(rm) صدا |
فاطمه امان (راديو فردا): كاخ سفيد بار ديگر بر آنچه كه نگرانيهاي عميق در مورد برنامه هاي هسته اي ايران ناميد تاكيد كرد. اين اظهارات در حالي مطرح مي شود كه قرار است پرزيدنت بوش با محمد البرادعي، رئيس سازمان بين المللي انرژي اتمي ديدار كند. همكارم علي سجادي گفتگويي دارد با کنث بريل Kenneth Brill، نماينده آمريكا در سازمان بين المللي انرژي اتمي.
علي سجادي (راديو فردا): موضوع برنامه هاي هسته اي ايران ماهها است كه باعث تنشهاي فراواني چه در داخل ايران و چه در روابط خارجي جمهوري اسلامي شده و هنوز معلوم نيست به كجا خواهد انجاميد.
از يك سو ايران مي گويد همه مدارك و اطلاعات لازم را در اختيار سازمان بين المللي انرژي اتمي قرار داده و از سوي ديگر هر بار كه كشف جديدي درباره برنامه هاي هسته اي ايران صورت مي گيرد و اطلاعاتي تازه فاش مي شود كه قبلا توسط ايران اعلام نشده بوده است، دولت ايران سعي مي كند آن را ناشي از بي توجهي قلمداد كند، در حالي كه اعضاي هيات مديره سازمان بين المللي انرژي اتمي و به ويژه آمريكا احساس مي كنند كه الگوي ارائه قطره اي اطلاعات پس از فاش شدن، الگويي است كه نشان از پنهانكاري وسيعتري از سوي جمهوري اسلامي ايران در زمينه برنامه هاي هسته ايش دارد.
موضوع برنامه هسته اي ايران را در گفتگو با کنث بريل، سفير ايالات متحده آمريكا در سازمان بين المللي انرژي اتمي در ميان نهادم و از او پرسيدم شيوه برخورد آمريكا با سازمان با موضوع برنامه هاي ايران چگونه است و آيا آمريكا در مورد ايران شيوه متفاوتي به كار مي برد؟ آقاي كنت بريل گفت:
کنث بريل (سفير آمريكا در سازمان بين المللي انرژي اتمي): شيوه آمريكا درباره موضوع ايران در سازمان بين المللي انرژي اتمي همان شيوه اي است كه درباره ديگر موضوعات در اين سازمان اعمال مي شود و آن بر اساس تعهدات قانوني است كه كشورها پذيرفته اند و نيز گزارشهاي سازمان از چگونگي انجام اين تعهدات. در مورد ايران سازمان در طول حدود دو سال به ادعاهايي پرداخته كه ايران برنامه هايي را پيش مي برد كه به سازمان اعلام نكرده است و سازمان با بررسي اين موضوع، مثالهاي زيادي يافت كه ايران بر اساس تعهداتش و قراردادهايش كارهايي انجام داد كه نمي بايست انجام مي داد و به اين دليل بود كه در ماه نوامبر رئيس سازمان اعلام كرد كه ايران تعهداتش را نسبت به قراردادهايش در طول سالها نقض كرده است. هدف ما در همكاري با سازمان در مورد ايران اين است كه اولا از برنامه هسته اي ايران مطلع شويم و دوم اينكه مطمئن شويم ايران به تعهداتش در قبال قراردادهايي كه امضا كرده، عمل مي كند كه هيچ برنامه هسته اي نظامي ندارد. در حالي كه برخي از گزارشهاي سازمان خلاف آن را نشان مي دهد و برخي اطلاعات ديگر هم وجود دارد كه مي گويد ايران در تلاش است كه از نيروي هسته اي براي توليد سلاح هسته اي استفاده كند.
ع . س : از سفير ايالات متحده در سازمان بين المللي انرژي اتمي پرسيدم: مشكل مطرح ميان سازمان بين المللي انرژي اتمي و ايران چگونه مي تواند با موفقيت به پايان برسد و توفيق، از نظر شما رسيدن به چه حاصلي است. آقاي کنث بريل گفت:
ب . ن : من فكر مي كنم توفيق، فاش شدن كامل برنامه هسته اي ايران است و يافتن راههاي قابل اثباتي كه فعاليتهاي هسته اي ايران در آينده منحصرا براي مقاصد صلح جويانه مي باشد. سازمان بين المللي انرژي اتمي در اين باره مشغول فعاليت است، ولي روشن است كه كارهاي بسياري بايد انجام شود و من فكر مي كنم در حالي كه دولت ايران علاقه مند به تمام كردن موضوع است، ولي مي گويد همه اطلاعات را ارائه كرده در جلسه هيات مديره كه هفته قبل در وين برگزار شد، همه كشورها در هيات مديره با رئيس سازمان موافق بودند كه كارهاي بسياري بايد انجام شود و سازمان بايد به فعاليتهايش تا زماني كه كاملا از برنامه هسته اي ايران مطلع شوند ورضايت همه جلب شود، ادامه دهد.
ع . س : به آقاي بريل يادآوري كردم كه يكي از نكاتي كه ايران به آن اشاره مي كند، اعمال معيارهاي دوگانه از سوي آمريكا و قدرتهاي جهاني است. مثلا در حالي كه پاكستان در همسايگي ايران داراي سلاح هسته اي است، مورد اعتراض واقع نمي شود و هيچگونه فشاري از سوي آمريكا بر آن كشور وارد نمي شود. سفير آمريكا در سازمان بين المللي انرژي اتمي در اين باره گفت:
ب . ن : ما معيارهاي دوگانه نداريم. دولت ايران به طور داوطلبانه پيمان منع گسترش سلاحهاي هسته اي را امضاء كرد و اعلام كرد كه در تلاش بدست آوردن سلاح اتمي نيست. اگرچه به تلاش پنهاني براي دستيابي به توانايي ساخت سلاح اتمي ادامه داده است. بنابراين من فكر مي كنم آنچه ايالات متحده و ديگر اعضاي هيات مديره سازمان از ايران انتظار دارند، احترام به تعهداتي است كه پذيرفته است. متاسفانه پاكستان عضو منع گسترش سلاحهاي هسته اي نيست و دولت آمريكا سالها است كه دائما اين كشور را تحت فشار قرار داده است تا به اين پيمان بپيوندد و بر اثر تلاش ساليان آمريكا بود كه نقش عبدالقديرخان در عرضه تكنولوژي هسته اي به برخي از كشورها آشكار شد. ما سالها است كه نگران اين موضوع هستيم و همواره بر آن تاكيد كرده ايم.
ع . س : از آقاي بريل پرسيدم موضوع برنامه هسته اي ايران و اختلاف ايران با سازمان بين امللي انرژي اتمي تا چه زماني طول خواه د كشيد و اگر ايران نتواند اعضاي هيات مديره را در اجلاس ماه ژوئن قانع كند، چه خواهد شد؟
ب . ن : آنچه در جلسه هيات مديره ماه ژوئن خواهد گذشت، بستگي به گزارش رئيس سازمان دارد. اين واقعيت كه دولت ايران بازرسيهايي را كه قرار بود سيزده مارس انجام شود به تعويق افكنده است، نشانه خوبي از آنچه سازمان قادر به گزارش آن خواهد بود نيست و بازرسان موفق نخواهند شد كارشان را به اتمام رسانند. من فكر مي كنم اگر گزارش سازمان درباره عدم همكاري ايران باشد و يا چيزهاي بيشتري مانند آنچه كه در گذشته يافته اند مانند پلوتونيوم يا دستگاه پي دو بيابند، آنگاه هيات مديره موضع قويتري در حمايت از سازمان خواهند داشت تا فشار بيشتري بر ايران براي همكاري با سازمان وارد كنند و ممكن است از اين هم جلوتر بروند. اين همه بستگي به گزارشي دارد كه رئيس سازمان ارائه مي دهد. من نمي خواهم پيش بيني كنم، اما فكر مي كنم اين روشن است كه نگراني هيات مديره در حال افزايش است و در حالي كه از همكاريهاي انجام شده سپاسگزار است، اما سازمان روشن كرده كه ميزان همكاريها كافي نبوده و به همكاريهاي بيشتري نياز است. هيات مديره نمونه ليبي را اكنون نمونه خوبي مي داند كه برنامه هاي خود را كاملا به سازمان ارائه داد و حتي اطلاعاتي را كه از آنها خواسته شده بود، داوطلبانه در اختيار سازمان گذاشت و رئيس سازمان شخصا از ايران خواسته مانند ليبي عمل كند و اطلاعات لازم را قبل از آنكه خواسته شود، ارائه كند. من فكر مي كنم تحمل هيات مديره در مورد همكاريهاي قطره اي و واكنشي ايران در حال تمام شدن است و اگر بهبود قابل توجهي در همكاري ايران حاصل نشود، بازتاب آن را در اجلاس ماه ژوئن خواهيم ديد.
ع . س: آيا مجهز بودن به سلاح اتمي باعث ايجاد امنيت ملي بيشتري مي شود؟ سفير آمريكا در سازمان بين المللي انرژي اتمي در اين باره مي گويد:
ب . ن : من فكر مي كنم كشورهايي كه به جستجوي سلاح كشتار جمعي مي روند، كمكي به تامين امنيت مردمشان نمي كنند. برنامه هاي سلاحهاي كشتار جمعي توجه را جلب مي كند و باعث امنيت كمتري از نظر نظامي مي شود. در همين حال اين نوع برنامه ها بسيار بسيار گران هستند و من فكر مي كنم مردم ايران بايد نگاهي بياندازند به تاسيسات نطنز و ببينند كه آشكارا صدها ميليون دلار خرج ساختن تاسيساتي شده كه هدف آن روشن نيست. بنابراين از نظر امنيت بايد گفته شود سلاحهاي كشتار جمعي امنيت بوجود نمي آورد و گران بودن آن كشورها را از فعاليتهاي اقتصادي سازنده براي بهبود وضع مردم از قبيل ايجاد كار و تامين زندگي بهتر باز مي دارد. ما فكر مي كنيم در مورد ليبي آقاي قزافي بعد از سالها دريافت كه تلاش در كسب توانايي ساخت سلاحهاي كشتار جمعي باعث ضعف اقتصادي و كاهش امنيت كشورش شده است. ما فكر مي كنيم كه ايران هم مي تواند به چنين قضاوتي برسد كه اگر دست از برنامه توليد سلاحهاي كشتار جمعيش بردارد، هم امنيت كشور و هم اقتصاد كشور بهبود مي يابد و احتمال بيشتري براي برقراري روابط عادي با جامعه بين المللي مي يابد. ما فكر مي كنيم براي مردم ايران مهم است كه بدانند كه تلاش براي توليد سلاحهاي هسته اي و كشتار جمعي به بن بست ختم مي شود، به جايي نمي رسد و هزينه هاي گزافي دارد. موضوع برنامه هاي هسته اي جمهوري اسلامي ماهها است كه باعث تنشهاي فراواني چه در داخل ايران و چه در روابط خارجي جمهوري اسلامي شده و هنوز معلوم نيست به كجا خواهد انجاميد. کنث بريل، سفير آمريكا در هيات مديره سازمان بين المللي انرژي اتمي، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که هدف آمريکا اين است كه اولا برنامه هسته اي جمهوري اسلامي روشن شود و دوم اينكه اطمينان حاصل شود که تهران به تعهدات خود در قبال قراردادهايي كه امضا كرده، عمل مي كند كه هيچ برنامه هسته اي نظامي ندارد. آقاي بريل مي افزايد که تحمل هيات مديره در مورد همكاريهاي قطره اي و واكنشي جمهوري اسلامي در حال تمام شدن است و اگر بهبود قابل توجهي در همكاري تهران حاصل نشود، بازتاب آن را در اجلاس ماه ژوئن خواهيم ديد.
