(rm) صدا |
جمشيد زند (راديوفردا): روزهاي 5 تا 7 آوريل كنفرانسي تحت عنوان «ايران در برابر قرن جديد» در كالج وادام دانشگاه آکسفورد برگزار مي شود كه دكتر همايون كاتوزيان و دكتر رضا شيخ الاسلام از استادان دانشگاه آکسفورد برگزاركنندگان آن هستند. همكارم شهراني طبري كه در اين كنفرانس شركت داشت، با دكتر حميد احمدي، استاد دانشگاه تهران درباره مقوله امنيت ملي ومنافع ملي گفتگو كرده است كه با هم مي شنويم.
شهران طبري (راديو فردا): اولين نشست كنفرانس ايران در برابر قرن جديد، روز دوشنبه پنج آوريل در دانشگاه آکسفورد به تعيين چهارچوبي براي هويت ملي و منافع ملي اختصاص داشت. يكي از سخنرانان اين جلسه، دكتر حميد احمدي، استاد علوم سياسي در دانشگاه تهران بود. او در گفتگويي با راديو فردا درباره مقاله اي كه در كنفرانس ارائه كرد، مي گويد: امنيت ملي با دفاع ملي متفاوت است. امنيت ملي مجموعه سياستهايي است كه مربوط به نيكبختي، رفاه و آسايش مردم يك كشور مي شود و تامين آن وقتي ميسر مي است كه دولتها منافع مردم را در چهارچوب امكانات بين المللي ارجح قرار دهند. دكتر احمدي معتقد است دولت ايران براي حفظ منافع ملي به دلايل ساختاري در عمل با بن بستهايي مواجه است.
دكتر حميد احمدي (استاد علوم سياسي دانشگاه تهران): سئوال اساسي ما اين بود كه عليرغم اينكه خيلي از تصميم گيران و سياستگذاران در ايران به اهميت منافع ملي پي بردند و به مسائل واقع گرايي در روابط بين الملل، ولي در عمل اجراي منافع ملي لفظا به دنبال اهداف منافع ملي با بن بستهايي مواجه شده. يعني ما شاهد يك سري دور بوديم از ظهور و سقوط سياستهاي واقع گرايانه و بعد موانعي كه در برابر اين سياستها در سياست خارجي گذاشته شده و دوباره ايران را كشاندند به سياستهاي ايدئولژيك ارزشي كه درواقع يك سدي بوده در برابر منافع ملي ما به لحاظ سياسي و اقتصادي، نفوذگذاري منطقه اي و جايگاه بين المللي منطقه ما افت كرده. درواقع هدف ما اين بود كه ببينيم كه چرا چنين چيزي رخ مي دهد و مثالهايي زده شد كه از اول انقلاب به بعد، چگونه منافع ملي درك شده اهميتش و چگونه سياستگذاران بخصوص وزارت خارجه يا برخي ديگر رفتند دنبال منافع ملي و سياستهاي واقع گرايانه، اما در عمل با بن بست مواجه شدند.
ش . ط : آقاي دكتر احمدي، برخي در اين كنفرانس در بحث مربوط به منافع ملي و چهارچوب آن گفتند كه جمهوري اسلامي وكلا نظامهايي كه دموكراتيك نيستند، نمي توانند منافع ملي را حفظ كنند، چون ارجحيت آنها تحكيم قدرت خودشان است و منافع ملي فداي تداوم و حفظ قدرت آنها مي شود. شما با اين نظر موافقيد؟
دكتر حميد احمدي: منافع ملي در اينجا بيشتر مساوي گرفته شده با مسائل امنيتي. بيشتر تمايل بوده كه روي مسائل امنيت ملي بحث شود، بله برخي منافع ملي را برابر دانستند با بحثهاي نظامي و مقابله با تهديدات امنيت ملي، در حالي كه منافع ملي افزايش قدرت سياسي و نفوذگذاري منطقه اي و بين المللي كشور است و در عين حال درواقع پيشبرد قدرت است يا به حداكثر رساندن قدرت اقتصادي. به عبارت ديگر افزايش توان اقتصادي و رفاه جامعه يك كشور، يكي از اهداف مهم مربوط به منافع ملي است، درحاليكه ما چنين چيزي را شاهد نبوديم، يعني موقعيت ايران به لحاظ اقتصادي و نفوذگذاري منطقه افت كرده.
ش . ط : شما در اين باره استدلالهايي هم كرديد كه چرا اين افت را كرده. ممكن است كه توضيح بدهيد لطفا؟
حميد احمدي: درواقع بحثي كه ما مطرح كرديم، اين بود كه علت اين مساله اين بوده كه ما چرا هروقت رفتيم به سوي واقع گرايي بعد از مدتي آرمان گرايي، ايده‌آليسم، دفاع از جنبشهاي رهايي بخش اسلامي مانع اين شده در برابر اين. اين است كه ما دچار يك دوگانگي ساختاري از كل سيستم شديم. به دليل اين كه ما يك سيستم مدرن داريم كه اين تجسم پيدا كرده در بحث قوه اجراييه و رياست جمهوري و يك ساختار سنتي كه در قسمت رهبري معنوي تجلي پيدا كرده. اين دو به لحاظ ساختاري دو پديده متناقض هستند در دوران مدرن. در عمل هم در برابر هم هميشه قرار گرفتند و علت اصلي اين بوده كه هروقت ما پيش رفتيم به سمت پيشبرد منافع ملي، ديديم اين تضاد، اين دوگانگي ساختاري مانع شده. اين است كه حدود 25 سال است ما دچار اين معما هستيم. روزهاي 5 تا 7 آوريل كنفرانسي تحت عنوان «ايران در برابر قرن جديد» در دانشگاه آکسفورد در لندن برگزار مي شود. نخستين نشست كنفرانس، روز دوشنبه پنج آوريل در دانشگاه آکسفورد به تعيين چهارچوبي براي هويت ملي و منافع ملي اختصاص داشت. يكي از سخنرانان اين جلسه، دكتر حميد احمدي، استاد علوم سياسي در دانشگاه تهران بود. دکتر احمدي در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که امنيت ملي با دفاع ملي متفاوت است، امنيت ملي مجموعه سياستهايي است كه مربوط به نيكبختي، رفاه و آسايش مردم يك كشور مي شود و تامين آن وقتي ميسر مي است كه دولتها منافع مردم را در چهارچوب امكانات بين المللي ارجح قرار دهند. دكتر احمدي معتقد است که دولت جمهوري اسلامي براي حفظ منافع ملي به دلايل ساختاري در عمل با بن بستهايي مواجه است.
