ديوان عالي آمريكا امتناع ايالات از پرداخت كمك هزينه تحصيلي به دانشجويان رشته هاي مذهبي را مجاز دانست

اخيرا ديوان عالي کشور در آمريکا راي مهمي صادر کرد در شکايت يک دانشجوي علوم ديني از دولت ايالت واشنگتن که از پرداخت بورسيه براي تحصيل مذهبي به اين دانشجو امتناع ورزيده بود. اين تصميم را کارشناسان حقوقي ضربه بزرگي به برنامه هاي محافظه کاران آمريکا، از جمله دولت جرج بوش دانستند که مي کوشند راهي براي پرداخت کمک دولتي به مدارس مذهبي پيدا کنند. همکار ما بهنام ناطقي از نيويورک گزارش مي دهد. بهنام ناطقي (راديوفردا): در تصميمي که هواداران جدائي مذهب از دولت را خشنود ساخت و ضربه اي به برنامه دولت دست راستي آقاي جرج بوش براي پرداخت کمک‌هاي دولتي به مدارس سازمان‌ مذهبي تلقي شد، ديوان عالي آمريکا Supreme Court راي داد که ايالات حق دارند از پرداخت كمك هزينه تحصيلي به دانشجوياني که در رشته هاي مذهبي و ديني قصد تحصيل دارند، امتناع کنند و يارانه‌هاي تحصيلي خود را به تحصيلات و تحقيقات غيرمذهبي يا سکولار محدود سازند. اين تصميم در پي آن اعلام شد که يک دانشجوي علوم مذهبي از اينکه ايالت واشنگتن در برنامه بورسيه تحصيلي خود تحصيل در رشته هاي مذهبي را از دريافت يارانه محروم کرده است، به دادگاه شکايت برد و آن را ناقض حق انتخاب آزادانه رشته تحصيلي دانست. با تصميم ديوان عالي کشور، که بالاترين مرجع قضائي در آمريکاست، هواداران استفاده از يارانه اي دولتي براي پرداخت هزينه مدارس و رشته هاي تحصيلي مذهبي، که دولت بوش هم به آنها پيوسته بود، شکست سختي متحمل شدند. دولت بوش قصد داشت با استفاده از اين دعواي حقوقي، اصل گسترده اي را جاري سازد که بر مبناي آن، وابستگي يک واحد آموزشي به کليساي مسيحي يا سازمان هاي مذهبي اديان ديگر، نبايد محروم شدن آن واحد آموزشي از دريافت کمک هاي دولتي يا به اصطلاح بيت المال عمومي را سبب شود. شمول گسترده اين دعوا و راي صادره از سوي ديوانعالي کشور آن را به يکي از بحث انگيزترين و مطرح ترين مواردي تبديل کرد که قضات نه گانه ديوانعالي کشور در دوره جاري به آن پرداختند. دولت جمهوريخواه بوش، تلاش مي‌کند برنامه اي تحت عنوان گزينش مدرسه يا school choice را در سطح ايالت ها گسترش دهد که به موجب آن، دولت با دادن کوپن تحصيلي به والدين دانش آموزان به آنها اجازه مي دهد که فرزندان خود را به جاي مدارس دولتي، که بر مبناي جدائي دين از دولت اداره مي شوند، به مدارس خصوصي مذهبي که زير نظر کليساها يا مساجد کار مي کنند، بفرستند. مطابق برنامه آقاي بوش، که در سطح ايالت ها و اينک در سطح فدرال با چالش قضائي روبرو شده است، وجوهات بيت المال مي تواند از طريق انتخاب والدين فرزندان به مدارس مذهبي سرازير شود. راي ديوانعالي کشور از اين نظر اهميت دارد که اين برنامه را با مشکل حقوقي عمده اي روبرو مي سازد، هر جند که در راي ديوانعالي که رئيس آن، Chief Justice William Rehnquist نگاشته است، از برنامه گزينش مدرسه يا school choice دولت آقاي بوش نامي به ميان نيامده و به اين ترتيب، سئوالهاي عمده اي در اين باره به آراي بعدي ديوانعالي واگذار شده است در باره دعاوي ديگري که دراين مورد به آن ارجاع خواهد شد. با اين حال، راي ديوانعالي کشور، به صراحت تاکيد مي‌کند که آزادي انتخاب رشته تحصيلي نمي تواند بهانه اي باشد براي اينکه دولتي که تحصيل در رشته هاي غيرمذهبي را يارانه مي پردازد، لزوما هزينه تحصيل در رشته هاي مذهبي را نيز تامين کند. رئيس ديوانعالي کشور تاکيد کرد که تمايزي که دولت ايالت واشنگتن بين تحصيل مذهبي و غيرمذهبي قائل شده است ناشي از مخالفت يا ضديت با مذهب نيست بلکه نشان مي دهد که دولت نمي خوهد براي ترويج مذهبي خاص از بيت المال عمومي هزينه کند. در تصميمي كه هواداران جدايي مذهب از حكومت را خوشنود ساخت و ضربه اي به برنامه دولت دست راستي آقاي جرج بوش براي پرداخت كمك هاي دولتي به سازمان هاي خيريه مذهبي و مدارس مذهبي تلقي شد، ديوانعالي كشور آمريكا راي داد كه ايالت هاي اين كشور مي توانند از پرداخت يارانه دولتي به محصلان علوم ديني خودداري كنند. اين تصميم در پي آن اعلام شد كه يك دانشجوي علوم مذهبي از اينكه ايالت واشنگتن در برنامه بورسيه تحصيلي خود، تحصيل در رشته هاي مذهبي را از دريافت كمك هزينه تحصيلي محروم كرده است، به دادگاه شكايت برده بود و آن را مغاير حق آزادي انتخاب رشته تحصيلي دانست.