(rm) صدا |
از امير نادري کارگردان برجسته فيلمهاي مشهوري مثل تنگنا، خداحافظ رفيق و تنگسير، که نزديک به ده سال است در نيويورک مقيم شده است، فيلم جديدي به نام مراتان Marathon از هفته پيش در نيويورک اکران عمومي گرفت. آقاي نادري اغلب صحنه هاي فيلم مراتان را در راه‌آهن زيرزميني فيلمبرداري کرده است. همکار ما بهنام ناطقي از نيويورک گزارش مي دهد.
بهنام ناطقي (نيويورک): آخرين فيلم آقاي اميرنادري، کارگردان مهاجر، فيلمي به نام مراتان Marathon دو سال پيش ساخته شده و سال گذشته در جشنواره فيلم ترايبکا به نمايش در آمد. اين سومين کار اميرنادري در آمريکا، نخستين کار اوست که به اکران عمومي راه پيدا مي‌کند. نخستين فيلم آمريکائي او Manhattan by Numbers فقط چند روز در نيويورک اکران شد و فيلم بعد او ABC Manhattan اکران عمومي نگرفت.
در فيلم مراتان، يک دخترخانم آمريکائي که نقش او را هنرپيشه جوان خانم Sara Paul بازي مي‌کند، با خودش مسابقه مي‌دهد که در 24 ساعت رکورد جدول حل کردن را بشکند. او براي تمرکز به سروصدا و شلوغي احتياج دارد بنابراين تمام فيلم در قطارهاي زيرزميني نيويورک و راهروهاي شلوغ و تودرتوي آن مي‌گذرد.
انتخاب فضاي راه‌آهن زيرزميني به آقاي نادري فرصت مي‌دهد که هويت بصري مشخصي براي اين فيلم کمابيش بدون قصه و انتزاعي پيدا کند و چالش او، که به نوشته منتقدان نيويورکي به خوبي از پس آن بر مي‌آيد، فائق آمدن بر کسالت و تکراري است که استفاده کننده هر روز قطارها و ايستگاهها در باره آن احساس مي‌کنند و جستجو در زوايا و تصوير‌ها، براي يافتن نوعي خيرگي و زيبائي. تنها اشاره داستاني و گفتار اين فيلم، صداي مادر شخصيت قهرمان فيلم است که هر چند ساعت يکبار پيغامي روي پيامگير او مي‌گذارد که در واقع موضوع فيلم را براي تماشاگر تشريح مي‌کند.
منتقد نيويورک تايمز به وجه مشترک فيلمهاي آمريکائي آقاي نادري آشاره مي‌کند که در آنها سيستم نمره اي خيابانها و راه آهن Manhattan بررسي شده است. در فيلم اول او روزنامه‌نگار بي پولي از بالا تا پائين شهر را در پي قرض کند چندصد دلار طي مي‌کند، در فيلم ABC Manhattan محله جنوب شرقي مرکز نيويورک موضوع فيلم است که خيابانهايش به جاي شماره با حروف مشخص شده اند و در فيلم مراتان، راه آهن زيرزميني شهرو ايستگاه‌هاي آن. منتقد نيويورک تايمز فرماليسم ناب در فيلمهاي اخير آقاي نادري را وجه مشخصه آن مي‌داند و منتقد ويلج وويس Village Voice پايان فيلم را ستوده است که بعد از سروصدا و همهمه و ازدحام، به ا نمايش شهر زير پوشش برف و سکوت و آرامش کامل منتهي مي‌شود. اما منتقد Time Out اين فيلم را به تجربه‌اي حتي پائين‌تر از سطح محصلان مدارس سينمائي تشبيه کرده است ونوشته است وقتي موضوع غيرعادي اين فيلم معلوم شد تماشاگر کار ديگري ندارد جز اينکه در تکرار صحنه‌هاي مشابه و قطع‌هاي مکرر از خانه هاي جدول کلمات به صحنه‌هاي پرسه شخصيت در قطارها و ايستگاه، منتظر انفجار يا ذوب نهائي و قابل پيش‌بيني شخصيت بنيشيند. اما در اين مسير، آقاي نادري صحنه‌هاي خيرکننده‌اي ازداخل مترو نيويورک گرفته است، و تنها جائي که به موسيقي مي‌رسد موقعي است که به روي طبل نوازان هيپ هاپ که از سطل‌هاي پلاستيکي رنگ و مصالح ساختماني براي خود طبل ساخته اند، مکث مي‌کند.
يک منتقد سابق که آثار قبلي آقاي نادري، از جمله فيلم خيره کننده Runner را به خاطر داشت و با شرايط زندگي آقاي نادري در آمريکا آشنا بود، گفت اين فيلم‌ها بيشتر از آنکه در باره شهر نيويورک، خيابانها و مردم آن چيزي بگويند، نشان دهنده موقعيت روحي، احساسات و تجربه زندگي منزوي سازنده مهاجر آنها هستند که در کشور جديد، از کوچه و خيابان و ايستگاه عبور نمي کند تا به آنچه پشت ديوارها در خانه‌ها و زندگي و روابط ميان مردم مي‌گذرد، دسترسي يابد. خلاقيت خستگي ناپذير آقاي نادري، اين محروميت را در آثار هنري يگانه‌اي به نمايش مي‌گذارد که اگر از داستان، رابطه و شخصيت و ديالوگ خالي هستند، اما از تصوير و تجربه غني بصري انباشته‌اند. از امير نادري کارگردان برجسته فيلمهاي مشهوري مثل تنگنا، خداحافظ رفيق و تنگسير، که نزديک به ده سال است در نيويورک مقيم شده است، فيلم جديدي به نام مراتان Marathon از هفته پيش در نيويورک اکران عمومي گرفت. آقاي نادري اغلب صحنه هاي فيلم مراتان را در راه‌آهن زيرزميني فيلمبرداري کرده است. در فيلم مراتان، يک دخترخانم آمريکائي که نقش او را هنرپيشه جوان خانم Sara Paul بازي مي‌کند، با خودش مسابقه مي‌دهد که در 24 ساعت رکورد جدول حل کردن را بشکند. او براي تمرکز به سروصدا و شلوغي احتياج دارد بنابراين تمام فيلم در قطارهاي زيرزميني نيويورک و راهروهاي شلوغ و تودرتوي آن مي‌گذرد.
