چهار دانشگاه آمريكا در راس فهرست دانشگاه هاي برتر جهان قرار گرفتند: سقوط سطح علمي دانشگاههاي ايران

جمشيد چالنگي (راديوفردا): در يك بررسي گسترده بين المللي كه دانشگاه جياتون در شانگهاي انجام داده است، 500 دانشگاه برتر جهان به ترتيب رتبه در سال 2003 معرفي شده اند. در اين فهرست نه نامي از دانشگاههاي عربي است و نه نامي از دانشگاه ايران. مهدي خلجي (راديو فردا): دانشگاه جيائوتونگ در شانگهاي برپايه ميزان استادان برنده جايزه نوبل، شمار مقالات چاپ شده در نشريات معتبر علمي و استانداردهاي آموزشي، فهرست 500 دانشگاه جهان را به ترتيب رتبه اعلام كرده است. برترين دانشگاه، دانشگاه هاروارد در آمريكا است. سه دانشگاه پس از آن نيز در آمريكا هستند. دانشگاه استانفورد، دانشگاه برکلي كاليفرنيا و پنجمين دانشگاه جهان از نظر رتبه علمي، دانشگاه كمبريج انگلستان است. در ميان 50 دانشگاه اول جهان، 35 دانشگاه برتر در ايالات متحده آمريكا هستند. پس از آن كشورهايي چون ژاپن، انگلستان، سوئيس، هلند، سوئد و كانادا قرار دارند. در اين فهرست هيچ نامي از دانشگاههاي ايران يا كشورهاي عربي نيست. از ميان كشورهاي اسلامي در اين فهرست تنها نام چند كشور معدود مانند مالزي به چشم مي خورد. اين فهرست تا اندازه اي نشان دهنده نقشه تعليم و تربيت در جهان است. اين كه چه كشورهايي نهادهاي اصلي توليد دانش را در دست دارند و چه دانشگاههايي پشتوانه اقتدار علمي هستند. آنچه شايد براي كارشناسان آموزش علي ترديد ناپذير باشد، اين است كه بخش مهمي از پيشرفت نهادهاي آموزشي در همه كشورها به ميزان سرمايه گذاري دولتي و خصوصي براي بخش آموزش بستگي دارد. به همين دليل كشوري مانند آمريكا برخوردار از بلندرتبه ترين دانشگاههاي جهان است كه حتي در ميدان رقابت از دانشگاههاي كهنسالي مانند سربن در فرانسه و آكسفورد در انگلستان نيز پيشي گرفته است. در فرانسه بودجه آموزش و تحقيقات، يكي از مسائل و دل مشغوليهاي چند سال اخير دولت است كه موجب ناخرسندي بيشتر استادان دانشگاه و اهل فرهنگ نيز شده است. اما در ايران، كارشناسان آموزش عالي در ايران مي گويند: رتبه دانشگاه تهران نسبت به سي سال پيش تنزلي آشكار كرده است. در بيست سال گذشته دانشگاههاي بسياري در ايران تاسيس شد. دانشگاه آزاد اسلامي، دانشگاه شاهد، دانشگاه پيام نور و همچنين بسياري از روحانيون خود به فكر تاسيس دانشگاه افتادند. مانند آيت الله محمدرضا مهدوي كني با دانشگاه امام صادق و آيت الله عبدالكريم موسوي اردبيلي با دانشگاه مفيد. از سوي ديگر نهادهاي دولتي هم هر كدام كه توانسته اند دانشگاهي تاسيس كردند مانند دانشگاه امام محمد باقر وابسته به وزارت اطلاعات. از نگاه كارشناسان حاصل اين همه دانشگاه بدون توجه به استانداردهاي بين المللي افزايش كميت دانش آموختگان دانشگاهها همراه با افت شديد كيفيت علمي بوده است. كارشناسان مي گويند در ايران گاهي دريافت مدرك دانشگاهي بسيار آسانتر از كشورهايي است كه دانشگاههاي معتبر دارند. اين در حالي است كه هرساله حدود دو ميليون جوان ايراني پشت ميله هاي كنكور دانشگاههاي دولتي، زمان را به دلهره و هراس مي گذرانند. بحران تعليم و تربيت در ايران هم به سرمايه گذاري اقتصادي بازمي گردد و هم به سياستهاي فرهنگي حكومت و از همه شايد مهمتر، نوع تلقي و برداشتي كه از پديده دانشگاه، علم مدرن و فرهنگ جديد در ايران وجود دارد. دانشگاه جيائوتونگ در شانگهاي برپايه ميزان استادان برنده جايزه نوبل، شمار مقالات چاپ شده در نشريات معتبر علمي و استانداردهاي آموزشي، فهرست 500 دانشگاه جهان را به ترتيب رتبه اعلام كرده است. برترين دانشگاه، دانشگاه هاروارد در آمريكا است. سه دانشگاه پس از آن نيز در آمريكا هستند. دانشگاه استانفورد، دانشگاه برکلي كاليفرنيا و پنجمين دانشگاه جهان از نظر رتبه علمي، دانشگاه كمبريج انگلستان است. در ميان 50 دانشگاه اول جهان، 35 دانشگاه برتر در ايالات متحده آمريكا هستند. پس از آن كشورهايي چون ژاپن، انگلستان، سوئيس، هلند، سوئد و كانادا قرار دارند. در اين فهرست هيچ نامي از دانشگاههاي ايران يا كشورهاي عربي نيست. از ميان كشورهاي اسلامي در اين فهرست تنها نام چند كشور معدود مانند مالزي به چشم مي خورد. اين فهرست تا اندازه اي نشان دهنده نقشه تعليم و تربيت در جهان است. اين كه چه كشورهايي نهادهاي اصلي توليد دانش را در دست دارند و چه دانشگاههايي پشتوانه اقتدار علمي هستند. آنچه شايد براي كارشناسان آموزش علي ترديد ناپذير باشد، اين است كه بخش مهمي از پيشرفت نهادهاي آموزشي در همه كشورها به ميزان سرمايه گذاري دولتي و خصوصي براي بخش آموزش بستگي دارد. به همين دليل كشوري مانند آمريكا برخوردار از بلندرتبه ترين دانشگاههاي جهان است كه حتي در ميدان رقابت از دانشگاههاي كهنسالي مانند سربن در فرانسه و آكسفورد در انگلستان نيز پيشي گرفته است. در فرانسه بودجه آموزش و تحقيقات، يكي از مسائل و دل مشغوليهاي چند سال اخير دولت است كه موجب ناخرسندي بيشتر استادان دانشگاه و اهل فرهنگ نيز شده است. اما در ايران، كارشناسان آموزش عالي در ايران مي گويند: رتبه دانشگاه تهران نسبت به سي سال پيش تنزلي آشكار كرده است. در بيست سال گذشته دانشگاههاي بسياري در ايران تاسيس شد. دانشگاه آزاد اسلامي، دانشگاه شاهد، دانشگاه پيام نور و همچنين بسياري از روحانيون خود به فكر تاسيس دانشگاه افتادند. مانند آيت الله محمدرضا مهدوي كني با دانشگاه امام صادق و آيت الله عبدالكريم موسوي اردبيلي با دانشگاه مفيد. از سوي ديگر نهادهاي دولتي هم هر كدام كه توانسته اند دانشگاهي تاسيس كردند مانند دانشگاه امام محمد باقر وابسته به وزارت اطلاعات. از نگاه كارشناسان حاصل اين همه دانشگاه بدون توجه به استانداردهاي بين المللي افزايش كميت دانش آموختگان دانشگاهها همراه با افت شديد كيفيت علمي بوده است. كارشناسان مي گويند در ايران گاهي دريافت مدرك دانشگاهي بسيار آسانتر از كشورهايي است كه دانشگاههاي معتبر دارند. اين در حالي است كه هرساله حدود دو ميليون جوان ايراني پشت ميله هاي كنكور دانشگاههاي دولتي، زمان را به دلهره و هراس مي گذرانند. بحران تعليم و تربيت در ايران هم به سرمايه گذاري اقتصادي بازمي گردد و هم به سياستهاي فرهنگي حكومت و از همه شايد مهمتر، نوع تلقي و برداشتي كه از پديده دانشگاه، علم مدرن و فرهنگ جديد در ايران وجود دارد.