لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۵:۱۰

کارنامه حکومت ايران 25 سال پس از همه پرسي جمهوري اسلامي، از ديد چند صاحبنظر


(rm) صدا |
امير آرمين (راديو فردا): دوازدهم فروردين سالگرد همه پرسي جمهوري اسلامي است. در 25 سال پيش و كمتر از دو ماه پس از فروپاشي نظام پادشاهي در ايران از مردم خواسته شد در يك همه پرسي به جمهوري اسلامي پاسخ آري يا نه بدهند. اين همه پرسي با اكثريت بيش از نود درصد به تصويب رسيد. دوازدهم فروردين ماه به مناسبت همه پرسي سال 1358 در مورد نوع حكومت در ايران روز جمهوري اسلامي ناميده شده است. در آن سال مردم مي بايست در همه پرسي به جمهوري اسلامي نه يك كلمه كم، نه يك كلمه زياد بي آنكه ماهيت آن را بدانند و قانون اساسي نوشته شده باشد، راي بدهند. در آن روز هنوز ولايت فقيه واژگاني ناآشنا براي مردم بود. همينطور مجلس خبرگان و مجمع تشخيص مصلحت نظام. عقيده عمومي بر اين بود كه مجلس موسسان به نمايندگي از طرف همه قشرها و ديدگاهها برپا مي شود و قانون اساسي برپايه حاكميت ملت تغيير مي كند. اكنون در بيست و پنجمين سال آن همه پرسي، عده اي از صاحبنظران و دست اندركاران نظام در ايران پيرامون آن رويداد، وزن جمهوريت و اسلاميت در نظام، وضع حاكميت ملي، اوضاع اقتصادي، سياسي و مطبوعاتي با خبرگزاريهاي دانشجويان ايران و كار ايران گفتگو كرده اند. فاطمه امان (راديوفردا): محسن رهامي مي گويد: خواست آن روز مردم هنوز محقق نشده است و پس از انقلاب مشروطه، آرمان جمهوريت و تشكيل نظام مردم سالار مورد پيگيري نخبگان جامعه بوده است. در بعد جمهوريت مردم احساس مي كنند نقش آنها در تعيين اركان اصلي نظام هر روز كمرنگتر مي شود و دخالتهاي بعضي نهادها و مسئولان تاثيرگذاري نقش ملت را كاهش داده و نمونه بارز آن انتخابات مجلس هفتم بود كه ديديم چگونه به دليل مايوس شدن از تحقق جمهوريت، در بخش عمده اي از شهرهاي بزرگ راي ندادند. به گفته او مردم رفتار دولتمردان جمهوري اسلامي را با دولتمردان نظام پادشاهي مقايسه مي كنند و چه بسا رفتار بعضي از دولتمردان نظام پادشاهي را بهتر يا دست كم برابر دولتمردان جمهوري اسلامي مي گيرند. مردم از نبود عدالت و برابري شكايت دارند. ا . آ: محمد شاهي عربلو، نماينده مجلس از آثار همه پرسي سال 1358 ايران، فروپاشي نظام شوروي سابق مي داند و مي گويد برخي هنوز هم نمي خواهند تاثيرپذيري استقرار نظام اسلامي بر منطقه و جهان را باور كنند. اين نماينده مدعي است كه ايرانيان هنوز هم حكومت اسلامي را به هر حكومت ديگري ترجيح مي دهند و انتخابات مجلس هفتم اين امر را به خوبي نشان داد كه 25 ميليون نفر به پاي صندوقهاي راي رفتند. شاهي عربلو تهديدي را كه متوجه حكومت اسلامي است از داخل مي داند و مي گويد: مشكلات معيشتي و اقتصادي و فشار بر قشرهاي پاييني و وضع بد اداره ها، تهديدهاي بالقوه عليه نظام است. ف . ا: محمد سيف زاده، حقوقدان، تحقق نيافتن خواست مردم را ناشي از تناقضهاي موجود ميان جمهوريت و اسلاميت مي داند و مي گويد: در جمهوري اسلامي قوانين با ميل اشخاص به اجرا در مي آيد و حركت دوم خرداد تناقض ميان اسلاميت و جمهوريت را نشان داد. ناديده گرفتن مصونيت نمايندگان مجلس ششم، موازي كاري در قانونگذاري، تضعيف قانونگذاري مجلس، محدوديت نظارت و دخالت مجلس در امور نهادها و مسئوليتهاي انتصابي از جمله موارد ديگري است كه نارساييهاي قانون اساسي را نشان مي دهد. ا . آ : ابراهيم يزدي، رهبر نهضت آزادي كه در دولت بازرگان معاون نخست وزير و وزير امور خارجه بود، مي گويد: هنگام همه پرسي قانون اساسي معين نشده بود و مردم با توجه به مصاحبه هاي رهبر انقلاب و توضيحات او پيرامون جمهوري اسلامي به آن راي دادند. در آن مصاحبه ها گفته شده بود حزبهاي مخالف به شرط تمكين از قانون حق فعاليت دارند. ف . ا: آقاي هاشم زاده هريسي، عضو خبرگان مي گويد: با همه پرسي دوازده فروردين حاكميت الله به جاي حاكميت طاغوت نشست و درواقع حاكميت ملي را كه در قانون اساسي پيشين بر آن تاكيد شده بود، مترادف با حكومت طاغوت مي نامد، اما مي افزايد: كم توجهي به منافع مصالح ملي، از جمله دلايل ناكامي در تحقق آرمانهاي انقلاب و خواستهاي مردم در 25 سال پيش بوده است. ا . آ‌ : حسين شريعتمداري، نماينده آيت الله خامنه اي در روزنامه كيهان مي گويد: هدف اصلي كساني كه مي خواهند جمهوريت و اسلاميت را از هم جدا كنند، آن است كه اسلام بر كرسي حكومت ننشيند. نظام برپايه اسلام ناب محمدي شكل نگيرد. اينها مشكل اصليشان عدالت خواهي اسلام است. مخالفان از عدالت خواهي اسلامي آسيب مي بينند. دوازدهم فروردين سالگرد همه پرسي جمهوري اسلامي است. در 25 سال پيش و كمتر از دو ماه پس از فروپاشي نظام پادشاهي در ايران از مردم خواسته شد در يك همه پرسي به جمهوري اسلامي پاسخ آري يا نه بدهند، در حالي که مردم نه ماهيت آن را مي دانستند، و نه هنوز و قانون اساسي نوشته شده بود. در آن روز هنوز ولايت فقيه واژگاني ناآشنا براي مردم بود. همينطور مجلس خبرگان و مجمع تشخيص مصلحت نظام. عقيده عمومي بر اين بود كه مجلس موسسان به نمايندگي از طرف همه قشرها و ديدگاهها برپا مي شود و قانون اساسي برپايه حاكميت ملت تغيير مي كند. راديوفردا مروري دارد بر نظرات صاحبنظران و دست اندركاران نظام، در مصاحبه با خبرگزاريهاي دانشجويان ايران و كار ايران، پيرامون همه پرسي جمهوري اسلامي، وزن جمهوريت و اسلاميت در نظام، وضع حاكميت ملي، و اوضاع اقتصادي، سياسي و مطبوعاتي.
XS
SM
MD
LG