مساله بسيار حساس و پيچيده اي باشد، روي يک اشتباه برداشت سياسي دست به اين اقدام زدند ولي خوشبختانه همانطور که ديديم به محض اين که مساله مورد بحث عموم قرار گرفت در داخل ايران، وزارت امور خارجه کوتاه آمد موضوع را مسکوت گذاشت. امارات متحده عربي همان موقع که تقاضاي ايران مطرح شد، به همين صورتي که الان اشاره کردم، بلافاصله اعلام کرد که ايران بايد بر سر ادعاي امارات متحده نسبت به جزاير تنب و ابوموسي با امارات مذاکره بکند. در واقع همان موقع اين حرف معنيش اين بوده است که حالا که ايران تقاضاي عضويت در اتحاديه را از ما کرده است امارات متحده مي خواهد از اين وضعيت سوء استفاده بکند. اين وضعيت را به صورت يک فرصت ازش استفاده بکند و براي خواسته هاي خودش بهره برداري بکند. من فکر مي کنم که در مجموع هيچکدام از اين جهت گيريهاي امارات متحده عربي، چه درگيري قبلي اش در زمينه تقاضاي مذاکره به دليل تقاضاي ايران براي عضويت در اتحاديه عرب و نه موضعگيريش الان به عنوان مخالف عضويت ايران در اتحاد عرب، هيچ گونه اهميت واقعي را نمي تواند مطرح بکند، چرا چون اصل قضيه که عبارت باشد از تقاضاي ايران براي عضويت در اتحاديه عرب، از حيض انتفاغ افتاده است. ع. ط: اصولا در دنياي کنوني ما اين اتحاديه ارزش و پايگاه سياسي موثري دارد که کشوري مثل ايران درخواست کرده بود که عضو آن بشود؟ حتي به عنوان عضو ناظر. دکتر پيروز مجتهد زاده: مطلقا اين اتحاديه ارزش ندارد. حتي من فکر مي کنم که تقاضا براي عضويت در چنين اتحاديه اي در شرايطي که بعضي از اعضاي ديرين اين اتحاديه مثل مثل و ليبي در فکر خروج از اتحاديه هستند، طرح چنين تقاضايي براي عضويت در چنين تشکيلاتي يک اشتباه محض بوده است و يک اشتباه برداشت محض بوده است، من فکر مي کنم که افرادي بيشتر در فکر خوش خيالي بودند تا واقعيت گرايي و نگاه به واقعيتهاي موجود در صحنه سياسي منطقه. اعضاي اتحاديه عرب تقاضاي جمهوري اسلامي براي عضويت بعنوان ناظر در اين اتحاديه را نپذيرفتند. دکتر مجتهدي استاد حقوق و علوم سياسي دانشگاههاي ايران و بريتانيا در مصاحبه با راديو فردا ضمن بي ارزش خواندن اين اتحاديه، تقاضاي ايران براي عضويت در اتحاديه عرب را آنهم زماني که کشورهايي مانند مصر و ليبي قصد خروج از آن را دارند، مخالف واقع گرايي و اشتباه محض مي خواند، با توجه به اين که به محض طرح اين تقاضا از سوي ايران، نخبگان و کارشناسان و برجستگان فکري ايران با اين طرح مخالفت کردند و اين فکر را به شدت محکوم کردند. وي مخالفت امارات متحده عربي و سودان با عضويت ايران در اتحاديه عرب را زماني که اين مساله از جانب ايران مسکوت گذاشته شده بود، بي اهميت مي داند.