(rm) صدا |
سياست واشنگتن در قبال ايران در پي سقوط رژيم صدام حسين چگونه بوده است؟ آيا رئيس جمهوري آمريكا و دستگاه ديپلماسي او توانسته اند از موقعيتي كه در خاورميانه با سقوط صدام حسين پديد آمده است در زمينه روشن و شفاف كردن سياستگذاري خود در قبال جمهوري اسلامي بهره گيري كنند. جيم هوگلند، صاحب نظر برجسته آمريكايي در مقاله اي در روزنامه واشنگتن پست در روز يكشنبه تلاش مي كند با طرح اين پرسشها ابهامات در سياست واشنگتن را نشان دهد.
بهروز نيكذات (راديو فردا): آمريكاييان را مي توان به سبب مطرح كردن سئوالي از شيعيان عراق به سبك زيگموند فرويد، روانكاو مشهور كه پرسيده بود زنان چه مي خواهند، مورد عفو قرار داد. يك سال قبل در چنين روزهايي شيعيان عراق از ورود نيروهاي آمريكايي به بغداد به شادي پرداختند و مجسمه صدام حسين را سرنگون ساختند، ولي در اين بهار دستجات شيعه در جنوب عراق، به سوي رهانندگان خود تيراندازي مي كنند. دولت بوش تا كنون عدم تمايلي رواني براي پذيرفتن نتايج دو سياست عمده كه ناشي از پيروزي سياسي سريع در بغداد است، از خود نشان نداده است.
شكست بعثيها بر بسياري از كشورهاي خاورميانه و حوزه خليج فارس، تاثير گذار بوده است، ولي واشنگتن با گذشت يك سال از پيروزي بدست آمده نتوانسته است تغييري در سياست خود با ايران و يا استراتژي منطقه اي با آن كشور ايجاد كند. آقاي هوگلند در روزنامه واشنگتن پست مي نويسد: تغيير سياست نسبت به ايران مي بايست اولين سياست شفاف ناشي از پيامد تغيير رژيم در عراق مي بود. ولي سياستگذاران ايالات متحده به اين نتيجه رسيده بودند كه دليلي براي پذيرفتن سهم بزرگ تهران در عراق پس از صدام حسين وجود ندارد.
از سوي ديگر امكان پذير نبود كه روحانيون شيعه حاكم بر ايران را از تاثيرگذاري بر رويدادها و روحيه مراكز بزرگ شيعيان در بغداد و جنوب عراق بازداشت. در مقابل دولت سياست آمريكا نسبت به ايران را در برزخي قرار داد كه همواره عميقتر مي شود. ايران كه زماني يكي از كشورهاي محور اهريمني بود، در طرح جاه طلبانه دولت بوش براي متحول ساختن عراق به حلقه مفقوده بي اهميت و موجب شرمساري تبديل شد. چنين روشي اگر غير قابل بخشايش باشد، حداقل قابل فهم است. هيچكس سياست روشن و قاطعي در سر و كار داشتن با كشوري به رهبري روحانيون كه بر ويرانه هاي امپراطوري ايران زمين بنا شده است، ارائه نكرده است. فرانسه، آلمان و بريتانيا اين واقعيت را با گفتگوي با آيت الله ها و منصرف ساختن آنها از توليد سلاحهاي هسته اي به اثبات رسانده اند. جيم هوگلند در بخش ديگري از مقاله خود در روزنامه واشنگتن پست مي افزايد: برقراري بحث و تبادل نظرهاي آمريكا و ايران براي همكاري در عراق آسان نيست، چون به سادگي گفت و شنودهاي غير مستقيم و مفيد ديپلماتهاي آمريكايي با ايرانيان در افغانستان پس از طالبان نبود و منافع و فرصتهايي كه ايرانيان در پي آن بودند، كمتر از آنچه بود كه در عراق توقع دارند نصيب آنان شود.
رهبري دولت موقت در بغداد كه عميقا به تهران مظنون است، نتوانسته است شيعيان عراق را مجاب سازد كه آمال سياسي آنان در واشنگتن قابل درك است. كه بيشتر اين ناباوريها از عدم پشتيباني آنها در قيام 1991 آنها عليه صدام ناشي مي شود.
آقاي هوگلند در پايان مقاله خود مي افزايد: واشنگتن و دولت موقت ائتلافي عراق طي سه ماه گذشته از تندرويهاي در حال گسترش شيعيان عراق عقب افتاده اند. آيت الله هاي ايران و عمال آنان ممكن است كه نقش خوبي در وخيمتر شدن اوضاع بازي كرده باشند كه درك آن در حال حاضر غير ممكن به نظر مي رسد، ولي يك نكته روشن است و اين كه واشنگتن به وضوح سياستي در برابر ايران را كه مي تواند مانع دولت تهران از دست زدن به بدترين كارها و يا تشويق آن به بهترين كارها شود، اعلام نكرده است و اين بهايي است كه بايد براي دودلي و ترديد پرداخت. جيم هوگلند، صاحب نظر برجسته آمريكايي در مقاله اي در روزنامه واشنگتن پست در روز يكشنبه تلاش مي كند با طرح پرسشهايي، ابهامات در سياست واشنگتن را نشان دهد. وي مي نويسد: واشنگتن با گذشت يك سال از پيروزي بدست آمده نتوانسته است تغييري در سياست خود با ايران و يا استراتژي منطقه اي با آن كشور ايجاد كند. تغيير سياست نسبت به ايران مي بايست اولين سياست شفاف ناشي از پيامد تغيير رژيم در عراق مي بود. فرانسه، آلمان و بريتانيا اين واقعيت را با گفتگوي با آيت الله ها و منصرف ساختن آنها از توليد سلاحهاي هسته اي به اثبات رساندند. واشنگتن به وضوح سياستي در برابر ايران را كه مي تواند مانع دولت تهران از دست زدن به بدترين كارها و يا تشويق آن به بهترين كارها شود، اعلام نكرده است و اين بهايي است كه بايد براي دودلي و ترديد پرداخت.
