چگونگي برگزاري مراسم سوگواري عاشورا در تهران، از ديد يک روزنامه نگار

جمشيد چالنگي (راديوفردا): امروز مراسم عاشورا در تهران چگونه برگزار شد؟ از راديوفردا، فرين عاصمي با آرش قويدل، روزنامه نگار در تهران، در اين مورد گفتگو کرده است. آرش قويدل (روزنامه نگار، تهران): در خيابان 15 خرداد امروز برنامه آتش زدن خيمه ها انجام شد و چند هزار نفر از مردم بيننده اين برنامه بودند و خيابان مملو از جمعيت بود. چون دقيقا بازار و خيابان 15 خرداد مرکز انجام اين برنامه هاي سوگواري و عزاداري و تاسوعا و عاشورا هست. و بالاتر از آن هم ميدان ارگ بود که يک مرکزيت خاصي دارد. الان ديگر اوج عزاداري ها در تهران هست و همه ريخته اند در خيابان ها. فرين عاصمي (راديوفردا): در شمال شهر هم به همين صورت است؟ آرش قويدل: به همين صورت هست، اما تعدد دستجات در پايين شهر بيشتر از بالاي شهر است. در بالاي شهر تعداد هيات ها در مجموع قابل توجه است. تا چند سال پيش بيشتر در پايين شهر بود، اما الان به همان اندازه هم در بالاي شهر است و هيات هايي هم هستند که خيلي شايد سنگين و رنگين تر هم برگزار مي کنند. در خيابان 15 خرداد، چند نفر از اين خارجي ها را ديدم که متوجه شدم اينها از سفارت لهستان و از سفارت دانمارک و اينها هستند. من از ايشان سوال مي کردم که شما چرا اينجا آمديد، ... براي چند تا از خارجي هايي که آنجا بودند برنامه جالبي بود. ف.ع.: فکر مي کنيد براي جوان هاي ايراني هم جالب است که مثلا مي روند نگاه مي کنند، يا واقعا از روي عقيده شان مي روند؟ آرش قويدل: هم روي عقيده شان مي روند يک سري، و يک سري هم دوست دارند که نگاه بکنند. يعني واقعا يک سري عقيده دارند به عزاداري، مي آيند و عزاداري مي کنند. يک سري هم نه، به عنوان يک سنت، به عنوان يک سنتي که از قبل بوده و الان هم دارد اجراء مي شود، دوست دارند بيايند نگاه بکنند. و خيلي ها هم مي آيند نگاه مي کنند، عليرغم اينکه شايد عقيده اي هم نداشته باشند. ما مثلا امروز در همين خيابان 15 خرداد، همه تيپ بودند، يعني مثلا کساني بودند که مذهبي بودند. همه تيپي مي آيند و خيلي ها براي تماشا مي آيند و دوست دارند که برنامه را تماشا بکنند. و اين برنامه هر سال اجراء مي شود و بيننده هاي زيادي هم دارد. و در کنار آن دسته هاي سينه زني رد مي شود و اينها. همچنين در بازار هم دسته ها مرتب حرکت مي کنند و در مقاطع مختلف مي ايستند و در آنجا نوحه سرايي و سينه زني و اينها را دارند. در ميان جوان ها هم دقيقا همين مساله هست. يعني يک سري عقيده دارند به اين مساله، مي آيند و در مراسم شرکت مي کنند و عقيده زيادي دارند. يک سري هم با وجود اينکه عقيده ندارند، اما دوست دارند که بيايند و نگاه بکنند. ما آن طيفي که نه علاقه اي به اين سنت داشته باشد و يا تماشا کردن را دوست دارد و نه کلا اعتقادي به اين مسائل داشته باشد، نداريم. کلا آنهايي هم که شايد دوست هم داشته باشند، اما کلا اين حال و هوا را دوست دارند و مي روند بيرون، شب ها ساعت 10 مي زنند بيرون، مي روند دسته ها را نگاه مي کنند. ف.ع.: بعضي ها شکايت مي کنند که اشعار و نوحه هايي که استفاده مي شود در سال هاي اخير، عاميانه شده و بيشتر به ادبيات کوچه و بازاري نزديک شده است. در اين باره چه نظري داريد؟ آرش قويدل: اين يک فرضيه اي است که به سال هاي گذشته بر نمي گردد. خيلي وقت است که اينطوري شده و حتي بعضي اعتقاد دارند که بعضي مداح ها با احساسات مردم خيلي بازي مي کنند. و اين کار را خيلي کار ناپسندي مي دانند. و اين استفاده از ادبيات عاميانه و خيلي سطح پايين در نوحه سرايي، چيزي هست که متاسفانه در سال هاي گذشته بيشتر اين مساله ديده مي شود. اما يک چيزي است که قبلا هم بوده متاسفانه و عمدتا افراد روشنفکر و افرادي که با فکر بازتري نسبت به اين پديده نگاه مي کنند، هميشه به اين مساله معتقد بودند. آرش قويدل، روزنامه نگار در تهران، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که در خيابان 15 خرداد امروز برنامه آتش زدن خيمه ها انجام شد و چند هزار نفر از مردم بيننده اين برنامه بودند. اين خيابان مرکز انجام برنامه هاي سوگواري و عزاداري و تاسوعا و عاشورا هست. تعدد دسته هاي عزاداري در پايين شهر بيشتر از بالاي شهر است. در اين ميان نيز گروهي از جوانان ايراني از روي عقيده و گروهي نيز براي تماشا به اين مراسم مي پيوندند. نگاه عده اي به اين مراسم، به عنوان سنتي است که از قبل بوده و الان هم دارد اجراء مي شود و دوست دارند که بيايند و نگاه کنند. در مجموع طيفي که نه علاقه اي به اين سنت و تماشا کردن داشه باشد و نه کلا اعتقادي به اين مسائل داشته باشد، نداريم.